Erdoğan ve Putin: Avrupa'dan BM'ye yazılan mektup bizi şaşırttı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kremlin Sarayı'nda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ortak basın toplantısı düzenledi. İki lider güvenli bölge konusuna ilişkin açıklamalarda bulundu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya'da Rusya Devlet
Başkanı Vladimir Putin ile görüştü.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya'nın başkenti Moskova'ya yaptığı
günübirlik çalışma ziyaretinde, Rusya Devlet Başkanı Putin ile bir
araya geldi. Görüşme 1 saat 50 dakika sürdü.
Görüşmede, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı
Hulusi Akar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Tarım
ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, MİT Başkanı Hakan Fidan,
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da hazır bulundu.
Baş başa görüşmeden sonra heyetler arası görüşmeye geçildi. Erdoğan
ve Putin, heyetler arası görüşmenin ardından ortak basın toplantısı
düzenledi.
PUTİN: SURİYE'DE KALICI ÇÖZÜM İÇİN
ÇALIŞMAKTAYIZ
Rusya Devlet Başkanı Putin şunları
söyledi:
"Görüşmemiz son derece yapıcı ve ikili ilişkilerimize dayalı
atmosferde gerçekleşti. Suriye'de siyasi çözümü görüştük. Türkiye,
Rusya, İran zirveleri de verimli geçti. Sıradaki zirveyi Rusya'da
yapmayı hedefliyoruz. Tarih konusunda mutabakat sağladık, İran
tarafıyla da görüşmeliyiz. Ekonomi, beşeri ilişkelire yoğunlaştık.
Tabii ki Suriye'deki durumu görüştük. Suriye'de kalıcı bir çözüm
üzerine çalışmaktayız. Siyasi ve diplomatik yollarla çözmek
istiyoruz. Görüş alışverişinde bulunduk.
Terör faailiyetlerinin durdurulması için görüşmeler yapıldı.
Türkiye ile ortaklarımız terör tehdidine karşı birçok şey
yapıyorlar. Bölgede gerginliğin azaltılması için birçok şeyin
yapılması gerekiyor. İdlib'in istikrara kavuşması için neler
yapılabilir bunu görüştük. Bu çalışmalar terörle mücadeleye zarar
vermemelidir. ABD'nin Suriye'den çekilme kararının bölgeyi ne
şekilde etkileyeceği de görüşüldü. Planlarını gerçekleştirirse bu
olumlu bir adım olacak. Bölge şu anda Kürtlerin elindedir. Şam'ın
Kürtlerle diyalog halinde olmalarını teşvik ediyoruz. Bu sadece
Türkiye'nin değil, komşu ülkelerin de yararına olacaktır. Ekonomi
alanındaki işbirliğimiz artıyor. Geçen sene 23 milyar dolar hacmine
ulaştık."
ERDOĞAN: ABD'NİN ÇEKİLME SÜRECİNDE BOŞLUK
OLUŞMAMALI
Cumhurbaşkanı Erdoğan da açıklamasında şu
ifadelere yer verdi:
"Ziyaretimiz elim bir kaza sonrasında gerçekleşiyor. Kazada
aralarında 4 vatandaşımızın da bulunduğu 16 kişi hayatını kaybetti.
4 vatandaşımız için arama çalışmaları devam ediyor. Rus makamları
gereken tüm çabaları göstermiştir. Türkiye ile Rusya arasında çok
yoğun bir işbirliğine sahibiz. Son dönemde turizm bu işin başını
çekiyor. İki lider olarak mevcut işbirliğimiz gün geçtikçe
güçleniyor. Ticaret hacmindekiartış eğilimi devam ediyor. Bu da 26
milyar doları ticaret hacmimiz buldu. Akkuyu santrali ile Türkakım
projeleri emin adımlarla ilerliyor. 2019 yılı çok özel bir yıl
olacak. Karşılıklı kültür ve turizm yılı etkinliklerini
gerçekleştireceğiz. Vize muafiyeti de görüşmenin gündeminde yer
alıyordu. Tam muafiyet sağlanması ilişkilerin gereği olarak
halkların kaynaşmasını güçlendirecektir.
Suriye'deki durumu ele alma fırsatı bulduk. ABD'nin çekilme
kararını değerlendirdik. İdlib başta olmak üzere arazideki
gelişmeleri gözden geçirdik. Türkiye-Rusya işbirlği Suriye'nin
istikrarı açısından bir mihenk taşıdır. Türkiye olarak yegane
amacın YPG PYD gibi terör örgütlerinin temizlenmesi görevimizi
özellikle ifade ettim. ABD'nin çekilme sürecinde terör örgütlerinin
istismar edebileceği bir boşluğun doğmaması kritik önemdedir.
Türk-Rus işbirliğini dinamitlemeyi hedefleyen terör örgütlerine
karşı ortak mücadelenin gereğini ifade etmek istiyorum. Aldığımız
kararları süratle uygulayacağız. Suriyeli mültecilerin geri dönüşü
konusunu da değerlendirdik. İşbirliğimizi önümüzdeki dönemde
sürdüreceğiz. Önümüzdeki ay bu kez Ruhani'nin de katılımıyla yeni
bir üçlü zirveyi Rusya'da gerçekleştireceğiz."
"GÜVENLİ BÖLGE GÖRÜŞMESİ DEVAM EDİYOR"
Soruları yanıtlayan Erdoğan, güvenli bölgeyle ilgili olarak
"Güvenli bölge konusunda görüşmelerimiz devam ediyor. Bu konuda
bizler için tehdit oluşturacak bölgelerin hassasiyeti devam ediyor.
ABD bu konuda olumlu yaklaşımını zaten dile getirdi. Bu konuda
Rusya ile de bir sorunumuz yok" dedi.
"İdlib'de terör örgütlerine karşı mücadelemiz ortak olarak devam
edecek" diyen Erdoğan, "Dayanışmamızı teyit ettik. Anayasa komitesi
konusunu da konuştuk. Dışişleri bakanlarımıza bu konuyla ilgili
diplomatik süreci devam ettirmeleri konusunda İstanbul zirvesinde
alınan kararın devam ettirilmesini görüştük" ifadelerini
kullandı.
"BM'YE YAZILAN MEKTUP BİZİ ŞAŞIRTTI"
Erdoğan ve Putin, Avrupa'dan Suriye'deki anayasa komitesi için
BM'ye yazılan mektubun kendilerini şaşırttığını belirtti.
GÖRÜŞME ÖNCESİ AÇIKLAMALAR
Görüşme öncesi iki lider kısa açıklama yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan
"Astana süreciyle başlattığımız üçlü zirveler; gerek Soçi gerek
Ankara gerek Tahran, bunlar gerçekten dünyanın ilgisini çeken
görüşmelerimiz oldu. Yine bu görüşmemizle birlikte bu sürecin
devamının çok faydalı olacağına inanıyorum. Dayanışmamız bölge
barışına katkıda bulunacak. Ticari ilişkilerimizdeki gelişme
sürekli artıyor" dedi.
Rusya Devlet Başkanı Putin de "Erdoğan ile sık sık görüşmelerimizin
sonucunu alıyoruz. Değerli dostum Erdoğan, ülkelerimiz arasındaki
ilişkilerin bu noktaya gelmesi sizin katkılarınızla olmuştur.
Yetkililer ellerinden geleni yapmasına rağmen Kerç'te bir facia
yaşandı, hayatını kaybedenler için başsağlığı diliyorum" ifadesini
kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen hafta Rusya'nın önde gelen
gazetelerinden Kommersant için "Türkiye-Rusya işbirliği, Suriye
krizinin çözümü için kritik önemde" başlıklı bir makale kaleme
almıştı.
Erdoğan makalesinde, "Terörle mücadele etmek için kimsenin
müsaadesini isteyecek değiliz. Koşullar olgunlaştığında Suriye
topraklarından ülkemizi tehdit eden teröristleri hedef alma
hakkımızı saklı tutuyoruz" ifadesini kullanmış, Türkiye'nin Suriye
Kürtleriyle veya Suriye sınırları içerisinde yaşayan hiçbir kesimle
sorunu olmadığını vurgulamıştı.
Türkiye'nin sınırında yaşanan istikrarsızlığın ortadan
kaldırılmasının ancak dost ve müttefiklerle iş birliği ve eş güdüm
içerisinde olmakla mümkün olacağını belirten Erdoğan, ABD'nin
Suriye'den çekilmesinin doğru yönde atılmış bir adım olduğunu,
Suriye'de yaşanan krizin ancak Suriye'nin yaralarının
iyileşmesinden fayda, derinleşmesinden ise zarar görecek ülkeler
tarafından çözülebileceğine dikkati çekmişti.
2018'DE 25 GÖRÜŞME
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre Erdoğan ve Putin, 2018'de
başta Suriye meselesi olmak üzere, farklı konuların gündeme geldiği
çok sayıda görüşme yaptı. İki lider bu doğrultuda 7'si baş başa,
18'i de telefonla olmak üzere 25 defa görüştü. Erdoğan ve Putin
ayrıca 6 zirvede de bir araya geldi.
Tüm bu görüşmelerin dışında iki lider Fransa'nın başkenti Paris'te,
Birinci Dünya Savaşı'nın sona erişinin 100'üncü yıldönümü
dolayısıyla düzenlenen anma töreni sonunda bir süre sohbet
etmişti.
İLK BAŞ BAŞA GÖRÜŞME ANKARA'DA
Erdoğan ve Putin, 2018'deki ilk baş başa görüşmeyi 4 Nisan'da
Ankara'da yapılan Suriye Konulu Üçlü Zirve'den bir gün önce
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleştirmiş, ardından
Türkiye-Rusya Üst Düzey İşbirliği Konseyi Toplantısı'na başkanlık
etmişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ve İran
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin katılımıyla yapılan Üçlü Zirve'de
ise Türkiye, Rusya ve İran'ın, Suriye'nin toprak bütünlüğünün
korunması için "terörle mücadele kisvesi altında sahada yeni
gerçeklikler yaratılmasına dair" her türlü girişimin reddedildiği
vurgulanmıştı.
İKİ LİDER 6 ZİRVEDE BİR ARAYA GELDİ
Erdoğan ve Putin, 2018'de 6 zirvede bir araya geldi. İki lider, bu
doğrultuda 4 Nisan 2018'de Ankara'da, 7 Eylül'de Tahran'daki
Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi, 26 Temmuz'da 10.
Brezilya-Rusya-Hindistan-Çin-Güney Afrika (BRICS) Zirvesi, 17
Eylül'de Soçi Zirvesi, 27 Ekim'de İstanbul'da düzenlenen Türkiye,
Rusya, Fransa, Almanya Dörtlü Zirvesi, 1 Aralık'ta G20 Liderler
Zirvesi olmak üzere toplam 6 zirvede görüşmüştü.
İki lider, ayrıca Astana süreci kapsamında Suriye'deki sorunun
çözümü noktasında 2018 boyunca önemli adımlar atarken, bölgesel,
ikili ilişkiler ve ekonomi gibi farklı konularda da yoğun
temaslarını sürdürdü.
Erdoğan'ın, 7 Eylül'de Tahran'da gerçekleşen Türkiye-Rusya-İran
Üçlü Zirvesi'nde, İdlib'de ateşkes konusunda yaptığı çağrı sonuç
vermişti. Bu zirvenin ardından 17 Eylül'de düzenlenen Soçi
Zirvesi'nde İdlib bölgesinde temas hattı üzerinde savaşçıların ve
ağır silahların çekileceği bir bölge kurulmasına karar
verilmişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin, Soçi'de
yaptıkları ikili ve heyetler arası görüşmeler neticesinde İdlib'de
silahlardan arındırılmış bir bölge oluşturulmasını
kararlaştırmıştı.