Çalışanlar dikkat! Bunu 3 kez yaparsanız...
İş Sağlığı ve Güvenliği Yasa Tasarısı'nın alt komisyondaki çalışmaları tamamlandı.
Tasarının şubat ayında Genel Kurul gündemine gelmesi bekleniyor.
İşçinin iş güvenliği kurallarına uymaması durumunda işten
çıkarılmasına ilişkin madde de değişiklik yapılarak, 3 kez uyarı
kuralı getirildi. Buna göre, işverenin, kişisel koruyucu donanımı
kullanmaması, makine ve teçhizatın koruyucusunu etkisiz hale
getirmesi, iş ile ilgili güvenlik kurallarına uymaması nedeniyle 3
kez uyarılan işçinin iş aktini feshetme hakkı olacak.
Hizmet sektöründe gece çalışması
Tasarıda yapılan değişiklikle sendikaların karşı çıktığı hizmet
sektöründe fazla çalışma yaptırılmasına ilişkin hüküm eklendi.
Yasaya göre gece döneminde fazla çalışma yaptırılamıyor. Buna
karşılık fiili durum oluştuğunda mesai ücreti ödeniyor, buna
karşılık denkleştirme süresi uygulanamıyor. Sanayiden sayılmayan
işlerde (hizmet sektöründe) gece olarak tanımlanan süre içinde 7,5
saatten fazla çalışma imkanı sağlandı. İşverenler, 1,5 saatlik
dinlenme süresi vererek, ya mesai ödemesi yaparak ya da
denkleştirme uygulayarak, yazılı mutabakat almak kaydıyla
çalıştırabilecek.
Af süresi 6 aya çıkarıldı
Tasarıda yapılan değişiklikle iş sağlığı ve güvenliği uzmanı ya da
hekimi sözleşmesi imzalamayan tehlikeli ve çok tehlikeli
işyerlerine yönelik af süresi uzatıldı. Daha önce yasa çıktıktan
sonra üç ay içinde bu sözleşmelerini yapanların, geriye dönük
cezaları silinecekti. Kabul edilen önergeyle bu süre altı aya
uzatıldı.
İhale yasağı yumuşatıldı
Ölümlü iş kazası meydana gelen maden iş yerlerinde kusuru yargı
kararı ile tespit edilen işverene iki yıl süreyle getirilen kamu
ihalelerine katılma yasağı 'iki yıla kadar' şeklinde
değiştirilerek,kusur oranları dikkate alınarak mahkemenin takdirine
bırakıldı. Ayrıca şantiye şefl erine ve yapı denetim uzmanlarına iş
güvenliği uzmanının görevlerinin verilmesine ilişkin düzenlemede
tasarıdan çıkarıldı.
Ödül-ceza yöntemi değişti
Tasarıda, çok tehlikeli işyerlerinde, ölümlü iş kazası yapmayan
işverenlere, işsizlik sigortası işveren payının yüzde 1 olarak
uygulanması, ölümlü veya sürekli iş görmezlikle sonuçlanan kaza
olması halinde ise normalde yüzde 2 olan primin, yüzde 3 olarak
alınması hükmü vardı. Verilen önergeyle bu kaldırılarak, yüzde 3
prim uygulanması düzenlemesinden vazgeçildi, kazayı müteakip
teşvikin son bulması hükmü getirildi.
Uzaktan çalışma
Tasarının en tartışmalı maddelerinden olan uzaktan çalışma
tasarıdaki yerini korudu. Uzaktan çalışma, “işçinin işveren
tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme
edinimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri
dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş
ilişkisi” şeklinde yeniden tanımlandı.
Para cezalarında sadeleştirme
Öte yandan, Alt Komisyon'da, verilen bir önergenin kabul edilmesi
sonucu para cezalarıyla ilgili hükümlerde değişiklik yapıldı. Para
cezalarında sadeleştirmeye gidildi. Buna göre, iş durdurma cezası
alan işyerlerinde ayrıca para cezası uygulanması söz konusu
olmayacak.
Sözleşmeli olarak işe başlatılan ancak daha sonra kadroya alınan iş
ve meslek danışmanlarının maaşları, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan
ödenmeye devam edecek. Daha önce bu konuda hukuki boşluk
bulunuyordu.
Şantiye şeflerinin, iş güvenliğinden sorumlu olma zorunluluğu
kaldırılıyor
Sözleşmeli olarak işe başlatılan ancak daha sonra kadroya alınan iş
ve meslek danışmanlarının maaşları, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan
ödenmeye devam edecek. Daha önce bu konuda hukuki boşluk
bulunuyordu.
Alt Komisyon'da verilen önergelerle tasarıya giren bazı
düzenlemeler de şöyle:
•Sözleşmesi feshedilen kısmi süreli çalışan işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanı, fesih sonrası tazminata hak kazanırsa, bir yıllık
sözleşme ücreti tazminat olarak verilecek.
•Çalışma Bakanlığı bünyesindeki denetim elemanlarının işyerlerinde
yaptığı denetimlere katılan mühendis, kimyager, biyolog ve tabipler
harcırah vb. mali haklardan yararlanabilecekler. Kanunda boşluk
olduğu için bu kişiler denetimlere gittiğinde harcırah
alamıyordu.
•Çalışma Bakanlığı bünyesinde bulunan AB Koordinasyon Dairesi, AB
ve Mali Yardımlar Daire Başkanlığı'na dönüştürüldü ve AB ile
yürütülen ortak mali yardıma dayalı projelerin yönetimi yetkisi
dairenin görevleri arasına eklendi.
•Çalışma Bakanlığı bünyesinden yurt dışı temsilciliklere sürekli
görevle gönderilecek kişilerin yabancı dil bilmesi zorunluluğu
kaldırıldı.
•Önergeyle, tasarıda bulunan “şantiye şefi” tanımı kaldırıldı.
Tanımla, tekniker ve teknik öğretmenlere de şantiye şefl iği
sağlanmıştı.
•Yapıya ilişkin teknik yükümlülüğü olan kişilerin, sorumlu olduğu
yapıya ilişkin bilgilerin üye olduğu meslek odasına bildirilmesi
zorunluluğu kaldırılıyordu. Verilen önergeyle bundan vazgeçildi,
bildirim zorunluluğun devamı sağlandı.
•Şantiye şeflerinin iş güvenliğinden sorumlu olma zorunluluğu
kaldırıldı.
•Mesleki yeterlilik mevzuatı tamamlanan işlerde, bu mevzuata uygun
yeterlilik belgesi çalıştırma zorunluluğuna uyum süresi 8 ay olarak
verilmişti. Kabul edilen tasarıyla bu süre 12 aya çıkarıldı.
•Sanat ve kültür eserlerinde 15 yaşından küçük olan çalışanlar,
günde 5 saatten fazla olmamak koşuluyla haftalık 30 saatten fazla
çalıştırılamayacak. (Dünya Gazetesi)