Kümbet evler zamana direniyor
Şanlıurfa'nın Harran ilçesindeki kümbet evler ile büyük bir benzerlik taşıyan Suruç ilçesindeki kümbet evler, göç ve bakımsızlık nedeniyle her geçen gün biraz daha yıpranıyor. İki farklı ovadaki aynı tarz evler, yapıların ovalara has bir mimariyle yapıldığını ortaya koyuyor.
Şanlıurfa'nın Harran ilçesindeki kümbet evler ile büyük bir
benzerlik taşıyan Suruç ilçesindeki kümbet evler, göç ve
bakımsızlık nedeniyle her geçen gün biraz daha yıpranıyor. İki
farklı ovadaki aynı tarz evler, yapıların ovalara has bir mimariyle
yapıldığını ortaya koyuyor.
Şanlıurfa'nın Suruç ilçesine bağlı Boztepe Mahallesi'nde 150 ile
200 yıllık olduğu belirtilen kümbet evleri, sahiplerinin yıllar
önce göç etmesinden dolayı harabeye döndü. Dünyada Harran ile
özdeşleşen evlerin Suruç ilçesinde de bulunması, bu evlerin ova
kültürünün bir eseri olduğunu ortaya koyuyor. Harran
ilçesindekilerle büyük benzerlik gösteren evlerin, 15 yıl öncesine
kadar kullanıldığı, fakat yaşanan göçler nedeniyle kaderine terk
edildiği belirtildi.
YAZIN SERİN, KIŞIN SICAK OLUYOR
Boztepe Mahallesi İmam Hatibi Engin Yaşarsoy, kümbet evlerde
büyüdüğünü belirterek, "Bizim küçüklüğümüz bu evlerde
geçti. Bu kümbet evler, kış aylarında sıcak, yaz aylarında ise
serin oluyor. Buradaki köylülerin Gaziantep ve Şanlıurfa'ya göç
etmesinden dolayı bakımsız kaldı. Şimdilerde ise harabeye döndü. Bu
evler de tıpkı Harran'daki kümbet evleri gibiydi. Özel sıvası ile
bakımı yapılsaydı harabeye dönmezdi" şeklinde konuştu.
15 YIL ÖNCE KÜMBET EVLERİ KADERİNE TERK EDİLDİ
Hayatının büyük kısmı kümbet evlerde geçen Mehmet Durdu,
"15 yıl önce Gaziantep'e göç ettik. Şimdi Gaziantep'te
yaşıyorum. İki yıl önce Suruç'a su geldiğinden dolayı biz de yaz
aylarında köye geliyoruz. Biz bu kümbet evlerin içinde büyüdük.
Şimdiki beton evlerde yaşadığımız gibi bu evlerde yaşıyorduk. Bu
kümbet evler, 3 ya da 4 odalı, tek giriş kapısı olan evlerdi. Kış
aylarında sıcak, yaz aylarında ise serin olurdu. Yağmura
dayanıklıydı, sel ve taşkınlarda su basmazdı. Bakımsızlıktan dolayı
bu hale geldi. Tamamen kerpiç yapılı olan bu evler bakımı olmadıkça
yıkılıyor. Keşke bakımı yapılsaydı ve bizden sonrakilere miras
olarak bırakabilseydi" dedi.
OVALARA HAS YAPILAR
Kümbet evler, kurutulan balçığın kerpiç haline getirilmesiyle inşa
ediliyor. Bölgeye has evlerin zemini kare olarak yapılırken, üst
kısımlarında ise huni şekli veriliyor. Özel bir çamurla sıvanan
evler kısa sürede yapılmasına rağmen bakımı yapıldığında yaklaşık
200 yıl dayanabiliyor. Ovalara has bir yapı olduğu belirtilen
evler, Harran ve Suruç ovalarında bulunuyor.
(Bekir Basmacı - Ahmet Kaya / İHA)