Nasıl daha erken emekli olunur? Erken emeklilik hangi şartları nelerdir?

---

SGK’dan emekli olabilmeniz için öncelikli olarak 3 şartın yerine gelmesi gerekir. Yani; yaş, yıl ve prim günü şartlarının üçünü de tamamlamış olmanız lazım. Erken emeklilik için de bazı avantajlar mevcut. Emeklilik yaşını geri çekmek için yıpranma, malullük, engelli emekliliği gibi avantajların yanında üç önemli fırsat daha var. İşte o fırsatlar ve yapacaklarınız...

KADINLARA DOĞUM BORÇLANMASI

Kadın çalışanlar için geçmiş yıllarda çıkarılan yasalar ve düzenlemeler sayesinde çocukları üzerinden prim kazanma imkanı bulunuyor. Bu hak ilk olarak SSK kadın çalışanlarına tanınmış olsa da daha sonra aynı haklardan memur kadınlar ve Bağ Kurlu kadınlar da yararlanmaya hak kazandılar. Bu imkan 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün yani 6 yıl kazandırıyor. Burada tek şart annenin borçlanacağı çocuklarının sigortalı olunan tarihten sonra dünyaya gelmiş olması. Maalesef sigortadan önceki doğumlara bu hak tanınmıyor. Anneler ise bu hakkın tanınmasını bekliyor. Staj için yapılan sigorta başlangıcı emeklilikte geçerli olmaz iken doğum borçlanmasında geçerli sayılıyor.

DOĞUM BORÇLANMASININ ŞARTLARI

1- Doğumdan önce SSK tescili

2- Doğumun gerçekleştiği tarihten sonraki iki yıl içinde adına herhangi bir prim yatmamış olmak (Bazı bölümlerinde prim yatmışsa yine aynı süre içinde prim yatmayan süreler borçlanılır.)

3- Doğumdan sonra iki yıl içinde çocuğun sağ olması.

ASKERLİK BORÇLANMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK

Erkeklerde ise askerlik süreleri hem yaşı geriye çekerken hem de prim kazanma imkanı veriyor. Askerliğini işe girmeden önce yapan çalışanlar, borçlanma ile hem prim şartını azaltıyor hem de 1-2 yıl kazanabiliyor.
1988 girişli birisi 1 yıl askerlik borçlanırsa 1987 girişli oluyor ve şartları buna göre belirleniyor. Böylece en az bir yaş önce emeklilik imkanı bulunuyor.

YAŞTAN EMEKLİLİK

Kısmi emeklilik oldukça bilinen bir kavramdır. Yaştan emekli olma durumuna kısmi emeklilik denilmektedir. Kısmi emeklilikte yaştan emekli olabilmek için belirli bir prim gününün, sigortalılık süresinin ve yaşın doldurulması gerekmektedir. Yaştan emeklilikte 3600, 4500 ve 5400 prim günü ile emekli olabilirsiniz. Mesela erkeklerde aşağıda ilk sigorta başlangıç tarihinizden itibaren 15 yıl ve 3600 günü tamamlamış olduğunuz tarihe göre yaş şartlarına bakabilirsiniz.

24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında yerine getirenler 56 yaşında
24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında yerine getirenler 57 yaşında
3.24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler 58 yaşında
24.05.2011-23.05.2014 tarihleri arasında yerine getirenler 59 yaşında
24.05.2014 tarihinden sonra yerine getirenler 60 yaşında

Aynı durum için kadınlarda;

24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında yerine getirenler 52 yaşında
24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında yerine getirenler 54 yaşında
3.24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler 56 yaşında
24.05.2011 tarihinden sonra yerine getirenler 58 yaşında emekli olabiliyorsunuz.

EVLAT EDİNMİŞ KADINLAR

Evlat edinen kadınlar da doğum borçlanması yaparak erken emekli olma şansını elde edebilecekler. Sigortalı olarak çalışan kadınlar 2 yaşından daha küçük olarak evlat edindikleri çocuklar üzerinden erken emekli olmaya hak kazanıyorlar. Borçlanma çocukların evlat edinildiği tarihten itibaren başlıyor. Diğer şekilde ise yine doğum yaptıktan sonra çocuğunu başka bir aileye veren kadınlarda doğum borçlanması yapabiliyorlar. Çocuğunu başka ailelere evlatlık olarak veren kadınların doğum borçlanma süresi ise yalnızca 6 ay olarak belirlenmiştir.

ENGELLİ ÇOCUK SAHİBİ OLANLAR

Erken emeklilikten yararlanabilecek olan diğer insanlar ise sürekli olarak başkasının bakımına muhtaç olan ve ağır bir engeli bulunan çocukların anneleri. Engelli çocuğu olan kadınların çalışma günleri 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren 1.25 gün olarak hesaplanmaya başlamıştır. Bu hesaplama ile birlikte emeklilik yaşı da daha erkene çekiliyor.

Aynı şekilde bu tarihten itibaren prim gün sayılarının da dörtte biri indirilmiş oluyor. Bu yasadan tüm kadın çalışanlar yararlanabiliyor. Erken emekliliğe başvuracak olan kadınların çocuklarının ağır engelini tespit ettirmesi gerekiyor. Engelli çocuğu olan insanların erken emekli olabilme avantajları oldukça yüksektir.

VERGİ MUAFİYETİ İLE EMEKLİLİK

Çalışma gücünde %40 ve daha üzerinde kayıp olduğu herhangi bir sağlık kurumu tarafından tespit edildiğinde engelli olarak sayılıp erken emekli olabilirsiniz. Engelli emekliliği için kişinin engel durumu çalışmaya başlamadan önce olmalıdır. İş başladıktan iş nedeniyle engellilik malulen emeklilik durumudur. Engelli emekliliği sosyal devlet ilkesi gereği engelli kişiye tanınmış erken emeklilik hakkıdır. Engelliler emekli olduğunda yaşlılık maaşı alır. Engellilerin emeklilik şartları, işçi, memur ve bağkur olarak ayrı ayrı değerlendirilir.

Emeklilikte ilk sigorta tarihi önemli. İşe ne kadar geç başlandıysa prim ödeme ve yıl şartı artmakta. Engelli hakkıyla emekli olmak için Sosyal Güvenlik Kurumu'nun sevk edeceği hastane sağlık kurulundan en az yüzde 40 oranında işgücü kaybı olduğuna dair rapor ve maliyeden vergi indirim hakkı alınmalı. 6 Ağustos 2003-30 Eylül 2008 arasında sigortalı olan engelliler kademeli emeklilik hakkına sahip.

DERECEYE GÖRE EMEKLİLİK

1. DERECE(%80) 2. DERECE (%60-79) 3. DERECE (%40-59)

SİGORTALILIK BAŞLANGICI
05.08.1991 ve öncesi 15 yıl-3600 gün 15 yıl-3600 gün 15 yıl-3600 gün
06.08.1991-05.08.1994 arası 15 yıl-3600 gün 15 yıl-8 ay-3680 gün 16 yıl-3760 gün
06.08.1994-05.08.1997 arası 15 yıl-3600 gün 16 yıl-4 ay-3760 gün 17 yıl-3920 gün
06.08.1997-05.08.2000 arası 15 yıl-3600 gün 17 yıl-3840 gün 18 yıl-4080 gün
06.08.2000-05.08.2003 arası 15 yıl-3600 gün 17 yıl-8 ay-3920 gün 19 yıl-4240 gün
05.08.2003-30.09.20008 arası 15 yıl-3600 gün 18 yıl-4000 gün 20 yıl-4400 gün

MALULEN EMEKLİLİK

Malulen emekli olabilmek için kişinin iş gücünü kaybetmesi gereklidir. Eğer kişiler malulen emeklilik şartları içinde uygun olursa, bu haktan yararlanarak emekli olabilmektedir. Malulen emeklilik şartları şöyledir?

- İlk defa 4A, 4B, 4C ve diğer bölümlerde sigortalı olarak çalışmasının üstünden 10 yıl geçmesi.
- 10 yıl boyunca devam eden bu sigortalılık süresinin içinde en az 1800 günlük bir hizmet süresinin olması.
- Sağlık Kurulu tarafından çalışanın en az %60 ve üstünde bir güç kaybının olduğunun tespitinin yapılması ve bu durumun işe giriş tarihinden daha sonra meydana gelmesi.
- 4A kapsamında çalışan kişilerin işten ayrılması
- 4B kapsamında çalışanların ticari faaliyetlerine son vermiş olmaları ve buna ek olarak prim borçlarının da bulunmaması
- 4C kapsamında çalışan kişilerin de görevinden ayrılması malulen emeklilik şartları arasındadır.