Zerzevan Kalesi'nde bin 500 yıllık yeraltı sığınağı bulundu
Diyarbakır'ın Çınar ilçesindeki Zerzevan Kalesi'nde yürütülen kazılarda Roma dönemine ait bin 500 yıllık yeraltı sığınağı bulundu.
DİYARBAKIR (AA) - Diyarbakır'ın Çınar ilçesinde Zerzevan
Kalesi'ndeki kazılarda bin 500 yıllık yeraltı sığınağı ortaya
çıkarıldı.
İlçeye 13 kilometre uzaklıktaki Demirölçek Mahallesi yakınlarında
bulunan, Roma İmparatorluğu döneminde "askeri
yerleşim" olarak kullanılan Zerzevan Kalesi'nde Kültür ve
Turizm Bakanlığı, Diyarbakır Müzesi, Diyarbakır Valiliği, Çınar
Kaymakamlığı ve Dicle Üniversitesinin katkılarıyla 2014 yılında
başlayan kazı sürüyor.
60 dönümlük alan üzerinde 12-15 metre yüksekliğinde ve bin 200
metre uzunluğunda sur kalıntısı, 21 metre yüksekliğinde gözetleme
ve savunma kulesi, kilise, yönetim binası, konutlar, tahıl ve silah
depoları, yeraltı ibadethanesi, sığınaklar, kaya mezarları, su
kanalları ile 54 su sarnıcı bulunan kale tarihe ışık tutuyor.
Kazı çalışmalarını inceleyen Çınar Kaymakamı İsmail Şanlı AA
muhabirine yaptığı açıklamada, Zerzevan Kalesi'nin bin 500 yıllık
olduğunu belirterek, buranın keşfedilmemiş yönlerinin
bulunabileceğini ifade etti.
Şanlı, buradaki kazıların 3 yıldır sürdüğünü söyleyerek,
"Kalede çok önemli bir yeraltı sığınağının bulunması
bölgedeki keşiflerin ipuçlarını gösteriyor. Güneydoğu, terör
olaylarıyla gündeme gelse de turistik, arkeolojik ve ekonomik
yatırımlar artarak devam ediyor. 3 yıldır devam eden kazılarda 100
kişi çalışıyor. Kazı çalışması önümüzdeki yıllarda da devam
edecektir." diye konuştu.
-Askeri yerleşim olarak kullanılmış
Dicle Üniversitesi (DÜ) Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç.
Dr. Aytaç Coşkun da Zerzevan Kalesi'nin Roma döneminde askeri
yerleşim olarak kullanıldığını ifade etti.
Çoşkun, bu yıl yapılan çalışmalarda yaklaşık 400 kişinin
barınabileceği bir yeraltı sığınağı bulduklarını bildirdi.
Sığınağın savaş zamanlarında askerlerin yanında sivil halkın da
korunma amaçlı kalabilmesi için inşa edilmiş olabileceğini aktaran
Coşkun, şunları kaydetti:
"Bulunan sığınağın 24 metresi kazıldı. Yüksekliği 2.5 metre
ve 6 havalandırma boşluğu ortaya çıktı. 2 bölümden oluşan sığınakta
kazı devam ediyor. Binlerce kişinin çok rahatlıkla barınabileceği
bir sığınaktır. Bölgenin hem mimarisi hem de tarihi açısından
oldukça önemli bir yerleşim birimini kazıyoruz. Bu yıl yaptığımız
kazı çalışmalarında Roma dönemine ait bin 500 yıllık yeraltı
sığınağı ortaya çıkardık."
Sığınağın tavanının yaklaşık 1 metre ana kayadan oluştuğunu ifade
eden Coşkun, "Sığınağın sütunlarla desteklendiğini
görüyoruz. Hem sağlam hem de insanların rahatlıkla barınabileceği
bir alan inşaa etmişler. Savaş dönemlerinde binlerce insanın geçici
olarak bu sığınakta barındığını düşünmekteyiz." dedi.
-Zerzevan Kalesi
Askeri yerleşim antik yol güzergahında, 124 metre yükseklikteki
kayalık bir tepenin üzerine kurulan Zerzevan Kalesi, Amida ile Dara
arasında stratejik bir noktada yer alıyor. Yerleşim konumu
itibariyle bütün vadiye hakim, antik ticaret yolu üzerinde, geniş
bir alanı kontrol altında tutan, stratejik bir Roma sınır garnizonu
olan kale aynı zamanda Roma-Sasani arasındaki büyük mücadelelere de
sahne oldu.
Roma'daki ismi "Samachi" olan yerleşimin ilk inşa
edildiği dönem kesin olmamakla birlikte devam eden kazılar ile
kesin sonuçlara ulaşılacak. Yerleşimin surları ve yapıları
Anastasios I (M.S. 491-518) ve Justinianos I (M.S. 527-565)
dönemlerinde onarılarak, bazıları ise yeniden inşa edilerek mevcut
son haline getirildi.