O sistem değişiyor! Maaşlar yükselecek
Emekli maaşları arasındaki farkı artıran ‘karma hesap sistemi' rafa kaldırılacak. Tek bir hesaplamaya geçilmesi gündemde. Bu şekilde, yeni emekli olacaklara bağlanacak maaş yükselecek.
Türkiye'de emekli maaşı hesabında 3 ayrı formül bulunuyor. En
yüksek aylık bağlama oranı 2000 yılına kadar olan çalışmalar için
uygulanıyor. Onu, 2000- Eylül 2008 arası izliyor. En düşük aylık
bağlama oranı ise Ekim 2008'den sonrası için uygulanıyor. Ekim 2008
sonrasında sigortalılık süresi uzadıkça, özellikle asgari ücret
üzerinden prim ödeyenlerin bağlanacak maaşında düşüş yaşanıyor.
Şimdi bu karma emekli aylığı hesaplanma sistemi yerine bütün
dönemleri kapsayan tek bir emekli aylığı hesaplanma sisteminin
getirilmesi gündemde.
MAKAS KAPANACAK
Milyonlarca kişinin beklediği düzenleme hayata geçirilirse, halen
çalışanlara emekli olurken bağlanacak maaş yükselecek. 2000 yılı
öncesinde emekli olanlarda en düşük SSK emekli aylığı bin 389 lira
seviyesinde bulunuyor. 2000 yılı ve sonrasında emekli olanlarda ise
en düşük maaş 860 lira. Tek hesaplama sistemiyle bu tablo
değişecek. 2008 sonrasında çalışılan dönem uzadıkça maaş
düşmeyecek. 2000 öncesi ve sonrası arasındaki makas kapanacak.
TEK ÇATI, İKİ SİSTEM
Emekliler ayrıca kuruma göre farklı zam sisteminin de sona ermesini
istiyor. SSK ve Bağ-Kur emeklilerine başka, memur emeklilerine
başka zam yapılması uygulamasına son verilmesi talepleri var.
Enflasyona endeksli zam alan SSK ve Bağ- Kur emeklileri, memur
emeklileriyle eşit zam istiyor, tüm emeklilerin zamlarının toplu
sözleşmeyle belirlenmesi beklentisini taşıyor.
BİRİ 1.485, DİĞERİ 936 TL
Üç farklı hesabın ortaya çıkardığı durumu anlamak için taban
maaşlardaki farka bakmak yeterli. Taban maaş emekliliği hak
edenlere bağlanan en düşük maaş demek. 2000'den önce emekli olan
SSK'lının en düşük aylığı bin 485 lira. Bu aylık 2000-2008 arası
için bin 165 lira, 2008 sonrası için 936 lira. 9000 gün prim ödeyen
Bağ-Kur'lunun taban maaşı ise bin 330 lira.
300 LİRALIK ARTIŞ OLUR
Emekliler, 550 lirayı aşan maaş farkının kapatılması çağrısında
bulundu. Bir milyondan fazla üyesi olan Emekliler Derneği'nin
Başkanı Kazım Ergün, sorunun çözümü için şöyle bir öneri getirdi:
“Mesela 2000 sonrası emekli olanların alt sınır aylık bağlama oranı
yüzde 35'ten yüzde 60'a yükseltilirse, güncellenme katsayısı olarak
büyüme oranının da yüzde 100'ü dikkate alınırsa, emekli
aylıklarında yaklaşık 300 liralık artış olur.” (Güneş)