AK Parti ve MHP'nin 'ittifak' teklifi Meclis'e sunuldu
AK Parti ve MHP arasındaki ittifak görüşmelerinin ardından ittifak paketi bugün Meclis'e sunuldu. Paket, TBMM'ye AK Parti ve MHP'nin ortak imzası ile TBMM Başkanı İsmail Kahraman'a sunuldu. Kahraman 'Hayırlı olsun. Ben de içeriğini bilmiyorum' dedi. Ortak kanun teklifi, AK Parti Grup Başkanı ve İzmir Milletvekili Binali Yıldırım ile MHP Genel Başkanı ve Osmaniye Milletvekili Devlet Bahçeli'nin imzasını da taşıyor.
AK Parti ve MHP'nin, siyasi partilerin seçim ittifakına ilişkin
düzenlemeyi içeren ortak kanun teklifi TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
Ortak kanun teklifi, AK Parti Grup Başkanı ve İzmir Milletvekili
Binali Yıldırım ile MHP Genel Başkanı ve Osmaniye Milletvekili
Devlet Bahçeli'nin imzasını da taşıyor.
İki partiden ortak açıklama:
AK Partili Mustafa Şentop: Türkiye'nin önündeki kritik
seçimlerde mutabakata kanuni temel kazandırmak için çalışmalara
başlamıştık. Temel hedefimiz düzenlemeleri yapmak. Toplam 26
maddelik bir metin, 4 kanunda değişiklik içeriyor. seçimlerin temel
hükümleri ve seçmen kütükleri hakkında kanun, siyasi partiler
kanunu, mahalli idareler kanunu ve milletvekilliği kanunu.
Milletvekilliği seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi aynı gün
yapılacak ama her iki seçim için de ayrı pusula olacak. Yaptığımız
düzenlemede parti sınırlaması yok, sayı sınırlaması yok. Yerel
seçimle ilgili çalışma bu metinde yok.
MHP'li Mustafa Kalaycı: Bilindiği gibi TBMM'de
kabul edilen anayasa değişikliği 16 Nisan'da onaylanmıştır. MHP
olarak, cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerine AK Parti
ile hareket ederek sistemin kökleşmesinde katkı sağlayacağız. Biz
millet ne diyor, ona bakıyoruz. Yenikapı ruhunun 2019 seçimlerine
taşınmasını arzuluyoruz. Komisyon olarak hazırladığımız ilk kanun
teklifinde seçim ittifakı, seçim güvenliği ve mahalli idareler
kanununda düzenlemeler yapılmıştır.
İttifakı düzenlemeyi engelleyen hükümler kaldırılmaktadır. İttifak
yapacak siyasi partiler seçim takviminden itibaren en geç 7 gün
içinde ittifak protokolü ile YSK'ya başvurmalıdır. Partiler kendi
aday listeleri ile yan yana yer alacaklardır. Sıraları da kura ile
belirlenecektir.
MİLLETVEKİLİ SAYISI PARTİLER ARASINDA NASIL
BELİRLENECEK?
Milletvekili sayısı ittifak yapan siyasi partiler arasında
aldıkları geçerli oy esası ile dağıtılacaktır. Seçilme yaşı 18'e
indirilmektedir. Yatağa bağımlı vatandaşlarca seçme hakkının
kullanılması için seyyar seçim sandığı kullanılmaktadır. Sandık
kurulu başkanları kamu görevlileri arasından kura ile
belirlenecektir. Seçimlerde kullanılacak kabinler oy vermenin
gizliliğini sağlayacak şekilde belirlenecektir. Filigranlı ve
amblemli oy zarflarının ebatları belirlenecektir.
"OY PUSULALARININ TAMAMI AYNI SANDIĞA
KONULACAK"
Mahalli idareler seçimlerinde oy pusulaların tamamı aynı sandığa
konulacak. Kolluk güçleri sandık çevresine gelebilmektedir. Kanun
teklifi ana hatları ile bu hususları düzenlemektedir.
İttifak yapan partiler ayrı ayrı liste verecektir.
İŞTE TBMM'YE SUNULAN 26 MADDELİK İTTİFAK TEKLİFİNİN TAM
METNİ
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- Maddeyle, 298 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde
değişiklik yapılmaktadır. Düzenlemeyle, ilçe seçim kurulunca sandık
bölgesine ayırma işlemi yapılırken Anayasada yer alan seçimin
serbestliği ve gizli oy ilkesini sağlamak amacıyla, gerektiğinde
aynı binada oturan seçmenlerin hane bütünlüklerinin korunması ve
aynı seçim bölgesinde kalmaları şartıyla farklı sandık bölgelerine
kaydedilebilmelerine imkân tanınmaktadır.
298 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde yapılması öngörülen
değişiklikle, Yüksek Seçim Kuruluna bir sandık bölgesinde oy
kullanacak seçmen sayısını belirleme görevi verildiğinden, maddenin
ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmaktadır.
MADDE 2- Maddeyle, 298 sayılı Kanunun 14 üncü
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Uygulamada Yüksek Seçim Kurulu
yapılacak seçimin türünü dikkate alarak her seçim için ihtiyaca
göre sandık bölgesi seçmen sayısını belirlemektedir. Bu itibarla,
Yüksek Seçim Kuruluna seçim türüne göre sandık bölgesi seçmen
sayısını belirleme görev ve yetkisi verilmektedir.
Maddenin birinci fıkrasına eklenen (16) numaralı bent uyarınca
Yüksek Seçim Kurulu, seçim güvenliğinin sağlanması amacıyla, vali
veya il seçim kurulu başkanının talebi üzerine sandıkların
taşınmasına, seçim veya sandık bölgelerinin birleştirilmesine karar
verebilecektir. Buna göre, seçim güvenliğinin sağlanmasında güçlük
yaşanabilecek yerlerde, seçimlerin serbestliği ve gizli oy ilkeleri
gereğince seçmenlerin hiçbir etki ve baskı altında kalmadan seçme
haklarını kullanabilmeleri amacıyla, o yerdeki sandıkların seçim
güvenliğinin sağlanabileceği en yakın seçim bölgelerine
taşınmasına, sandık bölgelerinin ve muhtarlık seçimleri hariç olmak
üzere seçim bölgelerinin birleştirilmesine Yüksek Seçim Kurulunca
karar verilebileceği hüküm altına alınmaktadır. Birleştirilen seçim
veya sandık bölgelerinde seçmen listeleri karma şekilde
düzenlenebilecektir.
Ayrıca, hastalığı veya engeli nedeniyle yatağa bağımlı olan
seçmenlerin Anayasal bir hak olan seçme hakkını kullanabilmeleri
amacıyla, Yüksek Seçim Kuruluna yetki verilmektedir. Bu kapsamda
Yüksek Seçim Kurulu, seyyar sandık kurulu oluşturma, oyların
kullanılması ile sayım ve döküm ile birleştirme işlemlerine ilişkin
usul ve esasları belirleyecektir.
MADDE 3- Maddeyle, 298 sayılı Kanunun 22 nci
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Mevcut düzenlemedeki iyi ün
yapmış kişiler kavramının afakî niteliği ve bu kişilerin
belirlenmesindeki güçlük nedeniyle, uygulamada sorunlar yaşandığı
bilinmektedir. Teklifle, birlikte yapılan seçimlerde oy
pusulalarının aynı zarfa konulmasının öngörülmesi ve seçim ittifakı
müessesesine yer verilerek sandık sonuç tutanaklarına işlenecek
bilgilerde değişiklik yapılması sebebiyle, oy kullandırma ve sayım
döküm işlemlerinde aksaklıklar yaşanmaması için bu işlemlerin daha
nitelikli ve liyakatli kişilerce yapılması gerekmektedir. Bu
hususlar nazara alınarak, sandık kurulu başkanlarının kamu
görevlileri arasından belirlenmesine yönelik değişiklik
yapılmaktadır.
Düzenlemeyle, ilçede görev yapan tüm kamu görevlilerinin listesinin
mülki amir tarafından yerleşim yeri adresleri esas alınarak ilgili
ilçe seçim kurullarına gönderilmesi, ilçe seçim kurulu başkanının
bu kamu görevlileri arasından ad çekmek suretiyle, ihtiyaç duyulan
sandık kurulu başkanının iki katı sayıda kamu görevlisini tespit
etmesi ve bu kişiler arasından mani hali bulunmayanları sandık
kurulu başkanı olarak belirlemesi hükme bağlanmaktadır.
Ayrıca maddenin ikinci fıkrasında, sandık kurulu başkanının
görevine gelmemesi halinde, yerine hangi üyenin başkanlık edeceği
düzenlenmektedir.
MADDE 4- Maddeyle, 298 sayılı Kanunun 23 üncü
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Mevcut altıncı fıkrada, sandık
kurulunun siyasi partiler tarafından bildirilenler dışındaki bir
asıl ve bir yedek üyesinin sandığın bulunduğu köy, mahalle, ihtiyar
heyeti ve ihtiyar meclisi üyeleri arasından ad çekmeyle
belirleneceği, ihtiyar meclisi üyelerinin yeterli sayıda olmaması
halinde sandık kuruluna üye vermeyen siyasi partiler tarafından
tamamlanacağı hüküm altına alınmıştır. Ancak uygulamada bu fıkra
uyarınca belirlenen sandık kurulu üyesinin memur üye olarak
adlandırıldığı ve üyenin kamu görevlileri arasından belirlendiği
bilinmektedir.
Teklifle, birlikte yapılan seçimlerde oy pusulalarının aynı zarfa
konulmasının öngörülmesi, seçim ittifaklarına imkân tanınması
sebebiyle oy kullandırma ve sayım döküm işlemlerinin daha nitelikli
ve liyakatli kişilerce yapılmasının gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Bunun yanında, sandık kurulu başkanının göreve gelmemesi halinde
kamu görevlisi olan üyenin başkanlık yapmasının öngörülmesi
sebebiyle de sandık kurulu üyeliği önemli hale gelmiştir.
Bu hususlar nazara alınarak, sandık kurulunun bir asıl ve bir yedek
üyesinin belirlenmesine ilişkin hükümde değişiklik yapılmaktadır.
Buna göre, ilçe seçim kurulu başkanı, sandık kurulunun bir asıl ve
bir yedek üyesini belirlemek için önce, 22 nci madde uyarınca
bildirilen listeden sandık kurulu başkanı olarak seçilmeyenler
arasından, ihtiyaç duyulan sandık kurulu üye sayısının iki katı
kamu görevlisini ad çekmeyle tespit edecek ve bu kişilerden mani
hali bulunmayanları sandık kurulu asıl ve yedek üyesi olarak
belirleyecektir.
MADDE 5- Maddeyle, 298 sayılı Kanunun 68 inci
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Teklifle, mahalli idare
organları seçimlerinde oy pusulalarının aynı zarfa konulması ve
bunun yanında, birlikte yapılan Cumhurbaşkanı ve milletvekili
seçimlerinde de oy pusulalarının aynı zarfa konulması
öngörüldüğünden, oy sandıklarının kapağının üzerinde zarfların
atılması için birinci fıkrada ölçüleri belirtilen açıklığın,
özellikle mahalli idare organları seçimlerinde yeterli
olmayabileceği nazara alınarak, bu açıklığın Yüksek Seçim Kurulu
tarafından belirlenmesine yönelik değişiklik yapılmaktadır.
6771 sayılı Kanunla yapılan Anayasa değişikliğiyle, Cumhurbaşkanı
ve milletvekili seçimlerinin birlikte yapılması hükme
bağlandığından, bu iki seçime ait oy pusulalarının sehven farklı
zarflara konulması veya zarfın atılacağı sandığın karıştırılması
gibi nedenlerle, oyların geçersiz sayılmasına sebebiyet verilmemesi
amacıyla, ikinci fıkrada yapılan değişiklikle, birlikte yapılan
Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde oy pusulalarının aynı
zarfa konulması öngörülmektedir. Ayrıca Teklifle, mahalli idare
organları seçimlerinde oy pusulalarının aynı zarfa konulması
öngörüldüğünden, oyların ayrı sandıklarda kullanılacağına ilişkin
mevcut hükme fıkrada yer verilmemiştir.
Maddenin mevcut üçüncü fıkrasında oy verme kabinlerinin hafif metal
profil üzerinde, nitelikleri belirtilen sentetik kumaştan
yaptırılacağı hüküm altına alınmıştır. Oy verme kabinleri, 298
sayılı Kanunun 184 üncü maddesi uyarınca belediyeler veya
muhtarlıklar tarafından muhafaza edilmekte ve seçimlerde sandık
kurullarınca kullanılmaktadır. Uygulamada metal profil ve sentetik
kumaştan yapılan oy verme kabinlerinin muhafazasında güçlükler
yaşanmaktadır. Saklama ve nakil esnasında oluşan hasarların
tamirinin veya yeni kabinlerin temininin maliyetinin yüksek olması
sebebiyle, bu fıkrada yapılan değişiklikle, oy verme kabinlerinin
metal profil ve sentetik kumaştan yaptırılması zorunluluğu
kaldırılmakta, Yüksek Seçim Kuruluna oy serbestliğini ve
gizliliğini sağlayacak şekilde daha ekonomik ve kullanışlı kabin
yaptırma imkanı tanınmaktadır.
MADDE 6- Maddeyle, 298 sayılı Kanunun 78 inci
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Teklifle, mahalli idare
organları seçimlerinde oy pusulalarının tek zarfa konulması
öngörüldüğünden, zarfların ebatlarının Kanunda belirlenmesinden
vazgeçilerek, bu hususta yetki Yüksek Seçim Kuruluna
verilmektedir.
MADDE 7- Maddeyle, 298 sayılı Kanunun 81 inci
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Mevcut düzenlemede sandık
alanı ve sandık çevresinin çok büyük bir alanı kapsaması,
uygulamada sandık kurulları ile kolluk güçleri arasında ihtilafa ve
yetki karmaşasına neden olmaktadır. Bu hususlar nazara alınarak,
sandık alanı uygulamasından vazgeçilmekte ve sandık çevresi yeniden
tanımlanmaktadır. Değişiklikle, seçim esnasında görev alan kişiler
ile kurulların daha etkin görev yapmaları amaçlanmaktadır.
MADDE 8- Maddeyle, 298 sayılı Kanunun 82 nci
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Mevcut düzenlemeye göre,
kolluk güçleri sandık çevresine sadece sandık kurulu başkanı veya
üyelerden birinin çağrısı üzerine gelebilmektedir. Düzenlemeyle,
seçmenlerin ihbarı üzerine de kolluk güçlerinin sandık çevresine
gelebilmeleri öngörülmektedir. Buna göre, üçüncü ve beşinci
fıkralarda belirtilen şekilde sandık başı düzeninin bozulmasına
kalkışılması halinde, sandık kurulunun kolluk güçlerini çağırma
görevini yerine getirmediği veya getiremediği durumlarda, seçmenin
şahsen yapacağı ihbar üzerine de kolluk güçleri sandık çevresine
girebilecek ve bu eylemleri gerçekleştirenleri sandık çevresinden
uzaklaştırarak gerekli yasal işlemleri yapabilecektir. Sandık
çevresine gelen kolluk güçleri, sandık kurulu başkanının veya
sandık kurulunun kararına uymak zorunda olup, çağrı veya ihbar
sebebi ortadan kalkınca sandık çevresinden ayrılacaktır.
Teklifle, 298 sayılı Kanunun 81 inci maddesinde yer alan sandık
alanına ilişkin düzenlemenin kaldırılması ve sandık alanında
alınacak güvenlik önlemleri ve yasaklara ilişkin 83 üncü maddenin
yürürlükten kaldırılmasının öngörülmesine bağlı olarak, 83 üncü
maddenin ikinci fıkrasında düzenlenen seçimde görevli olan kolluk
görevlileri dışında resmî üniforma ve silah taşıyan kişilerin
sandık alanına giremeyeceklerine dair yasak 82 nci maddeye
alınmaktadır. Buna göre, seçimde görevli kolluk güçleri dışında
resmî üniforma ve silah taşıyan kişiler, sandıkların konulduğu
bina, yapı ve bunların müştemilatına giremeyeceklerdir.
Aynı şekilde 83 üncü maddenin dördüncü fıkrasında düzenlenen
yasaklar 82 nci maddeye alınmaktadır. Buna göre, sandığın konulduğu
bina veya yapı ile bunların müştemilatına, başkalarının
görebileceği şekilde bir siyasi parti veya adaya ait rozet, amblem
veya benzeri işaretler ile propaganda amaçlı yayınları taşıyanların
giremeyecekleri, aksi halde uzaklaştırılacakları hüküm altına
alınmaktadır.
İlçe seçim kurulu başkanının sandık alanı içindeki yetkileri,
sandık alanı uygulamasından vazgeçilmesi nedeniyle 82 nci maddenin
son fıkrasında değişiklik yapılmak suretiyle, sandığın konulduğu
bina, yapı ve bunların müştemilatı yönünden korunmaktadır.
MADDE 9- Maddeyle 298 sayılı Kanunun 98 inci
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Maddenin dördüncü fıkrasında
üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü bulunmayan
zarfların geçersiz sayılacağı hükme bağlanmıştır. Zarfların ilçe
seçim kurulunun mührüne ilaveten sandık kurulu tarafından da
mühürlenmesi, sahte zarf kullanımını önlemek için alınan ilave bir
güvenlik tedbiridir. Ancak sandık kurullarının zaman zaman sehven
zarfları mühürlemedikleri görülmektedir. Yüksek Seçim Kurulu,
zarfların sahteliğinin iddia edilmemesi ve yetkili seçim kurulları
tarafından gönderildiği hususunda şüphe bulunmaması halinde, sandık
kurullarınca sehven mühürlenmemiş zarfların geçerli sayılmasına
istikrarlı bir şekilde karar vermektedir.
Dördüncü fıkranın son cümlesinde yapılan değişiklikle, üzerinde
sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen filigran, amblem ve ilçe
seçim kurulu mührü bulunan zarfların geçerli sayılacağı hükme
bağlanmaktadır. Buna göre, üzerinde Türkiye Cumhuriyeti Yüksek
Seçim Kurulu filigranı ve amblemi ile ilçe seçim kurulunun mührü
bulunması sebebiyle yetkili seçim kurulları tarafından gönderildiği
hususunda şüphe bulunmayan zarfların sadece sandık kurulunun
ihmaliyle mühürlenmemesi bu zarfları geçersiz kılmayacaktır.
MADDE 10- Maddeyle, 298 sayılı Kanunun 100 üncü
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Maddenin dördüncü fıkrasına
eklenen cümleyle sayım döküm cetvelinde siyasi parti ve bağımsız
adaylara ayrılan sütunlardan sonra ittifakın ortak oyları için
sütun ayrılması hükme bağlanmaktadır.
Teklifle, mahalli idare organları seçimlerinde oy pusulalarının tek
zarfa konulmasının öngörülmesine bağlı olarak, sayım döküm
işlemlerinde düzenin sağlanması bakımından zarfların açılması,
oyların sayım ve dökümü konularında değişiklik yapılmaktadır.
Maddenin beşinci fıkrasına eklenen cümleyle, zarftan çıkan oy
pusulalarının önce ters çevrilerek seçim türüne göre tasnif
edilmesi, sonra dokuzuncu fıkra uyarınca boş çıkan zarfların sayısı
ile her seçim türüne göre eksik çıkan pusula sayılarının tespit
edilerek sandık sonuç tutanağına işlenmesinden sonra oy
pusulalarının okunmasına geçileceği hükme bağlanmaktadır.
Teklifle, Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde oy
pusulalarının aynı zarfa konulması öngörüldüğünden, maddeye eklenen
yedinci fıkrada bu seçimlerde önce Cumhurbaşkanı seçimine ait oy
pusulalarının sayım ve dökümünün yapılacağı hüküm altına
alınmaktadır.
Belediye seçimlerinin yanında il genel meclisi üyeliği ve muhtarlık
seçimlerine ait oy pusulalarının da aynı zarfa konulması
öngörüldüğünden, belediye seçimleri için oy pusulalarının sayım ve
dökümüne ilişkin sırayı düzenleyen mevcut yedinci fıkra
değiştirilmektedir. Düzenlemeyle, belediye seçimlerine ilişkin oy
pusulalarının sayım ve dökümüne ilişkin sıralamada bir değişiklik
yapılmadan, bu oy pusulalarının sayım ve dökümünden sonra il genel
meclisi üyeliği ve muhtarlık seçimlerine ait oy pusulalarının sayım
ve dökümünün yapılacağı hükme bağlanmaktadır.
Maddeye eklenen 12 inci fıkrada ittifak alanı içeresinde, "EVET"
mührünün; bir siyasi partiye ayrılan alana veya hem bir siyasi
partiye ayrılan alana hem de ittifak unvanı bölümüne ya da ittifak
unvanı bölümüne taşacak şekilde, bir siyasi partiye ayrılan alana
basılması halinde, bu oy pusulalarının geçerli kabul edileceği ve
sayım döküm cetvelinde o siyasi partinin cetveldeki sütununa
işaretleneceği düzenlenmektedir. Ayrıca bu haller dışında, yalnız
ittifak alanı içerisine "EVET" mührünün basıldığı her durumda da,
oy pusulalarının geçerli kabul edileceği ve sayım döküm cetvelinde
ittifakın ortak oyları sütununa işaretleneceği hüküm altına
alınmaktadır.
MADDE 11- Maddeyle 298 sayılı Kanunun 101 inci
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Maddenin birinci fıkrasında
üzerinde sandık kurulu mührü bulunmayan birleşik oy pusulalarının
geçersiz sayılacağı hükme bağlanmıştır. Birleşik oy pusulalarının
sandık kurulu tarafından mühürlenmesi, sahte oy pusulası
kullanımını önlemek için alınan ilave bir güvenlik tedbiridir.
Ancak, sandık kurullarının zaman zaman sehven oy pusulalarını
mühürlemedikleri bilinmektedir. Yüksek Seçim Kurulu, oy
pusulalarının sahteliğinin iddia edilmemesi ve yetkili seçim
kurulları tarafından gönderildiği hususunda şüphe bulunmaması
halinde, sandık kurullarınca sehven mühürlenmemiş pusulaların
geçerli sayılmasına istikrarlı bir şekilde karar vermektedir.
Maddenin ikinci fıkrasına eklenen bentle, yetkili seçim kurulları
tarafından gönderilen ve filigranı bulunan ve sandık kurullarının
ihmali sonucu arkası mühürlenmeyen oy pusulalarının geçerli
sayılacağı hükme bağlanmaktadır. Buna göre Türkiye Cumhuriyeti
Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunması nedeniyle yetkili seçim
kurulları tarafından gönderildiği hususunda şüphe bulunmayan oy
pusulalarının, sadece sandık kurulunun ihmaliyle mühürlenmemesi, bu
oy pusulalarını geçersiz kılmayacaktır.
MADDE 12- Maddeyle 298 sayılı Kanunun 105 inci
maddesinde değişiklik yapılmakta olup, 298 sayılı Kanunun 81 inci
maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, sandık çevresinin
yeniden tanımlanması ve 100 üncü maddesinde seçim ittifakına
ilişkin öngörülen değişikliğe bağlı olarak, maddede düzenleme
yapılmaktadır. Buna göre sandık sonuç tutanağında ittifakların her
birinin aldığı ortak oyların sayısı ayrı ayrı gösterilecektir
MADDE 13- Maddeyle 298 sayılı Kanunun 108 inci
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. 298 sayılı Kanunun 100 üncü
maddesinde öngörülen değişikliğe bağlı olarak ilçe birleştirme
tutanağında, ittifakların her birinin ortak oylarının sayısı ve
ittifak içerisindeki her bir siyasi partinin tek başına aldığı oy
sayısına, ittifakın ortak oylarından gelen payın ilave edilmesiyle
elde edilen oy sayısının gösterilmesi hükme bağlanmaktadır.
MADDE 14- 2820 sayılı Kanunun 90 ıncı maddesinde
değişiklik yapılmaktadır. Teklifle, siyasi partilerin seçimlerde
ittifak yaparak seçime katılmalarına imkân tanınması nazara
alınarak, siyasi partilerin seçimlerde başka bir siyasi partiyi
destekleme kararı almalarını yasaklayan hüküm kaldırılmaktadır.
MADDE 15- 2839 sayılı Kanuna 12 nci maddesinden
sonra gelmek üzere 12/A maddesi eklenmektedir. Düzenlemeyle, siyasi
partilerin ittifak yaparak milletvekili seçimine katılmalarına
imkân tanınmaktadır. Seçimlere ittifak yaparak katılma kararı alan
siyasi partilerin seçim takviminin başlamasından itibaren en geç
yedi gün içinde, genel başkanların imzalarını havi ittifak
protokolüyle Yüksek Seçim Kuruluna başvurmaları gerekmektedir. Aday
listelerinin teslim edilmesi için belirlenen tarihten iki gün
öncesine kadar, ittifak protokolünde değişiklik
yapılabilecektir.
Öte yandan, ittifaktan vazgeçen siyasi partilerin, bu durumu aday
listelerinin Yüksek Seçim Kuruluna teslim edilme tarihinden üç gün
öncesine kadar bildirmeleri gerekmektedir.
Ayrıca Yüksek Seçim Kuruluna, maddenin uygulanmasına ilişkin usul
ve esaslar ile seçim ittifakına ilişkin diğer hususları belirleme
yetkisi verilmektedir.
MADDE 16- Maddeyle 2839 sayılı Kanunun 16 ncı
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Düzenlemeyle, bir kimsenin
üyesi olduğu siyasi partinin seçimlere katılma yeterliliği
bulunmasına rağmen, seçime katılmaması halinde kendisinin ve üyesi
olduğu siyasi partinin yazılı muvafakati alınarak, partisinden
istifa etmeden başka bir siyasi parti tarafından aday
gösterilmesine imkân tanınmaktadır.
MADDE 17- Maddeyle 2839 sayılı Kanunun 26 ncı
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Düzenlemeyle, ittifak yapan
siyasi partilerin kuraya ittifak olarak dahil edilmeleri, oy
pusulasında yan yana yer almaları ve ittifak içerisindeki
sıralarının da kurayla belirlenmesi hükme bağlanmaktadır. Ayrıca,
oy pusulasında ittifak yapan siyasi partilerin sütunlarının
üzerinde, ortak bir ittifak unvanı bölümü yer alacaktır. Bu bölümün
kısa kenarı iki santimetre, uzun kenarı bu partilerin sütunlarının
genişliği ile sütunlarının aralığı toplamı kadar olacaktır. Bu
bölüme siyasi partilerin ittifak protokolünde belirledikleri
ittifak unvanı yazılacaktır. İttifakın unvanı belirlenmemiş ise bu
bölüme yalnız "İTTİFAK" ibaresi yazılacak, unvanı olmayan ittifakın
birden fazla olması halinde, bunlar başvuru sırasına göre
numaralandırılacaktır.
Bununla birlikte, İttifak unvanı bölümü ile aralarındaki boşluk
dahil ittifak yapan siyasi partilerin sütunlarının tamamın oluşan
alan ittifak alanı olarak tanımlanmaktadır.
MADDE 18- Madde ile 2839 sayılı Kanunun 29 uncu
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Maddede yapılan değişiklikle,
ittifak yapılan seçimlerde aynı ittifak içerisinde yer alan siyasi
partilerin bir seçim çevresinde almış oldukları geçerli oyun
hesaplanma usulü belirlenmektedir. Buna göre ittifak yapan siyasi
partilerin geçerli oyu, ittifakı oluşturan siyasi partilerin her
birinin tek başına aldıkları oy sayısına ittifakın ortak oylarından
gelen payın ilave edilmesiyle elde edilecektir. İttifakın ortak
oylarından gelen pay ise ittifak yapan siyasi partilerin tek başına
aldıkları oyun bu partilerin toplam oyuna bölünmesiyle elde edilen
kat sayının ittifakın ortak oyu ile çarpımı sonucunda elde
edilecektir.
MADDE 19- Madde ile 2839 sayılı Kanunun 32 nci
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Teklifle, öngörülen ittifak
müessesesine uyum amacıyla maddede düzenleme yapılmaktadır.
MADDE 20- 2839 sayılı Kanunun 33 üncü maddesinde
değişiklik yapılmaktadır. İttifak yapan siyasi partilerin aldıkları
geçerli oyların toplamının yüzde 10'u geçmesi halinde, bu siyasi
partilerin her birinin barajı geçeceği hükme bağlanmaktadır.
MADDE 21- 2839 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinde
değişiklik yapılmaktadır. Değişiklikle dahil olduğu ittifak yüzde
on barajını aşan siyasi partilerin çıkaracağı milletvekillerinin
tahsis usulü düzenlenmektedir. Buna göre, ittifak yapan siyasi
partilerin milletvekili sayısının hesaplanmasında; ittifakın toplam
oyu esas alınacaktır. Bu oy miktarına göre önce ittifakın elde
ettiği toplam milletvekili sayısı belirlenecek, bu sayı ittifakı
yapan siyasi partiler arasında aldıkları geçerli oy sayısı esas
alınarak bu maddedeki usule göre paylaştırılacaktır.
MADDE 22- Maddeyle, 2972 sayılı Kanunun 19 uncu
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Belediye, il genel meclisi
üyeliği ve muhtarlık seçimlerinde oy pusulaları farklı zarflara
konulmaktadır. Bu durum seçmenlerce başka seçim türüne ait oy
pusulalarının sehven farklı zarflara konulması veya zarfın
atılacağı sandıkların karıştırılması gibi nedenlerle oyların
geçersiz sayılmasına yol açmaktadır. Bu itibarla uygulamada ortaya
çıkan sorunların önüne geçilmesi amacıyla maddeyle, bütün mahalli
idare organları seçimlerinin oy pusulalarının aynı zarfa konulacağı
hükme bağlanmaktadır. Ancak seçim bölgelerinin birleştirilmesine
karar verilmesi halinde, muhtarlık seçiminde oy pusulasının ayrı
zarfa konulmasına ve bu zarfın ayrı sandığa atılmasına yönelik
düzenleme yapılmaktadır.
MADDE 23– 1. a) 298 sayılı Kanunun 33 üncü
maddesinde değişiklik yapılmaktadır. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri
Kanununun 48 inci maddesinin dördüncü fıkrasında 19/10/2017 tarihli
ve 7039 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, faydalanılan kamu
hizmetleriyle sınırlı olmak üzere adrese dayalı olarak yürütülen iş
ve işlemlerde "diğer adresin" yerleşim yeri adresiyle aynı hukuki
değere sahip olduğu hüküm altına alınmıştır. Bu değişiklik sonrası,
seçmen kütüğünün oluşturulmasında ortaya çıkabilecek tereddütleri
gidermek maksadıyla, maddenin birinci fıkrasında değişiklik
yapılarak seçmen kütüğünün "yerleşim yeri adresi" bilgileri esas
alınarak düzenlenmesi hüküm altına alınmaktadır.
Böylece seçmen kütüğünün oluşturulmasında sadece yerleşim yeri esas
alınacak olup, askı süresi içinde, yerleşim yeri değişikliği imkânı
mevcut uygulamada olduğu gibi sürdürülecektir.
b) 298 sayılı Kanunun 35 inci maddesinde değişiklik yapılmaktadır.
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 48 inci maddesinin dördüncü
fıkrasında 7039 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sebebiyle
yurtdışı seçmen kütüğü ve seçmen listelerinin oluşturulmasında
ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermek maksadıyla, maddenin
birinci fıkrasında değişiklik yapılarak yurt dışı seçmen kütüğü ve
seçmen listelerinin "yerleşim yeri adresi" bilgileri esas alınarak
düzenlenmesine yönelik değişiklik yapılmaktadır.
Böylece yurt dışı seçmen kütüğünün oluşturulmasında sadece yerleşim
yeri esas alınacak olup, askı süresi içinde, yerleşim yeri
değişikliği imkânı mevcut uygulamada olduğu gibi
sürdürülecektir.
c) 298 sayılı Kanunun 71 inci maddesinde değişiklik yapılmaktadır.
298 sayılı Kanunun 81 inci maddesinde yapılması öngörülen
değişiklikle "sandık alanı" uygulamasından vazgeçilmesine bağlı
olarak, maddede değişiklik yapılmaktadır.
ç) 298 sayılı Kanunun 72 nci maddesinde değişiklik yapılmaktadır.
298 sayılı Kanunun 81 inci maddesinde yapılması öngörülen
değişiklikle "sandık alanı" uygulamasından vazgeçilmesine bağlı
olarak, maddede değişiklik yapılmaktadır.
d) 298 sayılı Kanunun 73 üncü maddesinde değişiklik yapılmaktadır.
298 sayılı Kanunun 81 inci maddesinde yapılması öngörülen
değişiklikle "sandık alanı" uygulamasından vazgeçilmesine bağlı
olarak, maddede değişiklik yapılmaktadır.
e) 298 sayılı Kanunun 85 inci maddesinde değişiklik yapılmaktadır.
298 sayılı Kanunun 81 inci maddesinde yapılması öngörülen
değişiklikle "sandık alanı" uygulamasından vazgeçilmesine bağlı
olarak, maddede değişiklik yapılmaktadır.
f) 298 sayılı Kanunun 153 üncü maddesinde değişiklik yapılmaktadır.
Teklifle, 298 sayılı Kanunun 81 inci maddesinde yapılması öngörülen
değişiklikle, sandık alanı uygulamasından vazgeçilmesine ve sandık
çevresinin tanımında değişiklik yapılmasına bağlı olarak, maddede
düzenleme yapılmaktadır.
a) 2839 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde değişiklik yapılmaktadır.
6771 sayılı Kanunla Anayasanın 76 ncı maddesinde yapılan
değişiklikle milletvekili seçilebilmek için aranan askerlik
hizmetini yapmış olma şartı askerlikle ilişiği olmama şeklinde
değiştirilmiştir. Bunun yanında Teklifle mahalli idare organları
için seçilme yaşının on sekize indirilmesinin öngörülmesi ve 2972
sayılı Kanunun 9 uncu ve 31 inci maddelerinde diğer şartlar
yönünden 2839 sayılı Kanunun 11 inci maddesine atıf yapılmış olması
sebebiyle maddede değişiklik yapılmaktadır. Böylece askerlik çağına
gelmemiş olanlar ile askerlik hizmeti ertelenmiş olanlar da
milletvekili, belediye başkanı, il genel meclisi üyesi, muhtar ve
ihtiyar meclisi veya heyeti üyesi seçilebileceklerdir.
b) 2839 sayılı Kanunun 31 inci maddesinde değişiklik yapılmaktadır.
Düzenlemeyle ittifakların ortak oy sayısıyla ortak oylarından gelen
payın ilçe birleştirme tutanağında yer alacağı hükme
bağlanmaktadır.
2972 sayılı Kanunun 9 uncu ve 31 inci maddesinde değişiklik
yapılmaktadır. 6771 sayılı Kanunla yapılan Anayasa değişikliğiyle
milletvekili seçilme yaşının on sekiz olarak düzenlenmesi nazara
alınarak mahalli idare organları seçimlerinde seçilme yaşı on sekiz
olarak düzenlenmektedir.
MADDE 24- Teklifle, 298 sayılı Kanunun 81 inci maddesinde yapılması
öngörülen değişiklikle sandık alanı uygulamasından vazgeçilmesine
bağlı olarak, 298 sayılı Kanunun 83 üncü maddesi yürürlükten
kaldırılmaktadır.
6771 sayılı Kanunla Anayasanın 127 nci maddesinin üçüncü fıkrasının
ikinci cümlesinde yer alan milletvekili genel veya ara seçiminde
önceki veya sonraki bir yıl içinde yapılması gereken mahalli
idareler organlarına veya bu organların üyelerine ilişkin genel
veya ara seçimlerin milletvekili genel veya ara seçimleri ile
birlikte yapılmasını öngören hüküm yürürlükten kaldırılmıştır. Bu
değişikliğe bağlı olarak aynı konuyu düzenleyen 2972 sayılı Kanunun
8 inci maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmaktadır.
Ayrıca Teklifle, 2972 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinde yapılması
öngörülen değişiklikle, il genel meclisi üyeliği, belediye ve
muhtarlık seçimlerinde oy pusulalarının aynı zarfa konulmasının
öngörülmesine bağlı olarak 32 nci maddenin ikinci fıkrası ile
üçüncü fıkrasının son cümlesi yürürlükten kaldırılmaktadır.
MADDE 25- Yürürlük maddesidir.
MADDE 26- Yürütme maddesidir.
298 SAYILI SEÇİMLERİN TEMEL HÜKÜMLERİ VE SEÇMEN KÜTÜKLERİ HAKKINDA
KANUN İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
TEKLİFİ
MADDE 1- 26/04/1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel
Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 5 inci maddesinin
birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiş ve ikinci fıkrası
yürürlükten kaldırılmıştır.
"Aynı binada oturan seçmenler, hane bütünlüklerinin korunması ve
aynı seçim bölgesinde kalmaları şartıyla, farklı sandık bölgelerine
kaydedilebilir."
MADDE 2- 298 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin
birinci fıkrasına (14) numaralı bentten sonra gelmek üzere
aşağıdaki bentler eklenmiş ve mevcut (15) numaralı bent (18)
numaralı bent olarak teselsül ettirilmiştir.
"15. Seçim türüne göre sandık bölgesi seçmen sayısını
belirlemek.
Seçim güvenliği açısından gerekli görülmesi durumunda, vali veya il
seçim kurulu başkanının oy verme gününden en geç bir ay önce
talepte bulunması halinde, o yerdeki sandıkların en yakın seçim
bölgelerine taşınmasına, sandık bölgelerinin birleştirilmesine,
muhtarlık seçimleri hariç olmak üzere seçim bölgelerinin
birleştirilmesi ile seçmen listelerinin karma şekilde
düzenlenmesine ve bu hususların ilanına karar vermek.
Hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerin,
muhtarlık seçimleri hariç, oy kullanmalarını sağlamak için seyyar
sandık kurulu kurulmasına, oy kullanılmasına, sayım ve döküm ile
birleştirme işlemlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek."
MADDE 3- 298 sayılı Kanunun 22 nci maddesi başlığıyla birlikte
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Sandık kurulu başkanının belirlenmesi:
Madde 22– İlçede görev yapan tüm kamu görevlilerinin
listesi, mülki amir tarafından yerleşim yeri adresleri esas alınmak
suretiyle ilgili ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderilir. İlçe
seçim kurulu başkanı, bu kamu görevlileri arasından ihtiyaç duyulan
sandık kurulu başkanı sayısının iki katı kamu görevlisini ad
çekmeyle tespit eder ve bu kişiler arasından mani hali
bulunmayanları sandık kurulu başkanı olarak belirler.
Sandık kurulu başkanının göreve gelmemesi halinde, kamu görevlileri
arasından belirlenen üye, bu üyenin de bulunmaması durumunda en
yaşlı üye kurula başkanlık eder."
MADDE 4- 298 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin
altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"İlçe seçim kurulu başkanı, sandık kurulunun kalan bir asıl ve bir
yedek üyesini belirlemek için önce, 22 nci maddenin birinci fıkrası
hükmü uyarınca bildirilen listeden sandık kurulu başkanı olarak
belirlenmeyenler arasından, ihtiyaç duyulan sandık kurulu üye
sayısının iki katı kamu görevlisini ad çekmeyle tespit eder ve bu
kişilerden mani hali bulunmayanları sandık kurulu asıl ve yedek
üyesi olarak belirler."
MADDE 5- 298 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin
birinci fıkrasında yer alan "; boyu 25, eni 1 santimetre
ebatlarında" ibaresi madde metninden çıkarılmış, ikinci ve üçüncü
fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve dördüncü fıkrasında
yer alan "sandıkları ve kabinlerinin" ibaresi "sandıklarının"
şeklinde değiştirilmiştir.
"Birlikte yapılan Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde, oy
pusulaları aynı zarfa konulur.
Seçimlerde kullanılacak kabinler, oy vermenin gizliliğini
sağlayacak şekilde yaptırılır. Kabinlerin ölçü ve standartları
Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir."
MADDE 6- 298 sayılı Kanunun 78 inci maddesinin
birinci fıkrasında yer alan "Milletvekili," ibaresi "Cumhurbaşkanı,
milletvekili," şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkraya "hükümlere
göre" ibaresinden sonra gelmek üzere "filigranlı kağıttan" ibaresi
eklenmiş ve ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Oy zarfları, ön yüzünün sol üst köşesinde Türkiye Cumhuriyeti
Yüksek Seçim Kurulu amblemi yer alacak şekilde Yüksek Seçim
Kurulunca filigranlı kağıttan hazırlatılır."
MADDE 7- 298 sayılı Kanunun 81 inci maddesi
başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Sandık çevresi
Madde 81– Sandık çevresi, oy sandığının konulduğu ve sandık
kurulunun görev yaptığı oda, bölüm veya bu amaçla oluşturulan
yerdir."
MADDE 8- 298 sayılı Kanunun 82 nci maddesinin
başlığına "ve yasaklar:" ibaresi eklenmiş, ikinci fıkrasına "çağrı"
ibaresinden sonra gelmek üzere "veya ihbar" ibaresi eklenmiş,
beşinci ve yedinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş,
yedinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiş ve
mevcut son fıkra aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Sandık çevresinde, cebir, şiddet veya tehdit kullanarak sandık
başı düzenini bozmaya kalkışanlar, sandık kurulu başkanı veya
üyelerinden biri tarafından yapılan çağrı ya da seçmenlerin ihbarı
üzerine gelen kolluk güçlerince derhal sandık çevresinden
uzaklaştırılır ve gerekli yasal işlem yapılır. Seçmenlerce ihbar, o
yer kolluk güçlerine şahsen yapılır."
"Bu madde uyarınca sandık çevresine gelen kolluk güçleri, başkanın
talebine veya kurulun kararına uymak zorunda olup, çağrı veya ihbar
sebebi ortadan kalkınca sandık çevresinden ayrılır.
Seçimin güvenliğini sağlamakla görevli kolluk güçleri hariç, özel
güvenlik görevlileri ve belediye zabıtaları gibi görevliler de
dâhil olmak üzere resmî üniforma ve silah taşıyan kişiler, sandığın
konulduğu bina, yapı ve bunların müştemilatına giremezler.
Sandığın konulduğu bina, yapı ve bunların müştemilatında hiç kimse,
başkalarının görebileceği şekilde bir siyasi parti veya adaya ait
rozet, amblem veya benzeri işaretler ya da propaganda amaçlı
yayınlar taşıyamaz; yazılı, sözlü veya görüntülü propaganda
yapamaz. Bu fıkra hükümlerine uymayan kişiler kolluk güçleri
tarafından uzaklaştırılır."
"İlçe seçim kurulu başkanı, sandık çevresinde, sandık başı iş ve
işlemlerinin düzen içinde yürütülmesini ve sandığın konulduğu bina,
yapı ve bunların müştemilatında güvenliği ve bu Kanunda öngörülen
yasaklara uyulmasını sağlayacak tedbirleri alır; seçmenin ve bu
yerlerde bulunma hakkına sahip diğer kişilerin buralara serbestçe
girmesini engelleyen veya güçleştiren her türlü hareketi önler. Bu
kapsamda, ilçe seçim kurulu başkanınca verilen talimatlara sandık
kurulları, mülki ve idari makamlar uymak zorundadır."
MADDE 9- 298 sayılı Kanunun 98 inci maddesinin
dördüncü fıkrasının son cümlesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"Ancak, üzerinde sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen Türkiye
Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı, amblemi ve ilçe seçim
kurulu mührü bulunan zarflar ile üzerinde leke veya çizik bulunsa
dahi bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığı kesin olarak
anlaşılamayan zarflar geçerli sayılır."
MADDE 10- 298 sayılı Kanunun 100 üncü maddesinin dördüncü ve
beşinci fıkralarına aşağıdaki cümleler eklenmiş; altıncı
fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş; mevcut
yedinci fıkra aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; mevcut sekizinci
fıkrada yer alan "belediye ve muhtarlık seçimlerinde," ibaresi
"seçimlerde," şeklinde değiştirilmiş; mevcut onuncu fıkradan sonra
gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş; mevcut on ikinci fıkrada yer
alan "sayıları, her siyasi parti veya bağımsız adayın" ibaresi
"sayıları, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak
oyları" şeklinde, "karşılaştırılarak, her siyasi parti veya
bağımsız adayın" ibaresi "karşılaştırılarak, her siyasi parti,
bağımsız aday ve ittifakın ortak" şeklinde ve "ise, her siyasi
parti veya bağımsız adayın" ibaresi "ise, her siyasi parti,
bağımsız aday ve ittifakın ortak" şeklinde değiştirilmiş; mevcut on
üçüncü fıkrada yer alan "Siyasi partilerin ve bağımsız adayların"
ibaresi "Siyasi partilerin, bağımsız adayların ve ittifakların
ortak" şeklinde ve "her siyasi parti ve bağımsız adayın" ibaresi
"her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak" şeklinde
değiştirilmiş; mevcut on yedinci fıkrada yer alan "siyasi partiye
veya bağımsız adaya" ibaresi "siyasi parti, bağımsız aday veya
ittifakın ortak oyu için" şeklinde değiştirilmiş ve mevcut on
dokuzuncu ve yirminci fıkralarda yer alan "siyasi partilerin ve
bağımsız adayların" ibareleri "siyasi partilerin, bağımsız
adayların ve ittifakların ortak" şeklinde değiştirilmiştir.
"Bunlardan sonra, ittifak yapan siyasi partilerin bulunması
halinde, ittifakların birleşik oy pusulasındaki sıralarına göre
ortak oyları için yeteri kadar sütun ayrılır ve bu sütunların
üzerine ittifakların unvanları yazılır."
"Ancak aynı zarf içinde birden fazla oy kullanılan seçimlerde,
zarfın içinden çıkan oy pusulaları okunmadan önce, seçim türüne
göre ters çevrilerek tasnif edilip masanın üzerine konulur ve
dokuzuncu fıkra uyarınca işlem yapılır."
"Birlikte yapılan Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde, önce
Cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü
yapılır.
Mahalli idare organları seçimlerinde;
a) Büyükşehirlerde, sırasıyla büyükşehir belediye başkanlığı,
belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık,
b) Diğer illerde, sırasıyla belediye başkanlığı, belediye meclisi
üyeliği, il genel meclisi üyeliği ve muhtarlık,
seçimlerine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılır."
"İttifak alanı içeresinde, "EVET" mührünün;
a) Bir siyasi partiye ayrılan alana,
b) Hem bir siyasi partiye ayrılan alana hem de ittifak unvanı
bölümüne,
c) İttifak unvanı bölümüne taşacak şekilde, bir siyasi partiye
ayrılan alana,
basılması halinde, bu oy pusulaları geçerli kabul edilir ve sayım
döküm cetvelinde o siyasi partinin cetveldeki sütununa işaretlenir.
Bu haller dışında, yalnız ittifak alanı içerisine "EVET" mührünün
basıldığı her durumda, bu oy pusulaları da geçerli kabul edilir ve
sayım döküm cetvelinde ittifakın ortak oyları sütununa rakamlar
birden başlamak üzere, sırasına göre çizilmek suretiyle, ayrı ayrı
işaretlenir."
MADDE 11- 298 sayılı Kanunun 101 inci maddesinin
ikinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.
"7. Yetkili seçim kurulları tarafından gönderilen ve Türkiye
Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunan oy pusulalarının
arkasının sandık kurullarının ihmaliyle mühürlenmemiş olması."
MADDE 12- 298 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin
ikinci fıkrasının yirmi ikinci bendinde yer alan "oyların" ibaresi
"oylar ile ittifakların her birinin aldığı toplam geçerli ortak
oyların," şeklinde ve üçüncü fıkrasında yer alan "sandık çevresi
içinde" ibaresi "sandığın konulduğu bina veya yapıda" şeklinde
değiştirilmiştir.
MADDE 13- 298 sayılı Kanunun 108 inci maddesinin
dördüncü fıkrasına (14) numaralı bentten sonra gelmek üzere
aşağıdaki bentler eklenmiş, diğer bentler buna göre teselsül
ettirilmiş ve altıncı fıkrasında yer alan "adayların" ibaresi
"adaylar ile ittifakların ortak" ibaresi şeklinde
değiştirilmiştir.
"15. İttifakların her birinin aldığı ortak oy
sayısı,
İttifak içerisindeki her bir siyasi partinin tek başına aldığı oy
sayısına, ittifakın ortak oylarından gelen payın ilave edilmesiyle
elde edilen oy sayısı,"
MADDE 14- 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler
Kanununun 90 ıncı maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"Siyasi partiler, tüzük ve programları dışında faaliyette
bulunamazlar."
MADDE 15- 10/6/1983 tarihli ve 2839 sayılı Milletvekili
Seçimi Kanununa 12 nci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki
12/A maddesi eklenmiştir.
"Seçim İttifakı:
Madde 12/A– Siyasi partiler, ittifak yaparak seçime katılabilir.
İttifak yapan siyasi partiler, kendi aday listelerini
verir.
İttifak yaparak seçime katılma kararı alan siyasi partiler, seçimin
başlangıç tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde, genel
başkanların imzalarını ihtiva eden ittifak protokolünü Yüksek Seçim
Kuruluna teslim eder. Aday listelerinin teslim edilmesi için
belirlenen tarihten iki gün öncesine kadar, aynı usulle ittifak
protokolünde değişiklik yapılabilir.
İttifak protokolünde; siyasi partilerce belirlenmesi halinde,
ittifak unvanı ve kanunlara aykırı olmayan diğer hususlar yer
alır.
Siyasi partiler, aday listelerinin teslim edilmesi için belirlenen
tarihten üç gün öncesine kadar, Yüksek Seçim Kuruluna bildirimde
bulunmak suretiyle ittifaktan vazgeçebilir. Bu durum, Yüksek Seçim
Kurulunca aynı ittifak içerisindeki diğer siyasi partilere derhal
bildirilir. Vazgeçme halinde, ittifak diğer partiler arasında devam
eder. İttifaktan vazgeçmenin bildirilmesini takip eden gün saat
17.00'ye kadar, ittifak içerisindeki diğer siyasi partiler ittifak
protokolünü değiştirebilir veya ittifaktan vazgeçebilir.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile seçim
ittifakına ilişkin diğer hususlar Yüksek Seçim Kurulunca
belirlenir."
MADDE 16- 2839 sayılı Kanunun 16 ncı maddesine ikinci fıkradan
sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"Seçimlere katılma yeterliliği taşıyan siyasi partinin seçime
katılmaması halinde, bu partinin üyesi kendisinin ve üyesi olduğu
siyasi partinin yazılı muvafakati alınarak, başka bir siyasi parti
tarafından aday gösterilebilir."
MADDE 17- 2839 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının
(b) bendine aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
"İttifak yapan siyasi partiler, kuraya ittifak olarak dahil edilir
ve oy pusulasında yan yana yer alır. Bu partilerin ittifak
içerisindeki sıraları da kurayla belirlenir. Bu durumda ittifak
yapan siyasi partilerin sütunlarının üzerinde; kısa kenarı iki
santimetre, uzun kenarı bu partilerin sütunlarının genişliği ile
sütunlarının aralığı toplamı kadar olan, dikdörtgen şeklinde
ittifak unvanının yer alacağı ortak bir bölüm bulunur. İttifakın
unvanı yoksa, ittifak unvanı bölümüne yalnız "İTTİFAK" ibaresi
yazılır. Unvanı olmayan ittifakın birden fazla olması halinde,
bunlar başvuru sırasına göre numaralandırılır. İttifak unvanı
bölümü ile aralarındaki boşluk dahil ittifak yapan siyasi
partilerin sütunlarının tamamı ittifak alanıdır."
MADDE 18- 2839 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasına
aşağıdaki cümleler eklenmiştir.
"Ancak aynı ittifak içerisindeki siyasi partilerin her birinin
geçerli oyu; ittifakı oluşturan siyasi partilerin o seçim
çevresinde tek başına aldıkları oy sayısına, ittifakın ortak
oylarından gelen payın ilave edilmesiyle elde edilir. İttifak yapan
her bir partiye ortak oylardan gelen pay; ittifak yapan siyasi
partilerin tek başına aldıkları oyun bu partilerin toplam oyuna
bölünmesi ile elde edilen katsayının ittifakın ortak oyu ile
çarpımı sonucu elde edilir."
MADDE 19- 2839 sayılı Kanunun 32 nci maddesinin birinci fıkrasının
(f) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"f) Seçime katılmış olan siyasi partiler ve bağımsız adaylar ile
ittifakların her birinin aldığı oy sayısını,"
MADDE 20- 2839 sayılı Kanunun 33 üncü maddesinin birinci fıkrasına
ilk cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiş, üçüncü
fıkrasında yer alan "her siyasi partinin" ibaresinden sonra gelmek
üzere "ve ittifakın" ibaresi, "bölerek, siyasi partilerin" ibaresi
ile "aşan siyasi partilerin" ibaresinden sonra gelmek üzere "ve
ittifakların" ibareleri eklenmiştir.
"Seçim ittifakı yapılması halinde, yüzde onluk barajın
hesaplanmasında ittifak yapan siyasi partilerin aldıkları geçerli
oyların toplamı dikkate alınır; bu siyasi partiler için ayrıca
baraj hesaplaması yapılmaz."
MADDE 21- 2839 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinin başlığında yer
alan "partilerin" ibaresi "partiler, ittifaklar" şeklinde
değiştirilmiş; birinci fıkrasında yer alan "ile yukarıdaki maddede
yazılı oranı aşan siyasi partilerin," ibaresi "ve 33 üncü maddede
yazılı oranı aşan siyasi partiler ile bu oranı aşan ittifakların,"
şeklinde değiştirilmiş; üçüncü fıkrasının ilk cümlesinde yer alan
"partilerin" ibaresi "partilerin, ittifakların" şeklinde
değiştirilmiş, ikinci cümlesine "partilerin" ibaresinden sonra
gelmek üzere "ve ittifakların" ibaresi eklenmiş, son cümlesinde yer
alan "partilere" ibaresi "siyasi partilere, ittifaklara" şeklinde
değiştirilmiş, beşinci fıkrasına "partilerden" ibaresinden sonra
gelmek üzere "veya ittifaklardan" ibaresi eklenmiş ve maddeye
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"İttifakın elde edeceği milletvekili sayısının hesaplanmasında,
ittifak yapan siyasi partilerin toplam oyu esas alınır. İttifakın
elde ettiği toplam milletvekili sayısı, ittifak yapan siyasi
partiler arasında her birinin aldığı geçerli oy sayısı esas
alınarak bu maddedeki usule göre paylaştırılır."
MADDE 22- 18/01/1984 tarihli ve 2972 sayılı Mahalli İdareler ile
Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında
Kanununun 19 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan "pusulası"
ibaresi "pusulaları" şeklinde değiştirilmiş, ikinci fıkrasından
sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş, mevcut üçüncü
fıkrasında yer alan "pusulasını" ibaresi "pusulalarını" şeklinde
değiştirilmiş, mevcut dördüncü ve beşinci fıkraları yürürlükten
kaldırılmıştır.
"Belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, il genel meclisi
üyeliği ve muhtarlık seçimlerinde oy pusulaları aynı zarfa konulur.
Ancak 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri
Hakkında Kanunun 14 üncü maddesi uyarınca seçim bölgelerinin
birleştirilmesine karar verilmesi halinde, muhtarlık seçiminde oy
pusulası ayrı zarfa konulur ve bu zarf ayrı sandığa atılır."
MADDE 23– (1) 298 sayılı Kanunun;
a) 33 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan "bilgiler"
ibaresi "yerleşim yeri adresi bilgileri" şeklinde
değiştirilmiştir.
b) 35 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan "bilgiler"
ibaresi "yerleşim yeri adresi bilgileri" şeklinde
değiştirilmiştir.
c) 71 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer
alan "alanı içinde" ibaresi "çevresinde" ve (2) numaralı bendinde
yer alan "Sandık alanında," ibaresi "İlçe seçim kurulunca
belirlenen bina, yapı ve benzeri yerlerde," şeklinde
değiştirilmiştir.
ç) 72 nci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesinde yer alan
"alanında" ibaresi "çevresinde dışında" şeklinde
değiştirilmiştir.
d) 73 üncü maddesinin birinci fıkrasının son cümlesinde yer alan
"sandık alanında" ibaresi "seçim bölgesinde" şeklinde
değiştirilmiştir.
e) 85 inci maddesinin başlığında ve birinci fıkrasında yer alan
"alanı" ibareleri "çevresi", birinci fıkrasında yer alan "sandık
alanına" ibaresi "sandığın konulduğu bina, yapı ve bunların
müştemilatına" şeklinde değiştirilmiştir.
f) 153 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında yer alan
"sandık alanına" ibareleri "sandığın konulduğu bina, yapı veya
bunların müştemilatına" şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 2839 sayılı Kanunun;
a) 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan
"Yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış" ibaresi "Askerlikle
ilişiği" şeklinde değiştirilmiştir.
b) 31 inci maddesinin birinci fıkrasına "oy sayısını" ibaresinden
sonra gelmek üzere "ve ittifakların ortak oy sayısı ile ortak
oylarından gelen payı" ibaresi eklenmiştir.
(3) 2972 sayılı Kanunun;
a) 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan "yirmibeş" ibaresi
"on sekiz" şeklinde değiştirilmiştir.
b) 31 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "25" ibaresi "on
sekiz" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 24- 298 sayılı Kanunun 83 üncü maddesi, 2972 sayılı Kanunun 8
inci maddesinin ikinci fıkrası ve 32 nci maddesinin ikinci fıkrası
ile üçüncü fıkrasının son cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 25- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 26- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
AK PARTİ VE MHP ARASINDA 9 TOPLANTI YAPILDI
AK Parti ve MHP arasında 9 toplantı yapıldı, 23 saate yakın mesai
harcandı. 26 maddelik bir teklif ortaya çıktı. Gazete Habertürk'ten
Çimen Çetin'in aktardığına göre, madde sayısının teknik
çalışmalardan sonra azalabileceği ifade ediliyor. Seçim kanunu,
siyasi partiler kanunu, mahalli idareler kanunu ve milletvekilliği
kanunu ile ilgili düzenleme yapıldı, ittifakın önündeki yasal
engeller kaldırıldı.
İttifakın adını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 'Cumhur' olarak
açıklamıştı. İsim önerisi Bahçeli'den gelmişti. Merak edilen
noktalardan birisi de ittifakın 2 partiyle mi sınırlı kalacağıydı.
Dün, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mustafa Destici ile görüşmüştü,
Destici'den de ittifakı destekledikleri yönünde açıklama
gelmişti.
Yüzde 10 seçim barajının korunması, ittifaka katılacak partilerin
toplam oyunun değerlendirilmesi düzenlemenin maddeleri arasında.
Partiler ittifaka ilişkin ön mutabakatı YSK'ya sunacaklar.
Bugün saat 16:00'da iki partinin kurmayları düzenleyecekleri basın
toplantısı ile ittifak taslağının detaylarını paylaşacak.