AK Parti'nin kalesinde HDP sürprizi
7 Haziran Genel Seçimlerinde 12 milletvekili çıkarakcak olan Şanlıurfa'da 2014 seçimlerindeki milletvekili dağılımı değişebilir.
Şanlıurfa'da seçimin nabzını tutan Milliyet yazarı Aslı
Aydıntaşbaş'a göre AK Parti 8, barajı geçmesi durumunda HDP ise 4
milletvekilini alabilir.
İşte Milliyet yazarı Aslı Aydıntaşbaş'ın Şanlıurfa'da
seçimlerin nabzını tutuğu o yazısı:
Urfa bu genel seçimde çok kritik bir konumda; yarış AK Parti ile
HDP arasında... Urfa ve civarında hâlâ Ak Parti'nin ağırlığı olsa
da, HDP'nin oyları yukarı, Ak Parti'ninkinde aşağı trend var.
Arkadan HDP'nin deparı başlamış...
Urfa'ya çok gelmiş gitmişliğim var; hatta kente "aşığım"
diyebilirim. Bir yanda Harran, Halfeti gibi insanı ilk görüşte
"çarpan" mekânlar, diğer yanda dünya tarihinin en erken dini
ritüellerini gösteren (ve bu yüzden de bütün tarih tezlerini altüst
eden) Göbeklitepe harabeleri... Mistisizm şehri.
Ama Urfa deyince sadece din ve muhafazakârlığı düşünmeyin. Evet,
burası "peygamberler şehri" ve Doğu'da Ak Parti'nin "kalesi"
konumunda. Belki şehre dışarıdan ilk bakışta "muhafazakârlık" öne
çıkıyor.
Ancak yüzeyi biraz eşeleyin, bambaşka dinamikler var Urfa'da.
Örneğin burası, aynı zamanda alışveriş merkezleri, son model
arabaları, gıcır gıcır yolları ve geniş kaldırımlarıyla modern bir
şehir. Zenginlik var. Urfa'da yükselen bir orta sınıf var. Ya da
şu: Urfa, Arap, Kürt ve Türklerin bir arada huzur içinde yaşadığı
kozmopolit bir yer. Ya da bir başka gerçek: Urfa, IŞİD'e doğrudan
komşu olan tek ilimiz. Peki , şuna ne dersiniz: 1914 yılında
nüfusunun 3'te biri Ermeni olup katliamların yoğun yaşandığı, ancak
hâlâ Müslümanlaşmış Ermenileri barındıran bir şehir. Urfa,
Türkiye'nin en fazla elektrik üreten ancak her gün elektrik
kesintisi yaşayan ili. Ve en çarpıcısı: Urfa, Suriye iç savaşının
başlangıcından bu yana en fazla göç alan, an itibariyle kamplar ve
şehirdeki kayıtsız nüfusla500 bine yakın Suriyeli göçmeni
barındıran kentimiz.
Yukarıda saydıklarımın tümü, 7 Haziran seçimleri öncesi şu ya da bu
biçimde siyaseti şekillendiren unsurlar.
Ak Parti'nin Urfa'daki 13 yıldır devam eden hâkimiyeti, Ankara'dan
gelen ciddi yatırımlar ve kentin efsanevi belediye başkanı Eşref
Fakıbaba ile özdeşleşmişti. Ancak , 30 Mart 2014 yerel seçimlerinde
Ak Parti'nin inatla Fakıbaba'yı aday göstermemesi ve buna karşın
HDP'nin Osman Baydemir gibi güçlü bir isimle çıkması, dengeleri
hafiften sarstı. Şimdilerde buna artan işsizlik, Kobani hassasiyeti
ve kentte Suriyelilere yönelik dalga dalga yayılan tepkileri de
eklerseniz, iktidar partisinin uzun vadede Urfa'yı "çantada keklik"
görmemesi gerektiğini söyleyebiliriz. Anahtar "uzun vade"
sözünde.
Baydemir etkileyici
Geçen hafta gittiğimde kente henüz cayır cayır sıcaklar basmamıştı.
Bir sabah, Osman Baydemir'le buluşup Suruç köylerini turladık. Eski
Diyarbakır belediye başkanının 2014'de "pat" diye bir kararla
Urfa'ya belediye başkanı adayı olması, kendisi dahil herkesi
şaşırtmıştı. Ama zamanla o Urfa'ya, Urfalı ona alışmış. Baydemir,
medrese tedrisatından geçmiş ve iyi Kürtçe biliyor. Bitmek tükenmek
bilmeyen enerjisiyle, hem Kürt milliyetçisi hem de geleneksel
kesimlere sıcak gelen bir üslubu var.
Ancak hiç kuşku yok ki "Diyanet" ve "Kâbe" tartışmaları, HDP'yi
Urfa'da yıpratmış. Ak Parti'den HDP'ye dönen oylarda duraksama var.
Esnaf dahi, "Ne gerek vardı" diyor.
Baydemir'le Kızılkuyu köyüne gidiyoruz. Köy eşrafı karşılıklı uzun
bir sıra olarak dizilmiş, Baydemir'e sorular sormaya başlıyor.
Arada önce ayran, sonra "mırra" ikramı var. Sohbet Kürtçe; neyse ki
yanımdaki yaşlı amca bana simültane tercümeye başlıyor. Köylerde
siyasi bilinç çok yüksek. Baydemir rahat, performansı etkileyici.
Özetle, "Zaman bizim zamanımız. Biz Kürtler çok çektik. Artık
Meclis'te olmalıyız" diyor. HDP'nin Diyanet teklifini ise "Devlet
dinimize el koydu. Medreselerimiz kapandı. Dinimizden elini çeksin"
diye ters köşe yapıyor. Sohbetlerinde kah Said-i Nursi'den, kah
demokrasi kuramından örnek veriyor; ama her durumda Cuma namazını
kaçırmıyor.
Çözüm sürecinde görev aldı
Aynı saatlerde AK Parti'nin Urfa adayı Mazhar Bağlı da Bozova
köylerini dolaşıyor. Bağlı'yla buluşmak için Diyarbakır muhabirimiz
Aziz Fidancı ile birlikte otobandan saptığımız Bozova tabelası,
bizi bitmek bilmeyen ve berbat bir asfalta sokuyor. Yılanlar,
inekler ve çukurlar derken randevumuz kaçıyor. (Daha sonra Urfa'dan
başka bir yol daha olduğunu öğreniyoruz.)
O akşam Bağlı'yla Urfa'da oturduğumuzda, Göbeklipe'yle başlayıp
günlük siyasete kadar uzun bir sohbetimiz oluyor. Ak Parti MKYK
üyesi ve akademisyen kökenli Bağlı, çözüm sürecinde Ak Parti adına
görev alan isimlerden. Genel merkezin bağrından geliyor olsa da
aslen Halfetili. Seviyor Urfa'yı, köyleri. "12-0 olur Urfa'da" diye
iddialı konuşuyor "HDP'nin barajı geçeceğini sanmıyorum. Biz de
%45'in altına düşmeyiz."
Benim görüştüğüm Urfalılar, siyasi görüşüne göre ya HDP'nin Diyanet
çıkışını ya da Erdoğan'ın Kuran'la miting yapmasını eleştirdi.
Urfa'da AK Parti siyasette hakim renk olmaya devam ediyor. Ancak
HDP, hem Baydemir hem de İbrahim Ayhan (3 dönem il başkanı ve 4 yıl
KCK tutuklusu) ve Dilek Öcalan gibi güçlü isimlerle geriden
yetişmeye çalışıyor. İbrahim Ayhan, sadece ideolojik değil ekonomik
konularda da getirdiği eleştirilerle Ak Parti'nin Urfa'daki
"hizmet" başarısının "makyaj" olduğunu söylüyor: "TÜİK verilerine
göre 81 ilde eğitimde 79, sağlıkta 81'inciyiz. Seçmenin şikâyetleri
arasında önce ekonomi, ardından çözüm süreci ve işsizlik
geliyor."
Yine de tahmin yürütmek gerekirse, Ak Parti'nin buradaki egemenliği
bir dönem daha sürdürür derim.Urfa'da bir milyona yakın seçmen var.
2014 yerel seçimlerinde iktidar partisi geçerli oyların %60'ını,
HDP %30'unu almıştı. Kentte %5-6 civarında CHP ve MHP oyu var.
Bu seçimde HDP barajı geçerse Urfa'nın çıkaracağı 12
milletvekilinden 8'i iktidar partisi, 4'ü HDP'ye düşer. HDP
açısından sürpriz başarı, bu rakamı 5'e çıkartmak olur. HDP'nin
barajı aşamaması durumunda ise, 11 vekil Ak Parti'ye geçer, ancak
Susurluk skandalının kilit isimlerinden Sedat Bucak'ın kardeşi ve
CHP 1. sıra Urfa adayı Ali Murat Bucak ya da yine aynı aşiretten
bağımsız aday Fatih Bucak aradan çıkabilir.
Özetle, Urfa ve civarında hâlâ Ak Parti'nin ağırlığı olsa da,
HDP'nin oyları yukarı, Ak Parti'ninkinde aşağı trend var. Arkadan
depar başlamış.
Son gece liste dayatma hastalığı
Urfa'da seçim sath-ı mailinde hem Ak Parti, hem de HDP'nin aynı
hastalıktan mustarip olduğu bir gerçekti. Tıp dilinde buna
"Son Gece Kapalı Kapılar Ardında Genel Merkez'den Liste
Dayatma Sendromu" deniliyor. Diyarbakır'da HDP, Urfa'da
ise Ak Partililerden, "Listelerimiz çok kötü" şikâyetini
dinliyorum. Adaylar yerelde değil Ankara'da belirleniyor, kimi
zaman bambaşka illerden ithal ediliyor. Urfa'nın en ücra köylerinde
bile seçmenin bilinç düzeyi gayet yüksek; ancak Ankara siyaseti
inatla seçmene çocuk muamelesi yapıp önüne atama isimler koyuyor.
Urfa'da iktidar açısından diğer sıkıntı, Suriyeli göçmenler konusu
ve Gaziantep Valisi'yken 2014 yerel seçimlerinde Erdoğan tarafından
Fakıbaba yerine aday gösterilen belediye başkanı Celalettin
Güvenç'le ilgili şikâyetler. (Ak Parti'nin en büyük kozlarından
şehrin popüler figürü Fakıbaba'nın 7. sırada olduğunu
hatırlatalım.)