Cemil Meriç'in Afrin şiiri ortaya çıktı
Türk yazar ve fikir adamı Cemil Meriç'in Afrin ile ilgili yazdığı şiir ortaya çıktı. Dil ve Edebiyat Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Üzeyir İlbak konuyla ilgili açıklamalarda bulundu
Türk yazar, çevirmen ve fikir adamı Cemil
Meriç'in, "1935'te Afrin" adlı şiir
kaleme aldığı ortaya çıktı.
Şiiri, Dil ve Edebiyat dergisinin şubat sayısının kapağına taşıyan
Genel Yayın Yönetmeni Üzeyir İlbak, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, Cemil Meriç ile henüz öğrenciyken tanıştığını
anlattı.
İlbak, Meriç'in kızı Ümit Meriç'i de tanışıklıklarını belirterek,
"Derginin son hazırlıklarını yaparken bir arkadaşım aradı ve 'Bir
dönem Cemil Meriç ile ilgili araştırma yaparken, Afrin şiiri
olduğundan bahsedildi. Şiirin bir kısmını ben de biliyorum.' dedi.
Bildiği kısmı bana gönderdi. Bunun üzerine Ümit Meriç Hanımı aradım
ve 'Cemil Meriç üstadın böyle bir şiiri varmış. Bu şiiri teyit
etmemiz lazım.' dedim. 'Bana okur musunuz?' dedi. Ümit Meriç,
'Babam Cemil Meriç' adlı kitabını yayına hazırlıyor. Bu şiirin o
kitapta da yer alacağını söyledi. 'Şu anda ben metin üzerinde
çalışıyorum ve düzeltmelerini yapıyorum. Size okuyayım.' diyerek
şiiri okudu. Ben de not alıp şiiri düzelttim." diye konuştu.
Cemil Meriç'in şiirinde, bölgenin coğrafi
özelliklerine, iklimine, insan ilişkilerine vurgu yaptığını aktaran
İlbak, şunları kaydetti:
"Cemil Meriç, Asi Nehri, Asi Nehri'nin etrafında yetişen ağaçların
salınım biçimleri ve bunun üzerinden de bir aidiyet öngörmeye
çalışmış. Yani yaşadıklarını ve izlediklerini anlatmış. Bugünü
öngörmesi pek mümkün değildi. Daha sonraki hatıralarında da zaten
Balkanlar'dan gelip o bölgeye götürülüşün acılarını anlatır.
Yaşadığı acıları da anlatır. Bütün bunlar hem göç hem Cemil Meriç
hem de coğrafyanın bütünlüğü ve aidiyeti noktasında bizi
aydınlatıyor. Bize öngörüler sunuyor. Sonuçta Reyhanlı'dan oraya
seslenme mesafesinde bir uzaklık var. Oraya kızlarımız gelin
gidiyor. Biz oradan gelin alıyoruz. Dolayısıyla bu ilişkiler devam
ediyor. İlişkiler devam ettiği için de gönül coğrafyasında olmamız
gerektiği gibi bir temel düşünce var."
"CEMİL MERİÇ, HALEP'E KADAR BU COĞRAFYAYI GEZEN, BİLEN VE
ORADA YAŞAYAN BİRİYDİ"
Üzeyir İlbak, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK), Suriye'nin Afrin
bölgesinde sürdürdüğü Zeytin Dalı Harekatı'na vurgu yaparak, "Şiiri
derginin kapağına taşımaya karar verdik. Çünkü askerlerimiz Afrin'e
girmişlerdi. Afrin ile ilgili bir şey yapmamız gerekiyordu. Bunu en
güzel ifade edecek şey de bence bu şiirdi. Çünkü 1937'ye kadar biz
Hatay'da bazı sorunlar yaşadık. Hatay o yıllarda, İskenderun
Eyaleti ya da İskenderun Sancağı adı altında, Fransızlarla yapılan
anlaşma çerçevesinde müstakil bir ildi. Cemil Meriçde orada
yaşıyordu. Afrin, Hatay, İskenderun, Reyhanlı'nın da içinde olduğu
bölgenin tamamı bir merkeze bağlıydı ve bir arada yaşanıyordu. Bize
ait olan ve Türkçe konuşulan bir yerdi. Cemil Meriç, Halep'e kadar
bu coğrafyayı gezen, bilen ve orada yaşayan biriydi."
değerlendirmesinde bulundu.
1830'lu yıllarda çizilmiş bir haritaya da kapakta yer verdiklerini
kaydeden İlbak, "Hem bu coğrafyanın bize olan aidiyetini hem bu
coğrafyayla ilişkilere vurgu yapabilmek amacıyla, bu şiirin gündeme
getirilmesi gerektiği yönünde bizde bir kanaat oluştu. Bu nedenle
de şiiri ve haritayı kapağa taşıdık. Buralar bizim gönül
coğrafyamızdı. Bu coğrafyanın bir şekilde işlenmesi gerekiyordu.
Bizim orada oluşumuzun bir meşruiyeti vardı. Orada bize saldıran
bir terör örgütü vardı. Buna karşı bizim de buranın bize aidiyetini
belirtmeliydik." diye konuştu.
Genel Yayın Yönetmeni İlbak, dergi yayımlandıktan sonra
okuyucuların yoğun ilgisiyle karşılaştıklarını sözlerine ekleyerek,
şöyle devam etti:
"İki yüzlülük tarih boyunca kötülük çiçeklerinin besin kaynağı
olmuştur. İyiler görevini yapmadığı sürece kötülük çiçekleri
çoğalacak ve kanla beslenmeye devam edecektir. Merhamet çiçekleri
göğersin diye Afrin'de olmak gerek. Sınır boylarındaki
şehirlerimize, sokaklarımıza, pazar yerlerine, evlerimize,
camilerimize, okullarımıza füzeler düşmesin, çocuklarımız,
insanlarımız, savaştan kaçan komşularımız ölmesin diye ve Afrin'de
silahlandırılan teröristler daha da çoğalmasın, tıraş edilen
DEAŞ'lı, PKK,PYD'li kiralık katiller palazlanmasın ve insanlar
insanca yaşasın diye, sınır ötesine geçen erinden komutanına,
istihbarat personeline tüm kardeşlerimizi dualarla
kucaklıyoruz."
Dergide yer verilen, Cemil Meriç'in şiiri
şöyle:
"AFRİN"
Kışın rüzgârları tehdit ederdin
Sevahil darbe-i mevcinle inlerdi
Kaçardı irtiaşla savletinden.
Ve gâhî kahrını teşdîd ederdin
Sürüklerdin reh-i azminde evler.
Yıksan bin hanumanı bugün
Amik halkına yeni bir mezar eşsen
Ve göklere yücelip, yıldızlarla öpüşsen
Tokatlasan o mağrur, haşin güneş sultanı
Yine bir gün tabiat o şahlanan başına
Yenilmez kudretinden kırılmaz bir gem takar
Yine bir gün ufkunda gam şimşekleri çakar
Bir uyuşukluk çöker dalgalanan başına
Kumları fistolayan, sahili oyalayan
Uslu, sessiz, çekingen küçük bir su olursun,
Böyle şahlanma Afrin, çarçabuk yorulursun
Yaz, tembellik aşılar damarlarına, aman!