Fındıkta savaş baltaları çekildi
Fındık fiyatının 13 TL'den 8 TL'ye düşmesi Karadeniz'i karıştırdı. Fiskobirlik, ‘destekleme alımı şart' derken, tüccar ‘9 liralık fiyat normal' diyor. Üreticiler ise düşük fiyattan sorumlu tuttukları fabrika önünde bugün eyleme gidiyor
Hasat sezonu başında 13 lira olan fındık alım fiyatının 8 liraya
gerilemesi, Karadeniz'de büyük tartışma yarattı. Hasat ettiği
ürününü satmayıp, fiyatın yükselmesini bekleyen üreticiler düşük
fiyat karşısında ne yapacağını şaşırdı. Fiskobirlik Yönetim Kurulu
Başkanı Lütfi Bayraktar, “Destekleme alımları hemen başlamalı”
derken, Fındık İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Haydar Gören,
“9-9.5 liralık fiyat normaldir” diye konuştu. Giresun Ziraat
Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Erim Yaman ise fındık
fiyatının düşmesinden sorumlu tutukları Trabzon Arsin'deki Ferrero
fabrikasının önüne bugün siyah çelenk bırakarak, şirketi protesto
edeceklerini açıkladı.
'Kontrol bir şirkete geçti'
Fiskobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Lütfi Bayraktar, “Fındığı
'serbest piyasaya açacağız' diye fındığın kontrolünü
Fiskobirlik'ten alıp özel bir şirkete verdiler, sorunun temeli bu”
dedi. Bayraktar, şunları söyledi:
“2008'den beri düşük rekolte nedeniyle fiyat hep yüksek olunca
serbest piyasa iyiymiş gibi bir algı yaratıldı. İtirazımız
duyulmadı. Herkes bu sisteme destek verdi. Bu yıl ise serbest
piyasanın ne olduğunu herkes anladı. Fındık stratejik bir ürün.
Yüzde 85'ini Türkiye üretiyor. Fiyat istikrarının sağlanabilmesi
için elimizde stok olması lazım. Bunu söylediğimizde 'görev zararı'
gibi suçlamalar geliyor. Bu ortamda üreticiye tavsiyemiz ürünü
kesinlikle emanete vermesin. Piyasada sadece sanayici ve birkaç
kişi kaldı. Üretici umurlarında değil, bu nedenle fındığı
olabildiğince düşük fiyattan almaya çalışıyorlar.”
Üreticide 8, kuruyemişçide 80 TL
Üreticinin 8-9 liraya sattığı fındığın kilosu kuruyemişçi ve
marketlerde ise 100 liraya kadar çıkıyor. 2014'te don olayı
nedeniyle fındık rekoltesi düşük çıkıp da fındık fiyatı üreticide
20 liraya yükselince kuruyemişçi ve marketlerde kavrulmuş fındığın
kilosu 100 liraya dayanmıştı. 2015 sezonunda fındık rekoltesi
normal seviyesine ulaştı ve üretici fiyatları 8 liraya kadar
geriledi.
Buna karşın kuruyemişçi ve marketlerde fiyatlar 2014 seviyesinde
takılı kaldı. Kuruyemişçi ve marketlerde kalitesine göre kabuklu
fındık 40 - 50, kavrulmuş fındık 46 - 62, çiğ fındık içi 60 - 80
liraya satılıyor. Marketlerdeki paketli ürünlerin kilosu ise 100
liraya dayanıyor.
'FINDIKTA TEKEL OLUŞTU'
Giresun Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Erim Yaman,
fındık fiyatının bugünlerde 14-15 lira olması beklenirken 9.5
liraya düşmesinin ardında İtalyan Ferrero fabrikasının olduğunu
belirterek, “Bu oyunun ardında bu firmanın olduğunu düşünüyoruz.
Ferrero fındık piyasası üzerinde tekelleştiği için fiyatları
istediği gibi yönlendiriyor. Bu durumu protesto etmek için Trabzon
Arsin'deki fabrika önüne siyah çelenk bırakarak, şirketi protesto
edeceğiz” dedi. Yaman, üreticilerin Toprak Mahsülleri Ofisi'nin bir
an önce piyasaya girmesini dört gözle beklediğini ifade etti.
'9.5 lira normal fiyat'
İstanbul İhracatçı Birlikleri Fındık ve Mamülleri İhracatçıları
Birliği Başkanı Ali Haydar Gören, “Fındığın bugün geldiği 9-9.5
liralık fiyat seviyesi normal bir fiyattır” dedi. Fındık
fiyatlarının 20 yıllık seyrini gösteren bir rapor hazırladıklarını
kaydeden Gören, şunları söyledi:
“Bu raporda serbest piyasaya geçiş öncesindeki fiyat seviyesi ile
2009'dan sonra serbest piyasaya geçişin ardından oluşan fındık
fiyatlarını görmek mümkün olacak. 2014'te don olunca fındık az
yetişti ve fiyatlar anormal yükselmişti. Şimdi ise fındık bollaştı
ve fiyatlar normalleşerek düşüyor. Bunun için farklı yorum yapma
şansı yok. Fiyatlar bugünkü seviyesinde düşük değil. İç piyasa ve
ihracat için problem oluşturmuyor.”
Fındık üreticileri ve Ziraat Odaları'nın yapacağı eylemi 'bir kara
leke' olarak değerlendirdiklerini belirten Gören, “Türkiye'de bu
işi yapan kurumlar var. Fiskobirlik var, TMO var, bunları dışında
olanların konuşması popülizmdir. Sorun varsa bunu çözmek için
hükümet var, meslek kuruluşları var. Birileri de devlet fındığı
stok yapsın, o fındık stokta çürüsün, böylece fındığın değeri
yüksek olsun istiyor” dedi.
FİYAT NEDEN DÜŞTÜ?
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi ve Ordu
Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Arslan Soydan, fındık
fiyatındaki gerilemenin nedenlerini şöyle anlattı:
“Sezon başında üreticilere, fındığı satmayın dedik. Serbest piyasa
kurallarına göre doğru yaptık. Çünkü pazara fındık inmezse fiyat
artacaktı. Pazara fındık inmemesine rağmen fiyatlar düştü. Bundan
sonra serbest piyasanın sorgulanması lazım, serbest piyasa sistemi
çöktü. Artık fındıkta devlet elinin olmasını istiyoruz. Fındıkta
yabancı bir firma ve yerli işbirlikçileri tekelleşmeye
gidiyor.”
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi ve
Trabzon Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı HASAN Kozoğlu
da, fındıkta fiyat düşüşünün nedenlerini şöyle dile getirdi:
“Üreticinin çoğu ürününü bekletiyor. 7 firma piyasadan 25 bin ton
emanet fındık topladı. Üreticiye de, 'Fiyat ne kadar düşerse düşsün
paranızı 13 liradan alacaksınız' deyip, fındığı depoluyorlar.
Fiyata böyle müdahale ediyorlar. Üreticinin silahıyla üreticiyi
vuruyorlar.”
Kaynak: Milliyet