Maymun çiçeği virüsü bir ülkeye daha sıçradı

Dünya genelinde yayılmaya devam eden maymun çiçeği virüsü İsrail’e de sıçradı.Bugüne kadar İngiltere, İspanya, Portekiz, ABD, Kanada, İsveç, İtalya, Fransa, Belçika, Almanya ve Avustralya’da görülen maymun çiçeği virüsü, İsrail’de 1 kişide tespit edildi.İsrail’in başkenti Tel Aviv’deki bir hastane tarafından yapılan açıklamada, yakın zamanda Avrupa’ya seyahat eden 30 yaşlarında bir adamın maymun çiçeği virüsü belirtileri göstererek acil servise geldiği belirtildi. Hastanın karantinaya alındığı açıklanırken, durumunun iyi olduğu ifade edildi.Dünya Sağlık Örgütü daha önce yaptığı açıklamada, hastalığın semptomlarının "klinik olarak daha az şiddetli olmasına rağmen, geçmişte çiçek hastalarında görülenlere çok benzer olduğunu” ifade etmişti. Belçika: Maymun çiçeği hastalığı fetiş festivalinde yayıldı Belçika'da maymun çiçeği vakalarının tamamının Darklands adlı fetiş festivaliyle bağlantılı olduğu açıklandı. Belçika'da doğrulanmış maymun çiçeği virüsü vakalarının sayısı üçe yükseldi. Vakaların tamamının da, iki hafta önce ülkenin ikinci büyük kenti Anvers'te (Antwerp) düzenlenen "Darklands" adlı fetiş festivali ile bağlantılı olduğu bildirildi.BBC Türkçe'de yer alan habere göre festival yönetimi Facebook hesabından yaptığı açıklamada, katılımcılardan grip benzeri şikayetler ve ciltte kabarcıklar gibi belirtilere karşı dikkatli olmaları istendi. Festival ekibi maymun çiçeği virüsünün, yabancı katılımcılar aracılığıyla yayıldığını düşünüyor. Anvers'teki 4-9 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilen Darklands fetiş festivaline yurt içi ve yurt dışından, çoğunluğu erkek 10 bin ziyaretçi katılmıştı.Ülkede maymun çiçeği virüsü ile enfekte olanların 21 gün karantinaya alınmaları kararlaştırıldı. Bu kişilerle yüksek riskli temasta bulunanların ise semptom geliştirip geliştirmediklerini kendileri takip etmesi isteniyor.Yüksek riskli temaslar arasında oda arkadaşları, cinsel partnerler, yakın temasta olan kişiler ve hastayla ilgilenen sağlık çalışanları yer alıyor. Ayrıca eşcinsel erkeklere ve birden fazla partneri olan kişilere yönelik bir bilinçlendirme kampanyası da düzenlenecek.Karantina kararını kamuoyuna duyuran Bakım ve Sağlık Ajansı'na bağlı uzmanlardan oluşan Risk Değerlendirme Grubu (RAG), maymun çiçeği virüsüne yakalanmış kişilerle yüksek riskli temasları bulunana kişilere; bağışıklığı azalmış kişiler, hamile kadınlar ve çocuklarla temas konusunda fazladan dikkatli olmalarını tavsiye etti. Maymun çiçeği virüsü hakkında neler biliniyor Maymun çiçeği virüsü; birçok Avrupa ülkesinden sonra ABD, Kanada ve Avustralya'da da görüldü. Virüsün yayılması endişe yarattı.ABD'deki Jackson Laboratuvarı'nda bağışıklık sistemi profesörü Derya Unutmaz, BBC Türkçe'nin virüsle ilgili sorularını yanıtladı.Maymun çiçeği yeni bir virüs mü?Yeni bir virüs değil. Maymun adını alması da 1958 yılına dayanıyor. O sırada maymunlardaki bir salgın sonrası keşfedildi. Ancak çoğunlukla maymunlardan insanlara geçmiyor. Daha küçük; sincaplar, fareler, sıçanlar gibi hayvanlardan insanlara geçişi daha sık görülüyor.Virüsün özelliği, çiçek virüsüne benzemesi. Tabii çiçek virüsü artık dünyada yok. Aşılarla yok edildi. Ona bir miktar benziyor ama o onun kadar ölümcül veya tehlikeli değil. Aynı aileden geliyor. Genel olarak Orta ve Batı Afrika'da görülüyor. Başka virüslerde olduğu gibi çoğunlukla hayvandan insana geçişler oluyor. Afrika'daki virüsün de iki tipi var. Bunlardan biri Orta Afrika'da Kongo civarında olanı. Bu biraz daha tehlikeli. Ölüm oranı yüzde 10'lar civarına çıkabiliyor.Diğeri de Batı Afrika'da Nijerya civarında olan. Ölüm oranı yüzde bir ya da daha altında. Genel olarak daha hafif geçen bir varyant oluyor.Virüs nasıl bulaşıyor?Maymun çiçeği virüsü insandan insana vücut sıvılarından geçebiliyor, buna solunum yoluyla ağızdan çıkan sıvılar da dahil. Ama bu virüs koronavirüs gibi havada asılı kalabilen bir virüs değil o. Çok yakın bir temasta olmak lazım. Yani enfekte olmuş ve semptom gösteren kişiyle fiziksel bir ilişkide olmanız lazım.Virüsün bir kuluçka evresi var. Bu kuluçka evresi 21 güne kadar çıkabiliyor. Ama virüs kuluçka devresinde bulaşıcı olmuyor. Bu, bu virüsü koronavirüsten ayıran çok önemli bir özellik. Virüsün bulaşması için semptomların bir miktar başlamış olması lazım.Virüsün cinsel ilişki sırasında geçme olasılığı da var. Şu son vakaların biraz ona yönelik olduğu da düşünülüyor. Bunun nadir nadir bir durum olduğunu düşünüyoruz.Semptomları neler?Bir süre sonra vücutta zaten lezyonlar, döküntüler oluşuyor. İçi sıvı dolmaya başlıyor genelde. Biraz suçiçeğine de benzer ama çiçeğe daha çok benziyor. Lenf bezleri büyüyor. Bu önemli bir semptom. Virüs, o lezyonların içindeki sıvılardan da geçebilir.Maymun çiçeği hangi noktada riskli olabilir?Genel halk sağlığı açısından şu anda bunu bir riski olarak görmüyoruz. Çünkü insandan insana bulaşma olasılığı çok düşük. Fakat şu anki durum biraz garip. Garip kelimesini kullanıyorum çünkü virüsün bulaşma yolları ile uyumlu bir bulaş gözükmüyor. Çünkü daha önce de Avrupa ve Amerika'da 6-7 kere böyle ufak salgınlar oldu. Ama bu şu ana kadarki en büyüğü, yani en fazla yaygın olanı.Örneğin Amerika'da lokal bir bölgede, Afrika'dan getirilen hayvanlardan bir sıçrama oluyor. O bölgede 20-30 kişi enfekte oluyor. Hemen hızlı bir şekilde takip edip birinci hastayı bulabiliyorsunuz. Şu anda olan durumda, örneğin İngiltere'de ilk gün 9 vaka görülmüştü. Birisi Afrika'dan gelmiş, Nijerya'dan. Ama diğerlerinin o yolcuyla bir ilişkisi yok. Ve onlar nereden bu virüsü kaptı belli değil.Virüsün böyle izole olarak görülmesi oldukça garip bir durum. Bu kişilere kimden bulaşıyor, nasıl bulaşıyor? Daha yaygın bir durum mu var? Bu bizi birazcık şaşırtıyor ama bunu söylerken de, Covid gibi bir pandemi oluşturacak bir durum olduğunu hiç zannetmiyorum. Çünkü virüsün bulaşma yolları belli. Ne kadar da mutasyona uğrasa onu çok fazla değiştiremez. Fakat bir gariplik var, bunu söyleyebilirim. Belki bir miktar değişti virüs. Cinsel yolla daha kolay bulaşmaya başladı. HIV gibi bir duruma geçmiş olabilir. Onu da önlemek mümkün tabii ama bunlar şu anda araştırma safhasında.Peki bu durumda cinsel ilişkide korunmak virüse karşı işe yarar mı?Eğer ki virüs, ilişki sırasında geçiş sağlayabiliyorsa, ki bu normal yolu değil aslında, evet yarayabilir. Eğer böyle bir şey varsa HIV'de olduğu gibi korunma işe yarayabilir. Ama cinsel ilişki sırasında diğer vücut sıvılarından da elbette bulaşma olasılığı var.Virüsün asemptomatik zamanda ve kuluçka sürecinde kişiden kişiye bulaşmadığını biliyoruz. Semptomlar ise çok net. Döküntüler ve yüksek ateş. Bu sırada da kişilerin cinsel ilişkide bulacağını zannetmiyorum. Ama semptomsuz zamanda eğer cinsel ilişkiyle geçiyorsa tabii bunu korunmayla önlemek mümkün olabilir.Bir garip nokta da vakaların çok büyük bir çoğunluğu erkek olması. Bu da başka ilginç bir durum.