Türkiye, Avrupa'nın ilk 5 ülkesi arasına girecek
Türkiye'nin yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı kurulu gücünün 2024 yılında geçen yıla göre yüzde 50 artarak 63 gigavata ulaşacağı öngörülüyor. Bu artışla Türkiye, Avrupa'da en fazla yenilenebilir enerji kapasitesi bulunan 5 ülkeden biri olacak.
AA muhabirinin Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA)
"Yenilenebilir Enerji 2019" raporundan yaptığı derlemeye göre,
küresel yenilenebilir enerji kapasitesinin 2019-2024 döneminde
yüzde 50 artarak 3 bin 721 gigavata yükseleceği hesaplanıyor. Bu
dönemde, dünya yenilenebilir enerji kurulu gücüne bin 200 gigavat
kapasite eklenecek.
Çin, 2024'te dünyadaki kurulu yenilenebilir enerji kapasitesinde
bin 219 gigavatla ilk sırada gelirken, bu ülkeyi 411 gigavat temiz
enerji kapasitesiyle ABD izleyecek.
ABD'yi 235 gigavat kapasitesiyle Hindistan, 166 gigavatla Almanya,
156 gigavatla Brezilya, 153 gigavatla Japonya takip edecek. Kanada
107, İspanya 81, Fransa 80 ve İtalya 68 gigavatla yenilenebilir
enerji kurulu gücü en yüksek olan ilk 10 ülke arasında yer
alacak.
Türkiye, basamakları hızla tırmanıyor
Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı kurulu gücünü giderek
artıran Türkiye'nin ise 2024'te 63 gigavat temiz enerji
kapasitesine ulaşacağı öngörülüyor. Türkiye'nin 42 gigavat
seviyesindeki mevcut yenilenebilir enerji kurulu gücü, 2024'te
yüzde 50 artmış olacak.
Söz konusu artışla Türkiye, Almanya, İspanya, Fransa ve İtalya ile
Avrupa'da en fazla yenilenebilir enerji kurulu gücü bulunan ilk 5
ülke arasına girecek. Türkiye, bu değerle dünya sıralamasında ise
11'inci sıraya yükselecek.
Türkiye'nin 2018 sonu itibarıyla 5,1 gigavat seviyesinde bulunan
güneş enerjisi kurulu gücü, 2024'te iki kat artışla 15,1 gigavata
yükselecek. Güneş enerjisindeki ilave 10 gigavat kapasite artışının
3,7 gigavatı dağıtık enerji sistemlerinden sağlanacak.
Rüzgar enerjisi kapasitesi de geçen yıla göre yüzde 84 artarak
2024'te 12,9 gigavata ulaşacak. Bu dönemde, rüzgar enerjisinde 5,9
gigavat ilave kapasite devreye girecek.
Aynı dönemde hidroelektrik kapasitesi 2018'e göre yüzde 11
büyümeyle 31 gigavata çıkacak. Türkiye'nin biyokütledeki kurulu
gücü 900 megavat artışla 1,5 gigavata, jeotermal enerjideki kurulu
gücü ise 800 megavat artışla 2,1 gigavata yükselecek. Böylece,
Türkiye'de 2019-2024'te yaklaşık 21 gigavat temiz enerji kapasitesi
devreye alınacak.
Fiyat garantisi gerekiyor
IEA Kıdemli Analisti Heymi Bahar, rapordaki Türkiye verilerine
ilişkin yaptığı değerlendirmede, Türkiye'de daha önce hidroelektrik
ağırlıklı yenilenebilir enerji kapasitesinin devreye alındığını
fakat 2019-2024 döneminde devreye giren yenilenebilir kapasitesinin
yaklaşık yüzde 75'inin güneş ve rüzgar enerjisinden sağlanacağını
aktardı.
Bahar, bu kapsamda Türkiye'de önemli bir teknoloji değişimi
yaşanacağının altını çizerek, şunları kaydetti:
"Bu dönemde özellikle dağıtık güneş enerjisi kapasitesindeki artış
dikkati çekiyor. Beklentimiz, market, fabrika, okul veya organize
sanayi bölgeleri (OSB) gibi daha büyük çaplı alanlarda dağıtık
güneş enerjisi kurulumlarının devreye alınması. Bu kurulumlar
evlerin çatılarında da olacaktır ama asıl büyümenin OSB veya
fabrika gibi büyük kapasitelerden sağlanacağını öngörüyoruz. Bu
Türkiye için yeni bir sektör olacak. Son çıkan aylık mahsuplaşma
yönetmeliğiyle, bu kurulumları düşünüyoruz. Sektörün beklentisi
yıllık mahsuplaşma fakat dünyadaki mahsuplaşma trendinin saatlik
hatta 15 dakikalık olduğunu düşünürsek, aylık mahsuplaşma iyi bir
başlangıç. Ayrıca, yatırım maliyetlerinin de düşmesini bekliyoruz.
Bu düşüşle dağıtık sistemler daha cazip hale gelecektir. Finansman,
Türkiye için bir belirsizlik oluştursa da ekonomik göstergelerin
giderek iyileşmesiyle, daha fazla finansman bu yatırımlara kanalize
edilebilir."
Türkiye'deki temiz enerji kapasitesi artışında Yenilenebilir Enerji
Kaynak Alanları (YEKA) ihalelerinin küçük ölçekli kapasitelerle
yapılacak olmasının da büyümede önemli rol oynayacağını aktaran
Bahar, ihalelerde çıkan fiyatların dünyadaki trendi takip ettiğini
ifade etti.
Bahar, öte yandan, yenilenebilir enerji yatırımlarında ihale
fiyatlarının yanı sıra alım garantilerinin de kapasite artışını
etkilediğine dikkati çekerek, "Türkiye de dünyada olduğu gibi önce
alım garantisiyle başladı, sonra ihale bazlı modele geçiş yaptı.
Yenilenebilir enerji teknolojileri ön yatırımları çok yüksek olduğu
için uzun dönemli bir garantiye ihtiyaç duyuyor. Bu miktarlar ister
düşük ister yüksek fiyatta olsun, dönemleri 5 yıl veya 15 yıl olsun
farketmiyor ama bankadan finansman sağlanması için gerekli. Bu
sadece Türkiye için değil tüm dünyada geçerli bir durum."
değerlendirmesinde bulundu.
"Offshore rüzgarda potansiyel var"
Bahar, Türkiye'nin yenilenebilir enerji teknolojilerindeki
gelişimine ilişkin ise dünyadaki güneş panellerinin yaklaşık yüzde
80'inin Çin veya Çinli şirketler tarafından Asya ülkelerinde
üretildiğini aktardı.
Bahar, Hindistan gibi pek çok ülkenin Çin'le rekabette zorlandığına
işaret ederek, Türkiye'de yerli panel üretiminde büyük bir iyileşme
öngörmediğini ifade etti. Türkiye'nin rüzgar teknolojileri
üretiminde ise uzun süredir iyi durumda olduğunu olduğunu kaydeden
Bahar, ülkenin bu alanda potansiyelini değerlendirebileceğini
anlattı.
Öte yandan, Türkiye'de 2024'e kadar deniz üstü (offshore) rüzgar
kurulumu öngörmediklerini belirten Bahar, "Türkiye'nin üç tarafının
denizlerle çevrili olduğunu ve kıyı derinliğinin fazla olmamasını
dikkate aldığımızda, önemli bir offshore potansiyeli olduğunu
söyleyebiliriz. Özellikle Avrupa'da offshore kapasitesinde artış
bekleniyor. Türkiye de bu alandaki potansiyelini değerlendirmeli."
ifadelerini kullandı.
KAYNAK: AA