AVM’lerin yatırım değeri eridi
Türkiye’de faaliyette bulunan 443 AVM’nin yatırım değerinin 40 milyar dolara gerilediğini söyleyen AYD Başkanı Hüseyin Altaş, “Gelirimiz TL. Giderimiz de TL olsa razıyız ancak AVM’lerin borçları döviz bazlı olduğu için kur arttıkça borç da artıyor" dedi.
Salgın döneminde markalara 11 milyar TL’ye yakın kira desteği veren AVM’lerin yatırım değerinde erime devam ediyor. 443 AVM’nin yüzde 70’ini temsil eden Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği’nin (AYD) Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Altaş, geride kalan dönemde önemli bir kısmı yabancı yatırımcılar tarafından hayata geçirilmiş AVM’lerin yatırım değerinin 150 milyar dolar olduğunu ancak son yaşanan gelişmelerin bu değeri önemli oranda erittiğini açıkladı. 3 yıldır AYD’nin başkanlık görevini sürdüren Altaş, “Salgın ile birlikte kira gelirimizde erime had safh aya ulaştı. Yıllık kira gelirimiz 26-27 milyar TL. Salgında bu gelirin 11 milyar TL’sinden markalara destek vermek adına feragat ettik. 7 yıl öncesi ile kıyaslandığında ise 100 dolar olan metrekare başına kira, 30 dolarlara kadar düştü. Yani yüzde 70 gerileme söz konusu. Bu gelişmeler yatırım değerinin de erimesine yol açtı. Geçmiş dönemde 150 milyar dolar olan AVM’lerin yatırım değeri 40 milyar dolara kadar düştü” diye konuştu.
Borç yapılandırması lazım
Altaş, bu durumun en önemli sebebinin kurda yaşanan artış ve düşen
kira gelirleri olduğunu söyledi. Öte yandan sabit giderler ise
artan kur karşısında her geçen gün artıyor. Hali hazırda AVM’lerin
doğrudan 7 milyar dolar, dolaylı olarak da 11 milyar dolar borcu
bulunuyor. Dolaylı borç 2,5 yıl önce yani 2020 başında 15 milyar
dolar seviyesindeydi. Ancak kurdaki değerleme dikkate alındığında
2020 başında 15 milyar dolarlık borcun TL olarak karşılığı 111
milyar TL iken bugün 11 milyar dolara gerileyen borcun TL olarak
karşılığı 182 milyar... Yani dolar olarak borç yüzde 26
gerilemesine rağmen TL olarak yüzde 60’tan fazla artmış bulunuyor.
Bu da AVM’lerin zorlayan en önemli etken olarak göze çarpıyor. AYD
Başkanı Altaş, bu noktada uzun süredir dile getirdiği borç
yapılandırması konusunda destek talebini yeniledi. Hüseyin Altaş,
“Geçmiş dönemde futbol kulüpleri ve konut sektöründe bu tarz
yapılandırmalar gerçekleştirildi. AVM’ler için de benzer bir
uygulama hayata geçirilmeli” değerlendirmesinde bulundu.
Yatırımlarda doygunluğa ulaşıldı
Altaş, tüm bu gelişmelere rağmen yine de iyimser. En kötü dönem
olan salgının geride kaldığını ve hem adet hem de cirosal olarak
salgın öncesine dönüldüğünü aktaran Hüseyin Altaş, “Bugünler iyi ve
beklentimiz böyle de devam etmesi yönünde. En azından çalışıyor,
üretiyoruz. Yeterli olmasa da gelir elde ediyoruz” ifadelerini
kullandı. Altaş’ın AYD başkanlığı döneminde yani 2019’dan günümüze
kadar geçen sürede AVM sayısı 432’den 443’e yükseldi. Bu noktada
artık Türkiye’nin bu anlamda doygunluğa ulaştığını dile getiren
Altaş, “Artık fazla yatırım yapılmayan bir sektör. Yeni bölgeler
oluşuyor, yeni bölgeler oluştukça da yeni yatırımlar hayata
geçecektir ancak bundan sonraki dönemde AVM’lerin dönüşümü çok daha
önemli olacak. Tesisler birer yaşam merkezi olmalı. Bu noktada da
çalışmalarımız sürüyor” dedi.