Prim günü eksik olanlar nasıl emekli olabilir?
Çalışma hayatına geç giren, düzenli bir işte çalışamayan, sigortasız çalışan, işyerini kapatmak zorunda kalan kişiler yaşları ilerlemiş olduğu halde prim günleri yetersiz olduğu için normal emeklilik hakkından yararlanamıyorlar. Ancak, bu kişiler belli koşulları yerine getirdiklerinde daha düşük aylıkla emekli olabiliyorlar. 1999 yılından önce işe girmiş kişiler, 3600 prim günüyle SSK’dan emekli olabilirler. BAĞ-KUR’lular ise 5400 günle emekli olabiliyor.
SSK (4/a) ve BAĞ-KUR (4/b) kapsamında çalışanlar ekonomideki konjonktürel gelişmelerden yoğun bir şekilde etkileniyorlar. İşsiz kalan, uzun süre sigortasız çalışan, çeşitli nedenlerle çalışma hayatına geç giren SSK’lılar ve işyerini kapatmak zorunda kalan BAĞ-KUR’lular, emeklilik için gerekli prim gününü dolduramadıkları için normal emeklilik hakkından yararlanamıyorlar. Prim günü eksik kişilere normalden daha geç yaşta ve daha düşük aylıkla emekli olma hakkı tanınıyor. Buna “yaştan emeklilik” de deniliyor.
Eksik prim günüyle emeklilik, ilk defa hangi tarihte sigortalı olarak işe başlandığına ve çalışma statüsüne göre değişiyor.
Sigortalı olarak ilk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999'dan önce olan erkek ve kadınlar, 3600 prim günü ve 15 yıl sigortalılık şartıyla SSK’dan emekli olabiliyorlar. Bu iki koşulun yanı sıra erkeklerde 55, kadınlarda ise 50 yaş koşulu aranıyor. Emeklilik yaşı, üç koşulun yerine getirildiği tarihe göre değişiyor. 23 Mayıs 2014 tarihine kadar üç koşulu yerine getirenlere kademeli yaş uygulanıyordu. Üç koşulu bu tarihten sonra yerine getirebilen erkekler 60, kadınlar 58 yaşında SSK’dan emekli olabiliyor. Dolayısıyla bugün itibarıyla 3600 prim günü ve 15 yıl sigortalılığı bulunan erkek 60 yaşında, kadın ise 58 yaşında SSK statüsünde emekli olmaya hak kazanır.
BAĞ-KUR’LULAR İÇİN 5400 PRİM GÜNÜ GEREKİR
8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlamış BAĞ-KUR’lularda normal emeklilik için kadınlarda 20 yıl (7200 gün),erkeklerde 25 yıl (9000 gün) prim ödemek gerekiyor. BAĞ-KUR’luların yaştan emekli olabilmesi için 5400 prim günü koşulu aranıyor ve kademeli emeklilik yaşı uygulanıyor.
Hangi yaşta emekli olacaklarını tespit etmek için 1 Ekim 1999 tarihi itibarıyla hem prim gününü, hem de kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaşını doldurmaya kalan sürelerine bakılıyor. Söz konusu tarih itibarıyla emekliliğe kalan süre,
2-4 yıl arasında olan kadın 51, erkek 56
4-6 yıl arasında olan kadın 52, erkek 57
6-8 yıl arasında olan kadın 53, erkek 57
8-10 yıl arasında olan kadın 54, erkek 57
10 yıldan fazla olan kadın 56, erkek 58 yaşında emekli olabiliyor.
8 Eylül 1999’dan önce çalışmaya başlamış olup da bugünlerde 5400 prim gününü tamamlayabilen BAĞ-KUR’lu kadınlar 56, erkekler ise 58 yaşında emekliliğe hak kazanabiliyor.