Anayasa değişikliği teklifinin 4 maddesi daha kabul edildi
Anayasa değişikliği teklifinin, 8,9,10 ve 11'inci maddeleri kabul edildi. 8. madde 339 "Evet" oyuyla kabul edildi. Böylece, ilk kez bir maddeye 340'ın altında oy çıkmış oldu.
TBMM Genel Kurulu'nda, anayasa değişiklik teklifinin ikinci
turunda, 8. maddesi 339 "Evet" oyuyla kabul edildi. Böylece,
birinci tur dahil olmak üzere oylamalarda ilk kez bir maddeye
340'ın altında oy çıkmış oldu. Birinci ve ikinci tur görüşmelerde
hiçbir madde 340'ın altında oy almamıştı. Teklifin 9. maddesi de
341, 10. madde ise 340, 11. maddesi ise 342 'evet' oyuyla kabul
edildi.
DEVLET BAŞKANI SIFATI GETİRİLİYOR
Kabul edilen maddelere göre, Anayasanın, "cumhurbaşkanının görev ve
yetkilerine" ilişkin maddede değişiklik yapılıyor ve
cumhurbaşkanına "devlet başkanı" sıfatı getiriliyor.
Devletin başı olan cumhurbaşkanına, yürütme yetkisi de
veriliyor.
Cumhurbaşkanı, "devlet başkanı" sıfatıyla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve
Türk milletinin birliğini temsil edecek, anayasanın uygulanmasını,
devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını sağlayacak.
Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü TBMM'de açılış
konuşmasını yapacak. Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise
mesaj verecek.
Cumhurbaşkanı, kanunları yayımlayacak ve kanunları tekrar
görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderecek. Kanunların, TBMM
İçtüzüğü'nün tümünün veya belirli hükümlerinin anayasaya şekil veya
esas bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde
iptal davası açacak.
KARARNAMAE ÇIKARMA YETKİSİ
Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atayacak ve
görevlerine son verecek.
Cumhurbaşkanı üst düzey kamu yöneticilerini atayacak, görevlerine
son verecek ve bunların atanmalarına ilişkin usul ve esasları
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenleyecek. Yabancı devletlere
Türkiye Cumhuriyeti'nin temsilcilerini gönderecek, Türkiye
Cumhuriyeti'ne gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul
edecek. Milletlerarası antlaşmaları onaylayacak ve
yayımlatacak.
Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli
gördüğü takdirde halkoyuna sunacak. Milli güvenlik politikalarını
belirleyecek ve gerekli tedbirleri alacak. TBMM adına, Türk Silahlı
Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil edecek. Türk Silahlı
Kuvvetlerinin kullanılmasına karar verecek. Sürekli hastalık,
sakatlık ve kocama sebebi ile kişilerin cezalarını hafifletecek
veya kaldıracak.
Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı
kararnamesi çıkarabilecek. Kararnamelerle, yürütmenin ihtiyacını
karşılaması sağlanacak, temel hak ve hürriyetler ile siyasi hak ve
hürriyetler, düzenleme alanı dışında bırakılacak.
Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi
çıkarılamayacak.
Kanunlarda, kararname konusu ile aynı konuda farklı hüküm bulunması
halinde kanun uygulanacak. TBMM'nin aynı konuda kanun çıkarması
durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelecek.
Cumhurbaşkanı, kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara
aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabilecek. Kararnameler
ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarih belirlenmemişse, Resmi
Gazete'de yayımlandıkları gün yürürlüğe girecek.
Ayrıca cumhurbaşkanı, anayasa ve kanunlarda verilen seçme ve atama
görevleri ile diğer görevleri yerine getirecek ve yetkileri
kullanacak.
CUMHURBAŞKANI HAKKINDA SORUŞTURMA AÇILMASI
Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam
sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması
istenebilecek.
Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşecek ve üye tam
sayısının 5'te 3'ünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar
verebilecek. Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde,
TBMM'deki partilerin güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye
sayısının 3 katı olarak gösterecekleri adaylar arasından, her
siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak 15 kişilik
bir komisyon tarafından soruşturma yapılacak.
Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu 2 ay içinde Meclis
Başkanlığına sunacak. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi
halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilecek.
Rapor, Başkanlığa verildiği tarihten itibaren 10 gün içinde
dağıtılacak, dağıtımından itibaren 10 gün içinde Genel Kurulda
görüşülecek. TBMM, üye tam sayısının 3'te 2'sinin gizli oyuyla Yüce
Divana sevk kararı alabilecek.
YÜCE DİVAN YARGILAMASI
Yüce Divan yargılaması 3 ay içinde tamamlanacak. Bu sürede
tamamlanamazsa bir defaya mahsus 3 aylık ek süre verilecek,
yargılama bu sürede kesin olarak sonlandırılacak.
Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen cumhurbaşkanı seçim
kararı alamayacak.
Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkum edilen
cumhurbaşkanının görevi sona erecek. Cumhurbaşkanının görevde
bulunduğu sürede işlediği iddia edilen suçlar için görevi bittikten
sonra da bu madde hükmü uygulanacak.
CUMHURBAŞKANI YARDIMCI ATAMASI
Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla cumhurbaşkanı
yardımcısı atayabilecek.
Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde
45 gün içinde cumhurbaşkanı seçimi yapılacak. Yenisi seçilene kadar
cumhurbaşkanı yardımcısı, cumhurbaşkanlığına vekalet edecek ve
cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanacak.
Genel seçime bir yıl ve daha az kalmışsa, TBMM seçimi de
cumhurbaşkanı seçimiyle yenilenecek.
Genel seçime bir yıldan fazla kalmışsa, seçilen cumhurbaşkanı, TBMM
seçim tarihine kadar görevine devam edecek. Kalan süreyi tamamlayan
cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemden sayılmayacak. TBMM Genel
Seçimlerinin olacağı tarihte her iki seçim birlikte yapılacak.
Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi nedenlerle
geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, cumhurbaşkanı
yardımcısı yerine vekalet edecek ve cumhurbaşkanına ait yetkileri
kullanacak.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme
yeterliliğine sahip olanlar arasından cumhurbaşkanı tarafından
atanacak ve görevden alınacak. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve
bakanlar, TBMM'de ant içecek.
Milletvekilleri, cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak
atanırlarsa üyelikleri sona erecek. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve
bakanlar, cumhurbaşkanına karşı sorumlu olacak.
CUMHURBAŞKANI YARDIMCILARI VE BAKANLARI CEZAİ
SORUMLULUĞU
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında, görevleriyle
ilgili suç işledikleri iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt
çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek.
Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşecek ve üye tam
sayısının 5'te 3'ünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar
verebilecek.
Soruşturma açılmasına karar verilirse, Meclisteki partilerin,
güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının 3 katı
olarak gösterecekleri adaylar arasından, her parti için ayrı ayrı
ad çekerek kurulacak 15 kişilik bir komisyon tarafından soruşturma
yapılacak.
Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu 2 ay içinde Meclis
Başkanlığına sunacak. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi
halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilecek.
Rapor, Başkanlığa verildiği tarihten itibaren 10 gün içinde
dağıtılacak, dağıtımından itibaren 10 gün içinde Genel Kurulda
görüşülecek. TBMM, üye tam sayısının 3'te 2'sinin gizli oyuyla Yüce
Divana sevk kararı alabilecek.
Yüce Divan yargılaması 3 ay içinde tamamlanacak. Bu sürede
tamamlanamazsa bir defaya mahsus 3 aylık ek süre verilecek,
yargılama bu sürede kesin olarak sonlandırılacak. Bu kişilerin
görevde bulundukları sürede, görevleriyle ilgili işledikleri iddia
edilen suçlar bakımından, görevleri bittikten sonra da Yüce Divanda
yargılanacak.
Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkum edilen cumhurbaşkanı
yardımcısı veya bakanın görevi sona erecek. Cumhurbaşkanı
yardımcıları ve bakanlar, göreviyle ilgili olmayan suçlarda yasama
dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanacak.
BAKANLIKLARIN KURULMASI
Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri ile
teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenecek.
BUGÜN 14.00'TE YENİDEN TOPLANACAKLAR
TBMM Başkanvekili Ayşe Nur Bahçekapılı, teklifin ikinci turunda,
11'inci maddenin kabul edilmesinin ardından birleşime ara
verdi.
Bahçekapılı, aranın ardından hükümet ve komisyonun yerini almaması
üzerine bugün saat 14.00'te yeniden toplanmak üzere birleşimi
kapattı.