Ünlü botanikçi 4 yeni bitki türü keşfetti
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Eğitim Fakültesi Biyoloji Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Mehmet Fırat, 4 yeni bitki türü keşfetti.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Eğitim Fakültesi Biyoloji
Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Mehmet Fırat, 4 yeni bitki türü
keşfetti.
Ünlü botanikçi Araştırma Görevlisi Mehmet Fırat, Mersin'in Erdemli
ilçesinde, Kırıkkale'nin Delice ilçesinde, Adıyaman'ın Nemrut
Dağı'nda ve Hakkari'nin Berçelan Yaylası'nda yaptığı arazi
çalışmalarında topladığı bitkilerden örnekler alarak ve daha sonra
mikroskopla yaptığı araştırmalarda dört yeni türü keşfetti. Ünlü
botanikçi Fırat, Mersin'de keşfedilen bitkiye ‘Gundelia cilicica',
Kırıkkale'de keşfettiği bitkiye ‘Gundelia anatolica', Adıyaman'da
keşfettiği bitkiye ‘Gundelia komagenensis' ve Hakkari'de keşfettiği
bitkiye ise ‘Gundelia colemerikensis' adını verdi. Dünyada kenger
cinsinden en fazla yeni tür keşfeden bilim insanı olan ünlü
botanikçi Fırat, keşfettiği dört yeni türün yer aldığı bir kitap
bastırdı.
İHA muhabirine konuşan Mehmet Fırat, kenger üzerinde yaptığı
floristik çalışmalar sonucunda Türkiye'nin değişik bölgelerinde
yaklaşık 20 bin kilometre yol kat ettiğini belirtti. Ege, Marmara
ve Karadeniz'in orta ve batısı dışında Türkiye'nin neredeyse
tamamında dolaşarak araştırma yapan ünlü botanikçi Fırat,
"4 tane yeni bitki türü keşfettim. Bunları toplayarak bir
kitap yazdım. Yazdığım kitapta bitkilerin nerelerde bulduğumu ve
teknik özelliklerini İngilizce ve Latince diliyle yazdım. ‘Four new
species of Gundelia L. from Anatolia' (Anadolu'da dört yeni kenger
türü) diye bir kitap. Bu bitkilerin bir kısmını Doğu ve Güneydoğu
Anadolu'da, bir kısmını da İç Anadolu ve Akdeniz'de keşfettim.
Anadolu, İç Anadolu, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu'nun gen merkezi
olduğunu gördüm. Bu cins üzerine yaptığım çalışmada, 20 bin
kilometre yol yaptım. Aşağı-yukarı Ege, Marmara, Karadeniz'in orta
ve batısı dışında Türkiye'nin tamamını dolaştım" dedi.
KEŞFEDİLEN YENİ BİTKİ TÜRLERİ
Dört bölgede keşfettiği yeni bitkiler ile ilgili bilgi veren Fırat,
şunları söyledi:
"İlk bitkiyi Kırıkkale'nin Delice civarında buldum. Nitekim
bu bitki; Ankara, Kırıkkale, Konya, Afyon, Eskişehir ve Burdur'da
da yayılış gösteriyor. Kırıkkale'nin Delice ilçesinde keşfettiğim
bu bitkiye ‘Gundelia anatolica' adını verdim. İkinci bitkiyi
Mersin'nin Erdemli ilçesi civarında keşfettim. Bu bitkiyi de Toros
Dağlarında bulduğum için ‘Gundelia cilicica' adını verdim. Bu isim
Torosların antik ismidir. Nitekim ben antik isimleri kullanmayı
severim. Bu bitkinin tohumları çok kıymetlidir. Bu tohumlar Mersin
tarafından toplanır, öğütülür ve kahvesi yapılır. Üçüncü bitkimize
ise ‘Gundelia komagenensis', Kommagene Krallığından dolayı bu ismi
verdim. Adıyaman'ın Nemrut Dağı'nda buldum. Nitekim yıllar içinde
yaptığım detaylı floristik çalışmalar sonucunda en doğu ucu
Adıyaman'dır. Normalde bu bitki Kayseri'ye kadar yayılış gösterir.
Son bitkimizi ise Hakkari'nin Berçelan Yaylası'nda buldum. Aslında
bu bitki Hakkari'nin tamamında yaygındır. Hakkari'nin antik ismini
kullandım ‘Gundelia colemerikensis' adını verdim."
"KİTAP, BİLİM DÜNYASINA KAZANDIRILDI"
Keşfedilen dört yeni bitki türünün yer aldığı "Four new
species of Gundelia L. from Anatolia" kitabının bilim
dünyasına kazandırıldığını sözlerine ekleyen Fırat, "Four
new species of Gundelia L. from Anatolia' Gundelia için yazılmış
bir kitap. İçinde dört tane yeni tür bitkiyle ilgili geniş bilgiler
yer alıyor. Güzel bir çalışma oldu ve bilim dünyasına da
kazandırıldı, kayıtlara geçti. Birçok yerli ve yabancı botanikçi ve
botanik merkezi de bu kitaptan istedi. Bizde PDF veya kitap olarak
kendilerine gönderdik" ifadelerini kullandı.
"KENGER BİTKİSİNİN DÜNYADA 14 TÜRÜ VAR"
Dünyada kenger bitkisinin 14 türü olduğunu, bunun 9 türünün
Türkiye'de yetiştiğini ve 5'ini kendisinin keşfettiğini ifade eden
Fırat, şunları kaydetti:
"Bu türlerin bir tanesi çok yaygın ve birçok ülkede mevcut,
ikisi Ermenistan'da, biri İran'da ve 9 tanesi sadece Türkiye'de
yetişmektedir. Türkiye'de yetişen türlerin 5 adedini de ben bilim
dünyasına tanıttım. Ayrıca dünyada 'Gundelia' cinsinden en fazla
yeni tür keşfeden bilim insanıyım."
(Yılmaz Sönmez/İHA)