ABD Başkanı Trump'ın, öne sürdüğü 'yüzyılın anlaşması'nın detayları ortaya çıktı
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Genel Sekreteri Saib Ureykat, ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail-Filistin meselesinin çözümü konusunda öne sürdüğü 'yüzyılın anlaşması'nı ana hatlarıyla ortaya koydu
FKÖ Genel Sekreteri Ureykat, ABD Başkanı Trump'ın
İsrail-Filistin meselesinin çözümü konusunda öne sürdüğü "yüzyılın
anlaşması"nı ana hatlarıyla ortaya koydu. Urayekat, ABD'nin İsrail
ve Filistinlilere sunmayı planladığı ifade edilen "yüzyılın
anlaşması"nın ana hatlarıyla ortaya konulduğu 13 maddelik bir
"siyasi rapor" hazırladı.
AA'nın haberine göre, anlaşmanın ilk maddesinin, "Kudüs'ün İsrail
başkenti olarak tanınması ve Washington Büyükelçiliğinin Kudüs'e
taşınması" olduğunu kaydeden Ureykat, "Böylece Kudüs meselesi sona
ermiş oluyor. ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak
tanımasından sonra hangi İsrail hükümeti Kudüs hakkında nasıl
müzakere eder." ifadesini kullandı.
Ureykat, ikinci maddenin, Trump yönetiminin Filistin devleti için
1967 sınırlarında, Kudüs'ün dış mahallelerinde (yaklaşık 6
kilometre dışında) bir başkent ihdas etmesi olduğunu vurgulayarak,
bir diğer maddenin ise en geç iki ya da üç ay sonra Washington
yönetiminin, Yahudi yerleşim birimlerinin ilhakını kabul etmesini
öngördüğünü belirtti.
FKÖ Genel Sekreteri, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun
yerleşim birimlerinin yüzde 15'inin, Trump'ın ise yüzde 10'unun
ilhakını önerdiğini aktardı.
Dördüncü maddenin, İsrail ve Filistin devletleri için müşterek bir
güvenlik kavramı oluşturulmasını içerdiğini bildiren Ureykat, bu
kavramı şöyle açıkladı:
"Bu dört noktayı kapsıyor. Filistin devletinin, güçlü bir polis
gücüyle silahsızlaştırılması, Ürdün, Mısır ve Washington'un
katıldığı ve kapının diğer ülkelere de açık olduğu, bölgesel,
uluslararası ikili iş birliğinin ihdası, iki ülkeyi korumak için
İsrail güçlerinin, Ürdün Nehri ve Orta Dağlar boyunca bulunmasının
yanı sıra İsrail'in olağanüstü hallerde nihai güvenlik otoritesi
olmaya devam etmesi."
Ureykat, beşinci maddenin ise İsrail güçlerinin geri çekilmesi ve
Batı Şeria'daki "A" ve "B" bölgeleri dışında ve "C" bölgesindeki
yeni arazilerde yeniden konumlandırmayı içerdiğini belirterek, bu
sınırlarda bir Filistin devletinin ilan edilmesinin öngörüldüğünü
vurguladı.
Altıncı ve yedinci maddelerin, "Yahudi halkı için ulusal bir vatan
olarak İsrail devletinin, Filistin halkı için ulusal bir vatan
olarak Filistin devletinin tanınması"nı içerdiğini ifade eden
Ureykat, sekinci maddenin ise halihazırdaki durumun muhafaza
edilmesiyle beraber, İsrail'in tüm kutsal mekanlarda ibadet
özgürlüğünü sağlamasını kapsadığını aktardı.
Ureykat, dokuzuncu maddenin, İsrail'in Aşdod ve Hayfa Limanları ile
Ben Gurion Havalimanı'nın bazı kısımlarının Filistinlilerin
kullanımı için tahsis edilmesi ve güvenlik güçlerinin yetkisinin
İsrail'in elinde olmasını içerdiğini belirterek, onuncu maddede ise
Gazze ile Batı Şeria arasında, İsrail'in egemenliğinde bir güvenlik
koridoru oluşturulmasının yer aldığını bildirdi.
Anlaşma planına göre uluslararası geçişlerin kontrolüne Filistin'in
etkin şekilde katılacağını, üst düzey güvenlik yetkilerinin ise
İsrail'in elinde olacağını kaydeden Ureykat, bir sonraki maddede
"Filistin devletinin ihtiyaçlarına haksızlık edilmeden kara suları,
hava sahası ve elektromanyetik dalgalar İsrail'in kontrolü
altındadır" şeklinde ibare bulunduğunu aktardı.
Ureykat, planın son maddesinde, Filistin devleti aracılığıyla
sığınmacılar meselesine adil bir çözüm bulunmasının yer aldığını
belirterek, "Bu, Trump yönetiminin, Filistin'e dayatmaya çalışacağı
tarihsel anlaşmanın işaretleridir ancak nihai sınır ile daimi statü
meseleleri, kabul edilen bir takvim çerçevesinde iki taraf arasında
mutabakata bağlı kalacak." ifadesini kullandı.
Ebedi bir özerk yönetim tesis edecek bu anlaşma planının tamamının
reddedilmesi gerektiği çağrısında bulunan Ureykat, şu
değerlendirmeleri yaptı:
"Bu noktada zihinlerde şöyle sorular oluşabilir, Trump'a tarihi
anlaşmanın özelliklerini sunması için sabredip neden bir fırsat
verilmiyor? Washington'un bu tasfiye anlaşmasının özellikleri ve
içeriğini ortaya koymasını bekleyemeyiz. Bu anlaşmayla mevcut durum
olduğu gibi korunuyor. Bu iki yönetimli bir tek devlet anlamına
geliyor. ABD'nin kriterleriyle ebedi özerk bir yönetimle ırkçı
rejim ve yerleşim birimlerinin meşrulaştırılması demek."
Trump yönetimiyle tüm iletişimin durdurulması çağrısı yapan
Ureykat, bu yönetimin barış sürecinde hiçbir şekilde arabulucu
olarak yer almasının kabul edilemeyeceğini belirtti.
Ureykat'ın "yüzyılın anlaşması"na yönelik hazırladığı "siyasi
raporu" 14-15 Ocak'ta Ramallah'daki başkanlık karargahında
düzenlenen Filistin Merkez Konseyi toplantısında sunduğu
kaydedildi.