Usta sanatçı Ayşen Gruda'nın hayatı ve unutulmaz filmleri

Türk sinemasının “Domates güzeli” lakaplı usta sanatçı Ayşen Gruda, 3 yıl önce 74 yaşındayken pankreas kanserinden hayatını kaybetti. Peki Ayşen Gruda kimdir? İşte usta oyuncunun hayatı ve rol aldığı unutulmaz filmleri…Ayşen Gruda, Erman ailesinin ortanca kızı olarak 1944'te, İstanbul Yeşilköy'de Osmanlı döneminde karargah olarak kullanılan, aynı zamanda Halid Ziya Uşaklıgil'in kitaplarını yazdığı köşkte dünyaya geldi.Türk sinemasının sayılı komedyen kadın oyuncularından Gruda ile kardeşleri, tiyatrocu olan annelerinin gölge oyunlarını izleyerek büyüdü.Ermeni komşularının taklidini yaparken yeteneği keşfedilen sanatçı, makinist babasının vefatının ardından eğitimini yarıda bırakarak çalışmaya başladı.Sanatçı, "Kongre Eğleniyor" isimli vodvildeki küçük bir rol alarak, hizmetçi karakteriyle Tevfik Bilge'nin turne tiyatrosunda 1962'de oyunculuğa başladı.Ankara Meydan Sahnesi'nde tanıştığı tiyatro oyuncusu Yılmaz Gruda ile 1965'te dünya evine giren sanatçı, kızları Elvan dünyaya gelince tiyatroya ara verdi.Kızları Elvan doğunca bir süre tiyatroya ara veren Gruda, 1976'da boşandıktan sonra da eşinin soyadını kullanmaya devam etti. ''DOMATES GÜZELİ'' OLARAK TANINDI Ayşen Gruda, 1977'de bir televizyon skecinde oynadığı "Domates Güzeli Nahide Şerbet" karakterinin ardından "Domates Güzeli" olarak hafızalarda yer edindi.Yeşilçam'ın az sayıdaki kadın komedyeninden biri olan sanatçı, Ertem Eğilmez filmlerinin ana kadrosunda yer aldı.TÜRK SİNEMASININ KLASİKLEŞMİŞ YAPITLARINDA ROL ALDI Gruda, tiyatro eğitimi almadan, henüz 14 yaşındayken başladığı oyunculuk kariyerinde, Kemal Sunal, Münir Özkul, Tarık Akan ve Adile Naşit'in de aralarında bulunduğu ünlü oyuncularla başrolü paylaştı.Onlarca filmde farklı karakteri başarıyla canlandıran sanatçı, 1974'te bilgi yarışmasının sunucusunu canlandırdığı "Hababam Sınıfı"nın ardından 1975'te "Bizim Aile", "Delisin", "Bitirimler Sınıfı", "Bir Araya Gelemeyiz" ve "Hanzo", 1976'da "Öyle Olsun", "Aile Şerefi", "Güngörmüşler", "Süt Kardeşler" ve "Tosun Paşa", 1977'de "Çöpçüler Kralı", "Gülen Gözler", "Hababam Sınıfı Tatilde", "İbo ile Gülşah", "Şabanoğlu Şaban" ve "Sarmaşdolaş", 1978'de "Avanak Apti" ile "Neşeli Günler", 1979'da "Doktor", "Şark Bülbülü", 1980'de "Renkli Dünya", 1981'de "Gırgıriyede Şenlik Var", "Davaro", "Gırgıriye" ve "Hababam Sınıfı Güle Güle" adlı yapımlarda rol aldı.Tiyatro oyunları ve müzikallerde de izleyici karşısına çıkan Gruda, ayrıca 1982'de "Çiçek Abbas", "Doktor Civanım", "Dolap Beygiri", "Görgüsüzler", 1983'te "Şekerpare", 1984'te "Gırgıriyede Büyük Seçim", 1985'te "Aşık Oldum", "Uyanıklar Dünyası", "Namuslu", "Fakir Milyoner", "Şendul Şaban", 1986'da "Ağa Bacı", 1987'de "Aile Pansiyonu", "Seyyar Kamil", 1988'de "Süper Baba", 1993'te "Rumuz Sev Beni", 1994'te "Şenlik Var", 2003'te "Hababam Sınıfı Merhaba", 2006'da "Dünyayı Kurtaran Adamın Oğlu", "İlk Aşk", "Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?", "Keloğlan Karaprens'e Karşı" filmlerinde oynadı. "Kaygısızlar", "İbret-i Alem", "Peri Masalı", "Cennet Mahallesi" ve "İki Aile" adlı televizyon dizilerinin kadrosunda da yer alan oyuncu, 2008-2018 yılları arasında "Gece Gündüz", "Kağıt", "Pazarları Hiç Sevmem", "Seni Seviyorum Adamım", "Kötü Kedi Şerafettin", "Dedemin Fişi", "Babamın Ceketi" ve Cem Yılmaz'ın "Pek Yakında" filmlerinde yer aldı. Usta oyuncu, 2006'da Sadri Alışık Ödülleri'nde ve 2010'da Uluslararası Altın Portakal Film Festivali'nde "En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu", 2012'de İstanbul Film Festivali'nde "Onur Ödülü", 2015'te ise "52. Uluslararası Antalya Film Festivali"nde "Yaşam Boyu Onur Ödülü" aldı.Son olarak 2017'de "Kırkından Sonra" adlı tiyatro oyununda, 2018'de ise "Sevgili Komşum" filminde rol alan sanatçı, 23 Ocak 2019'da, 74 yaşındayken öldü. Bir süre pankreas kanseri tedavisi gören ve kanseri karaciğerine sıçrayan sanatçı, son olarak mide kanaması şikayetiyle hastaneye kaldırıldı. Yoğun bakımda tedavisi devam ettiği sırada solunum yetmezliği de yaşayan sanatçı hastanede hayata veda etti. "OYUNCU OLMAK ZORUNDAYDIM" Ayşen Gruda bir röportajında oyuncu olma hikayesini ise şöyle anlatmıştı: ''Ben çok hevesliydim, 5 yaşından beri oyuncu olmak istiyordum diye bir şey yok. Her şey ihtiyaçtan olur. Ben yeteneğimi bilmiyordum ama oyuncu olmak zorundaydım. Ablam Ayten Erman, tiyatro için öldü dirildi ve tiyatrocu oldu. Benim aklımın ucunda yoktu, hiç öyle bir şey istemiyordum. Fakat babam ölünce çalışmak zorunda kaldım. Daha lise 2 öğrencisiydim. Evde geçim sıkıntısı başladı. Kardeşim küçüktü, ablamla ben anneme yardımcı olmak zorundaydık. Ablam aracı oldu, oyuncu oldum. Yoksa çok güzel okuyan bir çocuktum. Avukat olmak istiyordum.''Bugüne kadar hep yan karakterlerde rol alan Gruda, bu duruma rağmen adından söz ettirmesine ilişkin bir röportajında şunları kaydetmişti: "Arzu Film ekolünden geliyorum. Orada hepimizin senaryoya hakkıyla hizmet etmesi beklenirdi. Biz çok özgür oyunculardık ama başı boş değildik. Arzu Film'de çok sıkı bir disiplin vardı. Bunların dışında da ben bir komedyenim. Komedyen her rolü oynar, yan rol, orta rol, kenar rol yoktur. Bir film seyredersiniz, küçücük bir rol hafızanıza kazınır. Olay budur."