Kadir İnanır: Süreçten elini çekenin eli yanar
Kuzey İrlanda barış sürecini inceleyen ve Birleşik Krallık ile İrlanda'yı kapsayan geziye katılan akil insanlardan Kadir İnanır, 'çözüm süreci' için 'Süreçten elini çekenin eli yanar' dedi.
Londra merkezli sivil toplum kuruluşu Demokratik Gelişim
Enstitüsü (DPI) Türkiye'den akil insanların katılımıyla Birleşik
Krallık ve İrlanda'ya bir gezi düzenledi. Varlık amacını 'barış ve
demokrasinin inşası için kamusal diyaloga katkı sağlamak, taraflara
karşılaştırmalı çalışmalarda bulunma imkânı sağlamak' olarak
belirten DPI'in gezisinde İngiltere ve İrlanda'da IRA deneyimine
yönelik temas ve eğitimler gerçekleştirildi. Geziye katılan akil
insanlardan Kadir İnanır, Türkiye'ye barış gelene kadar en önde yer
alacağını söyledi.
Birleşik Krallık'a bağlı Kuzey İrlanda'nın başkenti Belfast ve
İrlanda Cumhuriyeti'nin başkenti Dublin'e gerçekleştirilen ziyaret
Kuzey İrlanda barış sürecini mercek altına alıyor. Programı
Türkiye'de Kürt meselesinin demokratik yollardan çözümü için önemli
kılansa katılımcıların akil adamlar olması...
Aralarında Etyen Mahçupyan, Ali Bayramoğlu, Oral Çalışlar, Kadir
İnanır, Vahap Çoşkun, Ahmet Faruk Ünsal, Öztürk Türkdoğan, Yusuf
Şevki Hakyemez, Erol Katırcıoğlu, Avni Özgürel gibi akil insanların
yanı sıra geziye Başbakanlık müşaviri Sevinç Özcan, akademisyen
Nazan Haydari Pakkan da katıldı. Akil adamlar grubunun
karşılaştırmalı çalışma ziyareti 4 gün sürecek.
İrlanda Dışişleri Bakanlığı'nın ortaklığıyla gerçekleştirilen
başlığı 'Barışı rayda tutmak'. 19 Nisan tarihinde başlayan
programda, ilk akşam yemeğini Türkiye'nin İrlanda Büyükelçisi Necip
Egüz verdi. Ertesi gün ise Dublin'de, Kuzey İrlanda'da çatışmayı
bitiren 1998 tarihli “Good Friday” (Hayırlı Cuma) anlaşmasıyla
ilgili bir çalıştay düzenlendi. Çatışma çözümü ve kalıcı barış
sağlama konularında Kuzey İrlanda örneği masaya yatırılırken,
karşılaştırmalı eğitim İrlanda Dışişleri ve meclisinde yuvarlak
masa toplantılarında devam etti. Akil adamlar dün Hayırlı Cuma
anlaşmasına imza atan Kuzey İrlanda'nın eski başbakanı Bertie
Ahern'le görüştü. Çatışmanın çözümünde üçüncü taraf görevinin
üstlenen Amerikalı Senatör George Mitchell görüşme de programda yer
alıyor.
'Elini çekenin eli yanar'
Akil adamlar heyetinde yer alan Kadir İnanır, Belfast'taki
temasları sırasında Milliyet'in sorularını yanıtladı. İnanır,
İrlanda'daki temaslarını şu sözlerle değerlendirdi: “Olumlu
gidiyor. Bizde olanların geçmişini görüyoruz. Tabii onlarda din
faktörü baskın. Bize kendi geçirdiklerini içtenlikle anlatıyorlar.
Bilgileriyle dünyada benzer sorunlara yardımcı olmaya çalışıyorlar.
Esas kavganın yaşandığı Belfast'a bugün geçiyoruz.”
İnanır “İzleme Komitesi'nde yer alacak mısınız?” sorusuna “Henüz
belli değil. Komite belli olunca konuşalım” yanıtı verirken, “Barış
süreci nasıl gidiyor?” sorusunu ise şöyle yanıtladı: “Türkiye'de
barış talebi yüzde 30'dan yüzde 70'lere çıktı. Mutlaka barış
kazanacak. Bu süreçten elini çekenin eli yanar.”
İnanır, “İzleme Komitesi İmralı ve Kandil'e gidecek mi?” sorusu
üzerine ise “Komite açıklandıktan sonra belli olur. Bu ülkede barış
gelene kadar mücadelenin en önünde beni göreceksiniz” dedi.
Kuzey İrlanda nasıl çözüldü?
Kuzey İrlanda'nın İngiltere'ye bağlı kalmasını isteyen Protestan
birlik yanlıları ile bölgenin İrlanda Cumhuriyeti'ne katılmasını
isteyen Katolikler arasındaki yüzyıllara dayanan anlaşmazlık adanın
güneyinin 1937'de tamamen bağımsız olmasıyla körüklendi. Katolik
Cumhuriyetçilerin silahlı örgütü IRA'nın eylemleri 1970'lerde
şiddetlendi. İngiliz askerlerinin tepkisinin de sertleşmesiyle
bölge 30 yıl boyunca şiddetin gölgesinde yaşadı, 3 bin 700 kişi
öldü. 1994'te IRA silah bıraktı. İngiltere ve İrlanda hükümetleri
ile Kuzey İrlanda'daki partilerin sürdürdüğü barış görüşmelerinin
sonucunda 1998 tarihli “Good Friday” (Hayırlı Cuma) anlaşmasında
Katolik ve Protestanların temsil edileceği birlik hükümeti
öngörüldü. 2005'te IRA, İngiltere'den bağımsızlık hedefinden
vazgeçtiğini, şiddeti reddederek silahsızlanma kararı aldı.