Şifa kaynağı dut pekmezinin zorlu serüveni
Bir çorba kaşığı tüketildiğinde vücudun günlük ihtiyaç duyduğu demirin yüzde 20'sini, kalsiyumun yüzde 17'sini ve potasyumun yüzde 17,5'ini karşılayan Gümüşhane'nin katkısız ve doğal meşhur dut pekmezi, köylerde yaşayan vatandaşlar tarafından geleneksel yöntemlerle üretilmeye devam ediyor.
Bir çorba kaşığı tüketildiğinde vücudun günlük ihtiyaç duyduğu
demirin yüzde 20'sini, kalsiyumun yüzde 17'sini ve potasyumun yüzde
17,5'ini karşılayan Gümüşhane'nin katkısız ve doğal meşhur dut
pekmezi, köylerde yaşayan vatandaşlar tarafından geleneksel
yöntemlerle üretilmeye devam ediyor.
Merkeze bağlı Akçakale köyünde 40 yıldır bahçelerindeki beyaz
dutlardan geleneksel yöntemlerle pekmez yapan Memnune Şişman (61),
evin erkekleri tarafından ağaca çıkılarak silkelenen dutları ‘tec'
diye tabir edilen geniş kapta odun ateşinde kaynatmaya sabahın
erken saatlerinde başlıyor. Kaynatılan dutlardan çıkan şıra birkaç
kez süzüldükten sonra bu kez tek başına kazanda kaynatılarak uygun
kıvama gelmesi beklenerek pekmez haline dönüşüyor. Yaz mevsiminin
ortasında oldukça sıcak hava koşullarında gerçekleştirilen zorlu
işlemler imece usulüyle komşu ve akrabaların yardımıyla
gerçekleşiyor.
Hiçbir katkı maddesi kullanmadan yalnızca gerektiğinde su ilave
ederek yaptıkları pekmezin oldukça meşakkatli bir süreçten
geçtiğini anlatan Şişman, sabah başladıkları çalışmaları akşam
saatlerine kadar sürdürdüklerini söyledi.
Kendisinin pekmez yapımını annesinden öğrendiğini ifade eden
Şişman, her yıl 3-4 kez pekmez pişirdiğini belirterek, sağlık
açısından oldukça yararlı olan pekmezi ürettikten sonra fazlasını
sattıklarını, akrabalarına verdiklerini kaydetti.
Şişman'ın pekmez yapımına sürekli iştiran eden küçük torunu 7
yaşındaki Gökçe Kurt ise pekmezi çok sevdiğini, sağlığı açısından
çikolata yerine yararlı olan pekmezi sürekli yediğini ifade
etti.
Mahalle sakinlerinden 75 yaşındaki Zülfiye Erdener ise 25 yaşından
beri dut pekmezi yaptığını belirterek Gümüşhane'nin temiz havası,
suyu ve toprağında yetişen dutlardan yapılan pekmezi katkısız bir
şekilde yaptıklarını ifade etti.
Pekmez yapımına iştirak eden Gıda Mühendisi Zübeyde Usta da
pekmezin protein, mineral, kalsiyum, demir, fosfor, magnezyum
içerdiğinden dolayı oldukça önemli bir besin kaynağı olduğunu,
vücut direncini, bağışıklık sisteminin direncini arttırıcı ve
güçlendirici özelliği ile hastalıklara karşı koruyucu bir etkiye
sahip olduğunu söyledi.
Bir çorba kaşığı dut pekmezinde önemli miktarda antioksidan ve
manganez bulunduğunu, yine bir çorba kaşığı pekmezin vücudun günlük
demir ihtiyacının yüzde 20'sini, potasyum ihtiyacının ve yüzde
14,5'unu ve kalsiyum ihtiyacının yüzde 17'sini karşıladığını
belirten Usta, cilt sağlığı için büyük fayda sağlayan pekmezin cilt
kırışıklıklarını giderici ve cilt hücrelerinin yaşlanmasını
yavaşlatıcı etkiye sahip olduğunu söyledi.
Dut pekmezinin özellikle sigara içenlerde damar ve karaciğer,
akciğerde meydana gelen hasarın onarılmasına yardımcı olduğunu
ifade eden Usta, demir, potasyum ve kalsiyum deposu pekmezin
mutlaka tüketilmesi gerektiğine dikkati çekti.
(Recep Ergin / İHA)