Asya ile ABD ticaretinde dengeler değişiyor
ABD ile Çin arasında devam eden ticaret savaşları Asya ile ABD'nin ticaret hacminde azalmaya neden olurken, bazı Asya ülkeleri bu durumu avantaja çeviriyor.
ABD Nüfus Sayım Bürosu verilerine göre, ABD'nin, Asya
kıtasındaki ticaretinin yüzde 82,5'ini oluşturan ilk 10 ticari
ortağı ile dış ticaret rakamlarında önemli değişiklikler yaşandı.
ABD'nin kıta ile olan ticaret hacmi, 2019'un ilk 4 ayında 2018'in
aynı dönemine göre yüzde 2,5 azalırken, Asya ülkelerinin ABD'ye
verdiği dış ticaret fazlası da yüzde 1,4 geriledi.
ABD'nin Çin'den ithal ettiği ürünlere tarife uygulamaya
başlamasıyla bazı Asya ülkeleri, ABD ile olan ticaretlerinde önemli
artışlar kaydetti. Söz konusu ülkelerin başında Güney Kore ve
Vietnam geliyor.
Bu yılın ilk 4 ayında ABD'ye verdiği dış ticaret fazlasında Güney
Kore yüzde 52,6, Vietnam da 43,5'lik artış yaşadı.
Ocak-nisan döneminde ihracatını yüzde 38,3 ile en çok Vietnam
artırırken, Vietnam'ı, yüzde 17,1 ile Güney Kore ve yüzde 12,5 ile
Hindistan takip etti. Söz konusu ülkeler arasında ABD'den
ithalatını en çok artıran ülke ise yüzde 17,5 ile Hindistan
oldu.
Şirketler, üretim merkezlerini farklı ülkelere kaydırmaya
başladı
Tarifelere maruz kalmak istemeyen şirketler, üretim merkezlerini
farklı ülkelere kaydırmaya başladı.
ABD için Çin'den ithal edildiği takdirde pahalı tarife uygulanacak
bazı ürünler, diğer Asya ülkelerinden talep edilemeye başlandı.
ABD'nin Vietnam ve Güney Kore gibi ülkelerle ticaretinde bu ürünler
bazında önemli bir artış yaşandı.
ABD Başkanı Donald Trump, 13 Mayıs'ta Twitter hesabından yaptığı
açıklamada, "Tarife uygulanan birçok şirket, Çin'i Vietnam gibi
ülkelere gitmek için terk ediyor. Çin bu yüzden bir anlaşma yapmayı
çok istiyor." ifadelerini kullanmıştı.
ABD, kur manipülasyonuna dair kriterleri
değiştirdi
Her ne kadar işler iyi gidiyor görünse de ABD'nin Vietnam'a verdiği
dış ticaret açığındaki hızlı artış, ticaret savaşlarında yeni bir
cephenin açılması riskini de barındırıyor.
ABD Maliye Bakanlığı, mayıs ayında yayımladığı raporda, ABD'nin
büyük ticari partnerlerinin makroekonomi ve kur politikalarını
değerlendirdi. Raporun yayımlanmasıyla ABD'nin, dış ticaret açığı
ve tek taraflı kur manipülasyonlarını gözlemleyeceği ticari partner
sayısının artırılacağı belirtildi.
Bir ülkenin kur manipülasyonu yapıp yapmadığına dair kriterlerin de
değiştirildiği aktarılan raporda, herhangi bir kriterin aşılması
durumunda bakanlığın o ülkenin ekonomi politikalarını gözlem altına
alabileceği kaydedildi.
Daha önce 12. sıradaki ticaret açığı verilen ülke, kur
manipülasyonu için sınır kabul edilirken, raporla birlikte 40
milyar dolar açık verilen ülkenin gözlem altına alınacağı
bildirildi.
Önceki kıstaslarda yüzde 3 ve üzeri cari fazla veren ülkelerin,
para birimlerini devalüe ettikleri varsayılabilirken, bu oran yeni
raporla yüzde 2 seviyesine indirildi. Son olarak, 12 aylık periyot
içinde 6 aydan fazla döviz alımı yaparak dolar karşında yerli
paranın değerini düşüren ve miktarı o ülkenin milli gelirinin yüzde
2'sini aşan ülkeler de bu gruba dahil edilecek. Söz konusu rakam,
önceki uygulamada son 12 ayın 8 ayında döviz alımı yapıldığı
takdirde dikkate alınıyordu.
ABD ile Vietnam arasındaki ikili ticaret 2018’de 62 milyar dolara
ulaşırken, Vietnam 39,5 milyar dolar ticaret fazlası verdi. Böylece
yıllıklandırılmış dış ticaret fazlası, yüzde 15 artışla 45 milyar
dolara yükseldi.
ABD'nin Vietnam'dan yaptığı ithalat 2015'te ABD milli gelirinin
yüzde 0,15'i civarında seyrederken, söz konusu oran geçen yılın
sonunda yüzde 0,25 seviyesine yükseldi. ABD'nin en çok dış ticaret
açığı verdiği ülkeler arasında 6. sırada bulunan Vietnam, İtalya ve
Hindistan gibi ülkeleri de geride bıraktı.
Vietnam, kur manipülatörü olmaya çok yakın
ABD Maliye Bakanlığı raporunda, Vietnam'ın, ABD ile ticarette 40
milyar dolar civarında dış ticaret fazlası verdiği ve cari
fazlasının yüzde 5 seviyesinin üzerinde bulunduğu belirtildi.
Raporda, 2016'da değiştirilen kur rejimiyle daha serbest bir kur
rejimine geçen Vietnam'ın, para birimi dong üzerindeki
operasyonlarının anlaşılır karşılandığı, 2018'de dongu belirlenen
aralıkta tutmak için piyasadan toplanan döviz tutarının milli
gelirin yüzde 1,7'sine denk geldiği kaydedildi. Böylece Vietnam,
kur manipülatörü sayılması için ABD'ye göre, gerekli üç kriterden
ikisini tutturmuş oldu.
Vietnam'ın, Çin'e yakınlığı ve Çin'in sağladığı jeopolitik üretim
merkezi potansiyelini taşıması nedeniyle yüksek oranda doğrudan dış
yatırım çektiği belirtiliyor.
Vietnam Planlama ve Yatırım Bakanlığından yapılan açıklamaya göre,
20 Nisan 2019 öncesi bir takvim yılı içinde yapılan doğrudan
yabancı yatırım miktarı bir önceki döneme göre yüzde 81 artarak 14
milyar 590 milyon dolara çıktı.
Yapılan yatırımların ihracat bazlı olduğu, bu nedenle Vietnam'ın
para biriminin dikkatli bir şekilde kontrol altında tutulduğu
kaydedildi.
KAYNAK: AA