’Şahmeran’ figürü sergilenmeye başladı.
Kars'ta Ani Ören Yeri'nde yapılan kazılarda bulunan 13'üncü yüzyıla ait ‘Şahmeran' figürü Kars Müzesi'nde sergilenmeye başladı. Müzede sergilen figür yoğun ilgi görüyor.
Kars'ta Ani Ören Yeri'nde yapılan kazılarda bulunan 13'üncü
yüzyıla ait ‘Şahmeran' figürü Kars Müzesi'nde sergilenmeye başladı.
Müzede sergilen figür yoğun ilgi görüyor.
Ani Antik Kenti'nde kazı çalışmalarını yürüten Pamukkale
Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fahriye
Bayram, Şahmeran'ın bulunmasının Karslıları ve Anilileri
heyecanlandırdığını söyledi.
"TÜRK KÜLTÜRÜNDE ‘UMAY ANA, BATI KÜLTÜRÜNDE HARPY ADINI
ALIYOR"
Prof. Dr. Fahriye Bayram, "Zemin seviyesinden yaklaşık 2
metre hafriyat kaldırdığımızda, kabartma ile karşılaştık. Tam bir
25'e 25, boyutlarında, kesme taş üzerine yapılmış bir kabartma idi
bu ve aslında kökeni çok erkan dönemlere, Sümer'e kadar uzanan bir
motif. Her kültür kendine göre bir anlam yüklemiş bu motife.
Aslında kökeni yılanla başlıyor. Yılan biliyoruz zaman zaman
iyilik, zaman zaman da kötülük sembolü olarak kullanılmış. Ama
zamanla özellikle de bu Adem ile Havva'nın yasak elmayı yılan
yemesinden dolayı da kadın yılanla özdeşleştirilmeye başlanıyor
zamanla ve kadın yılanla birleştiriliyor. Yani bu figür şimdi kadın
başlı, kuş vücutlu ve kuyruğu da ejder başı şeklinde sallanan bir
figür. Ama dediğim gibi kültürlerde farklı şekilde yorumlanıyor.
Türk kültüründe ‘Umay Ana' motifi bu şekilde betimleniyor.
Özellikle 3 dilimli tacı ile birlikte, ama batı dünyasına
geçtiğimizde daha çok Harpy adı alıyor ve genel kullanımı da bu
şekilde. O zaman da rolü değişiyor. Ölü ruhları hadse, yani
cehenneme götüren bir figüre dönüşüyor" dedi.
"ŞAHMERAN'IN ANİ'DE YAŞADIĞI SÖYLENİYORDU"
Ocaklı köyünde Şahmeran'ın yaşadığına köylülerin inandığını ifade
eden Bayram, Şahmeran figürünün bulunmasının köylüleri
heyecanlandırdığını belirtti.
Prof. Dr. Bayram, "Ama bildiğiniz üzere Ani'de hep bir
Şahmeran hikayesi vardır. Şahmeran'ın bu Bostanlar deresinden
çıkartılarak, şimdi Polatoğlu Kilisesi'nin önünde kesildiği
söyleniyor. Bölgede bir halk anlatımı söz konusu, dolayısıyla bu
motif dolayısıyla Şahmeran ile de birleştiriliyor. O yüzden Kars
halkı, özellikle Ani halkı bu buluntu karşısında oldukça
heyecanlandı. Bizim anlattığımız hikayeler, şimdi bu motifle de
kesinleşti. Şahmeran Bostanlar Deresi'nden çıkartıldı şeklinde bir
yorum yapıldı" diye konuştu.
"ANİ'DE KAZI ÇALIŞMALARINDA BULUNDU, MÜZEDE
SERGİLENİYOR"
Şahmeran figürünün geçen yıl Ani'de bulunduğuna dikkat çeken Müze
Müdürü Necmettin Alp, "Ani Ören Yeri'ndeki arkeolojik
kazılarında 2016 yılında Katedral'in etrafındaki kazılarda,
bilimsel kazılarda ortaya çıktı. Bu tüf taşından yaklaşık 50x50
ebadında Şahmeran motifli rölyef geçen yıl müzemize geldi. Envanter
kayıtlarına işlemlerini tamamladık. Bu sen de arkeoloji salonundaki
sergiledik" şeklinde konuştu.
Ani'deki kazı çalışmalarında Ani Katedrali çevresinde küf taşı
üzerine işlenmiş aslan, kadın ve yılan figürlerinin yer aldığı
Şahmeran figürünün 13'üncü yüzyıla ait olduğu öğrenildi. Şahmeran
figürü Kars Müze Müdürlüğünde ziyarete açıldı.Kars'ta Ani Ören
Yeri'nde yapılan kazılarda bulunan 13'üncü yüzyıla ait ‘Şahmeran'
figürü Kars Müzesi'nde sergilenmeye başladı. Müzede sergilen
‘Şahmeran' figürü yoğun ilgi görüyor.
Ani Antik Kenti'nde kazı çalışmalarını yürüten Pamukkale
Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fahriye
Bayram, Şahmeran'ın bulunmasının Karslıları ve Anilileri
heyecanlandırdığını söyledi.
"TÜRK KÜLTÜRÜNDE ‘UMAY ANA, BATI KÜLTÜRÜNDE HARPY ADINI
ALIYOR"
Prof. Dr. Fahriye Bayram, "Zemin seviyesinden yaklaşık 2
metre hafriyat kaldırdığımızda, kabartma ile karşılaştık. Tam bir
25'e 25, boyutlarında, kesme taş üzerine yapılmış bir kabartma idi
bu ve aslında kökeni çok erkan dönemlere, Sümer'e kadar uzanan bir
motif. Her kültür kendine göre bir anlam yüklemiş bu motife.
Aslında kökeni yılanla başlıyor. Yılan biliyoruz zaman zaman
iyilik, zaman zaman da kötülük sembolü olarak kullanılmış. Ama
zamanla özellikle de bu Adem ile Havva'nın yasak elmayı yılan
yemesinden dolayı da kadın yılanla özdeşleştirilmeye başlanıyor
zamanla ve kadın yılanla birleştiriliyor. Yani bu figür şimdi kadın
başlı, kuş vücutlu ve kuyruğu da ejder başı şeklinde sallanan bir
figür. Ama dediğim gibi kültürlerde farklı şekilde yorumlanıyor.
Türk kültüründe ‘Umay Ana' motifi bu şekilde betimleniyor.
Özellikle 3 dilimli tacı ile birlikte, ama batı dünyasına
geçtiğimizde daha çok Harpy adı alıyor ve genel kullanımı da bu
şekilde. O zaman da rolü değişiyor. Ölü ruhları hadse, yani
cehenneme götüren bir figüre dönüşüyor" dedi.
"ŞAHMERAN'IN ANİ'DE YAŞADIĞI SÖYLENİYORDU"
Ocaklı köyünde Şahmeran'ın yaşadığına köylülerin inandığını ifade
eden Bayram, Şahmeran figürünün bulunmasının köylüleri
heyecanlandırdığını belirtti.
Prof. Dr. Bayram, "Ama bildiğiniz üzere Ani'de hep bir
Şahmeran hikayesi vardır. Şahmeran'ın bu Bostanlar deresinden
çıkartılarak, şimdi Polatoğlu Kilisesi'nin önünde kesildiği
söyleniyor. Bölgede bir halk anlatımı söz konusu, dolayısıyla bu
motif dolayısıyla Şahmeran ile de birleştiriliyor. O yüzden Kars
halkı, özellikle Ani halkı bu buluntu karşısında oldukça
heyecanlandı. Bizim anlattığımız hikayeler, şimdi bu motifle de
kesinleşti. Şahmeran Bostanlar Deresi'nden çıkartıldı şeklinde bir
yorum yapıldı" diye konuştu.
"ANİ'DE KAZI ÇALIŞMALARINDA BULUNDU, MÜZEDE
SERGİLENİYOR"
Şahmeran figürünün geçen yıl Ani'de bulunduğuna dikkat çeken Müze
Müdürü Necmettin Alp, "Ani Ören Yeri'ndeki arkeolojik
kazılarında 2016 yılında Katedral'in etrafındaki kazılarda,
bilimsel kazılarda ortaya çıktı. Bu tüf taşından yaklaşık 50x50
ebadında Şahmeran motifli rölyef geçen yıl müzemize geldi. Envanter
kayıtlarına işlemlerini tamamladık. Bu sen de arkeoloji salonundaki
sergiledik" şeklinde konuştu.
Ani'deki kazı çalışmalarında Ani Katedrali çevresinde küf taşı
üzerine işlenmiş aslan, kadın ve yılan figürlerinin yer aldığı
Şahmeran figürünün 13'üncü yüzyıla ait olduğu öğrenildi. Şahmeran
figürü Kars Müze Müdürlüğünde ziyarete açıldı.
(Işık Çapanoğlu - Serkan Erkoç / İHA)