4 bin kişi işsiz kaldı 233 şube kapandı
İstihdam ve şubeleşmede geçen yıldan bu yana frene basan bankacılık sektörü, Mart 2015-Mart 2016 döneminde 4 bini aşkın kişi ile yollarını ayırdı, 233 şubesini de kapattı.
Azalan özkaynak karlılığı, kredi büyümesindeki yavaşlama,
teknolojik gelişmeler ve jeopolitik riskler nedeniyle istihdam ve
şubeleşme politikalarında değişikliğe giden bankalarda yeni işe
alımlar ve şube açılışları hız kesti. Sıkı regülasyonlar ve kar
baskısı nedeniyle bankaların özkaynak getirisi son yıllarda düştü.
Özkaynak karlılığı, sermaye maliyetinin altında kalırken özkaynak
büyümesini destekleyecek yeterlilikte de artış göstermiyor.
Sektörde sermaye maliyeti yüzde 15 düzeyinde olmasına karşın
ortalama sermaye getirisi yüzde 10 civarında bulunuyor. Ücret ve
komisyon iadelerinin son yıllarda artması, bankacılık sektöründe
karların düşmesinde etkili olurken sektör, sadece geçen yıl 2
milyar TL'ye yakın ücret ve komisyon iadesi ödedi. Takipteki
alacakların dönüşünde yaşanan sıkıntıların da bankaların kredi
kullanım iştahını azalttığı ve sektörün karlılığı üzerinde bir
miktar baskı yaptığı belirtiliyor. Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurumunun (BDDK) aldığı makroihtiyati tedbirler ve taksit
sınırlandırması da kredi büyümesini yüzde 20'nin altına çekti. Bu
durum bir taraftan rekabeti artırırken diğer taraftan da sektörde
kar marjlarının azalmasına neden oldu.
ŞUBE SAYISININ AZALMASINDA HARÇLAR DA ETKİLİ
Bankaların şube açılışlarında ödemesi gereken finansal faaliyet
harçlarının (her yıl ve her şube için) ortalama 45 bin lirayı
bulması da şube sayısının azalmasına yol açtı. Avrupa ve ABD
bankacılık sektöründe yaşanan küçülme trendinin diğer bölgelere
yansımasıyla Türkiye'de de bazı bankaların bireysel ve özel
bankacılık alanlarındaki payını düşürerek potansiyelin yüksek
olduğu ticari segmente yönelmeleri de şube birleştirmelerini
etkiledi. Bu arada, mobil başta olmak üzere teknolojinin bankacılık
sektöründe etkin bir şekilde kullanılması, bankaların operasyon
maliyetlerini düşürdü. Bu durum, hız ve etkinlik anlamında sektöre
katkı sağlamasına karşın şubelerde çalışan sayısının azalmasına
neden oldu. Öte yandan, son bir yıldır Doğu ve Güneydoğu
Anadolu'daki terör olayları nedeniyle bazı bankalar bu bölgelerdeki
şube sayısını azalttı.
KAMU ALDI, ÖZEL BIRAKTI
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) verilerine göre, yaşanan söz konusu
olumsuzluklar nedeniyle bankalar, Mart 2015-Mart 2016 döneminde 3
bin 156 yeni kişiye istihdam sağlarken işten çıkarma, kendi
isteğiyle ayrılma ya da emeklilik dolayısıyla 4 bin 14 kişi ile de
yollarını ayırdı. Bu dönemde kamu bankaları 2 bin 806 kişiyi işe
aldı, bin 164 kişi ile en fazla işe alımı Ziraat Bankası yaptı.
Çalışan sayısı Mart 2016 itibarıyla 25 bin 660'a ulaşan Ziraat
Bankasını yeni işe alımlarda İş Bankası, Garanti Bankası, Yapı
Kredi ve VakıfBank takip etti. Toplam istihdam, Mart 2015-Mart 2016
döneminde 560 kişilik yeni alımla İş Bankasında 25 bin 79'a, 427
yeni alımla Garanti Bankasında 19 bin 854'e, 348 kişiyle Yapı
Kredi'de 18 bin 473'e ve 271 yeni alımla VakıfBank'ta 5 bin 314'e
ulaştı. Bu dönemde Akbank 990 kişi, ING Bank 816 kişi ve HSBC 739
kişiyle yollarını ayırdı. Bankacılık sektöründeki toplam istihdam
böylece Mart 2015'te 201 bin 481 iken Mart 2016'da 200 bin 623'e
düştü.
KAMU BANKALARI YENİ ŞUBE AÇMADA DA ÖNDE
Yaşanan gelişmeler nedeniyle bazı bankalar, şubeleşme politikasında
da strateji değişikliğine gitti. Verilere göre, Mart 2015-Mart 2016
döneminde Ziraat Bankası 87, Halkbank 53, VakıfBank 20 ve İş
Bankası 16 yeni şube açtı. Akbank, banka ile yollarını ayıran kişi
sayısında olduğu gibi şube kapatmada da lider oldu. Söz konusu
dönemde Akbank 76, ING Bank 34 ve Garanti Bankası ise 22 şube
kapattı. Bankalar, Mart 2015-Mart 2016 arasında 182 şube açarken,
233 şubeyi de kapattı. Sektörde toplam şube sayısı Mart 2015'te 11
bin 236 iken Mart 2016 itibarıyla 11 bin 185'e geriledi. İstihdam
ve şubeleşmedeki strateji değişikliğine karşın sektör bu yılın ilk
çeyreğindeki 8 milyar 121 milyon TL net kar elde etmişti.