YSK Başkanı Güven, ret oyunun gerekçesini açıkladı
İstanbul seçiminin yenilenmesine karşı oy veren Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Sadi Güven, "Sandık kurullarının usulsüz oluşması tam kanunsuzluk halini oluşturmaz. Sandık kurullarının kuruluşuna ilişkin işlemlerin kesinleşmesinden sonra bu kuruluşa karşı yapılacak itirazlar seçimden sonra o seçimlerin iptali için tek başına bir itiraz sebebi olarak ileri sürülemez" ifadelerini kullandı.
YSK'nin gerekçeli kararında, İstanbul Büyükşehir Belediye
Başkanlığı seçiminin iptaline ret oyu veren Güven'in görüşü de yer
aldı.
Sandık kurullarının kanuna aykırı oluşturulması nedeniyle seçimin
iptali kararına katılmasının mümkün olmadığını belirten Güven, bu
sandıkların tamamına yakınında AK Parti ile diğer partili üyelerin
görev yaparak sandık sonuç tutanaklarını imzaladığını
hatırlattı.
Önemli olanın, sandık sonuç tutanağının sandık kurulu başkan ve
üyeleri tarafından imzalanmasını müteakip ilçe ve il birleştirme
tutanaklarına ve SEÇSİS sistemine doğru aktarılması olduğunu
aktaran Güven, şunları kaydetti:
"İmzasız 101 sayım döküm cetvelinin tamamında başkan ve memur üye
ile birlikte AK Parti ve 3 sandık hariç CHP tüm sandıklara üye
vermiş olup hatta AK Parti 145, CHP 120 olmak üzere bazı
sandıklarda 1'den fazla üye ile temsil edilmişlerdir.
Ayrıca imzasız sayım döküm cetvelleri ile sandık sonuç tutanakları
uyumlu olup seçim iptal nedeni olabilecek bir uyumsuzluk
görülmemiştir. Sayım döküm cetveli olmayan 22 sandıkta görev yapan
sandık kurulu üyeleri aynı sandıklarda diğer seçim türüne ait 19
sandığın sayım döküm cetvellerini ve 22 sandığın sandık sonuç
tutanağını doldurduğuna ve tutanak defterine bir itiraz
yapılmadığına göre siyasi partilerin müşahitlerinin ve oy verme
yerinde hazır bulunanların huzurunda oy sayım ve döküm işleminin
yapılmış olması karşısında sayım ve dökümün sandık başında
denetlendiğinin ve buna göre sandık sonuç tutanağının tanzim
edildiğinin kabulü gerekmekle bu eksiklikler tüm Kurulca iptal
nedeni olarak görülmemiştir. Maddi hatalarla ve kaydırmalarla
ilgili usulsüzlükler giderilerek SEÇSİS'e
işlendiğinden iptal nedeni kabul edilmemiştir. Sandık sonuç
tutanağındaki geçersiz oyların geçersizlik nedenlerinin yazılı
olmayışı da İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimine
yönelik 39 ilçede geçersiz oylar yeniden sayıldığından iptal nedeni
olarak görülmemiştir."
Güven, İstanbul'un Büyükçekmece ilçesinde hayali bina oluşturarak
kamu binalarını, tır parklarını, boş arsaları mesken gibi
göstererek usulsüz seçmen kaydı yapıldığı ve bununla ilgili
Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma başlatıldığını hatırlatarak,
bununla ilgili de seçmen listelerinde usulsüzlük yapıldığı
gerekçesiyle seçimin iptali talebinin kabul edilmediğini
vurguladı.
"AK PARTİ VE CHP ÜYESİ GÖREV YAPMAKTADIR"
İki aday arasındaki oy farkının 13 bin 729 olduğunu anımsatan
Güven, usulsüz oy kullanıldığı tespit edilen kişi sayısının 706
olduğunu, bunun sonuca etkisi olmayacağı için iptal nedeni
sayılmadığını ifade etti.
YSK'de 212 sandık ve ilave 41 sandık üzerinde yapılan
değerlendirmede, ilçe seçim kurullarınca bildirilen listeye göre
222 sandık kurulu başkanının özel şirket çalışanlarından
görevlendirildiği ve bunun seçim sonucunda etkili olduğu fikrinin
çoğunluk tarafından benimsendiğini aktaran Güven, şu
değerlendirmede bulundu:
"298 sayılı kanunun 22'nci maddesi tüm kamu görevlilerinin
listesinin mülki idare amiri tarafından yerleşim yeri adresi esas
alınmak suretiyle ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderileceğini
ve İlçe Seçim Kurulu Başkanının sandık kurulu başkanlarını bu kamu
görevlileri arasından ad çekme ile tespit edeceğini hüküm altına
almıştır. İlçe seçim kurulu başkanı bu şekilde gelen listelerden ad
çekme işlemlerini kanun uyarınca ilçe seçim kurulu huzurunda yapmak
zorundadır. İlçe seçim kurullarının tümünde AK Parti ve CHP üyesi
görev yapmaktadır.
Yasa koyucu sandık kurulu başkanlarının usulsüz atanmalarını tam
kanunsuzluk nedenine dayalı mutlak iptal sebebi saymamıştır. YSK de
kararlarında tam kanunsuzluk nedeniyle iptal sebebi saymamıştır.
298 sayılı kanunun 119'uncu maddesinde 'sandık kurullarının
teşkiline dair, ilçe seçim kurulu veya başkanı tarafından yapılan
işlemlerin düzeltilmesi için bu işlemlerin neticesinden itibaren en
geç iki gün içinde şikayet yoluyla düzeltilmesi' istenebilir."
Güven, 31 Mart'ta İstanbul'da 39 ilçede 31 bin 186 sandıkta seçim
yapıldığını hatırlatarak, sandıklarda AK Parti'den 45 bin 23,
CHP'den 37 bin 9, MHP'den bin 502, Saadet Partisi'nden 8 bin 925,
HDP'den 9 bin 357 olmak üzere, diğer siyasi partilerle 106 bin 384
partili üyenin görev yaptığına dikkati çekti.
"BAZI PARTİLERİN İKİ ÜYESİ GÖREV YAPTI"
Dosyadaki belgelere göre, kamu çalışanı olmadığı halde sandık
başkanı olan 754 kişinin görev yaptığı sandıkların 750'sinde AK
Partili üyelerin yer aldığına değinen Güven, AK Parti'nin bu
sandıklara bin 104 üye verdiğini, 354 sandıkta iki üyesinin
bulunduğunu aktardı.
CHP'nin ise aynı sandıkların 3 tanesine üye vermediğini, 28
üyesinin ise göreve gelmediğini ifade eden Güven, diğer 723
sandıkta CHP'li üyelerin görev yaptığını kaydetti. Güven, bu
sandıklara toplamda 979 üye veren CHP'nin 256 sandıkta iki üyesinin
görev aldığına işaret etti.
Sandıklarda diğer siyasi partilerin üyelerinin de yer aldığına
dikkati çeken Güven, "Sayım döküm cetvelinin olmadığı 22 sandıkta
ise başkan hariç AK Parti 36, CHP 33, HDP 12, Saadet Partisi 12,
İYİ Parti 1, seçmen 5 üye ve 22 memur üye görev yapmıştır. Bazı
partilerin bir sandıkta ikişer üyesi görev yapmıştır." ifadelerini
kullandı.
Sadi Güven, şu değerlendirmeyi yaptı:
"31 Mart günü İstanbul'da yapılan seçimde, 2018 yılında değişen 298
sayılı yasanın 22'nci maddesine aykırı sandık kurulu başkan ve
üyesinin görevlendirildiği şüphesizdir. '2004 ve 2009 yılında YSK
tarafından verilen kararlar emsal olmaz' denilebilir ise de
kararlar verildiği tarihte yürürlükte bulunan yasadaki sandık
kurulu başkan ve üyelerinin belirlenme usulüne aykırılık haline
ilişkin olmakla 298 sayılı kanunun değişik 22'nci maddesine
aykırılıktan farklı değildir. Sandık kurullarının usulsüz oluşması
tam kanunsuzluk halini oluşturmaz. Sandık kurullarının kuruluşuna
ilişkin işlemlerin kesinleşmesinden sonra bu kuruluşa karşı
yapılacak itirazlar seçimden sonra o seçimlerin iptali için tek
başına bir itiraz sebebi olarak ileri sürülemez. 5 kişisi siyasi
parti temsilcisi olup 7 kişiden oluşan sandık kurulunda siyasi
partili üyelerle birlikte görev yapan usulsüz atanmış sandık kurulu
başkanının 31 Mart 2019 günü yapılan İstanbul Büyükşehir Belediye
Başkanlığı seçimine ilişkin maddi hatalar giderilip geçersiz
oyların tamamının yeniden sayılması karşısında tek başına seçimin
neticesine tesir ettiğine ilişkin seçimin iptalini gerektirir
tespit olmadığından sayın çoğunluğun seçimin iptali ile
yenilenmesine ilişkin kararına katılınamamıştır."