İşkenceyle ölen papağanın soyu tükenmek üzere
Bir televizyon programında yarışmacı olarak tanınan Murat Özdemir'in işkencesi sonucu ölen papağanın, dünyada nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan "Afrika Gri Papağan" olduğu anlaşıldı.
Bir televizyon programında yarışmacı olarak tanınan Murat
Özdemir'in işkencesi sonucu ölen papağanın, dünyada nesli tükenme
tehlikesiyle karşı karşıya olan "Afrika Gri
Papağan" olduğu anlaşıldı.
Televizyon programında yarışmacı olarak ünlenen ve sergilediği
olumsuz hareketleri yüzünden jüriler tarafından kovulan Murat
Özdemir, Bahtiyar isimli gri papağanına işkence görüntülerini
sosyal medya aracılığı ile paylaştı. Yetkililer tarafından koruma
altına alınan gri papağan tüm müdahalelere rağmen öldü. Bunun
üzerine alınan kararla Özdemir, 21 gün süreyle bir ruh ve sinir
hastalıkları hastanesinde tedavi görmesine karar verdi. Gri
papağana şiddet uyguladığı için Tarım ve Orman Bakanlığı, Özdemir
hakkında 4915 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu'na istinaden idari
yaptırım kararı alınarak para cezası kesildi.
Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin
Uluslararası Ticaretine Dair Sözleşme (CITES) verilerine göre
Türkiye'de 1982-2016 yılları en çok ithal edilen papağan türünün
"Gri Papağan" olduğu görüldü. Türkiye'nin de taraf
olduğu bu sözleşme, 36 binden fazla bitki ve hayvan türünün
uluslararası ticaretini düzenleyerek dünya doğal kaynaklarının
sürdürülebilir kullanımını sağlamayı hedefliyor. CITES'e 120 ülke
ve Avrupa Birliği de dahildir. CITES verilerine göre Türkiye'de
1982-2016 yılları arasında yapılmış papağan ithalatında dikkat
çekici bir artış var. Bu dönemde Türkiye'ye 135 türe ait 141 bin
148 birey canlı papağan ithalatı yapıldı.
Son günlerde gündem de sıkça yer bulan gri papağanlar Türkiye'nin
1982 - 2016 yılları arasında CITES'e bağlı olarak yapmış olduğu
uluslararası papağan ticaretinin en dikkat çekici tür olduğunu
ifade eden Gazi Üniversitesi Biyoloji Bölümü Araştırma Görevlisi
Dr. Esra Per, "CITES, sözleşmesi nesli tehlike altında olan
yabani hayvan ve bitki türlerine dair sözleşmedir. Türkiye'de bu
konuda idari merci Tarım ve Orman Bakanlığı, bilimsel merciği ise
TÜBİTAK'tır. Türkiye'ye bu kapsamda getirilen papağanlara
baktığımız zaman yüzde 79'u ticari, hayvanat bahçeleri, kontrol
altında üretilen hayvanlar ve gezici canlı hayvan sergileri için
ithal edildiğini" aktardı.
DÜNYA GENELİNDE GRİ PAPAĞANIN DÜNYA POPÜLASYONU YÜZDE 90 AZALDI
Türkiye'nin 1982 - 2016 yılları arasında en çok ithal edilen türün
gri papağan olduğunu kaydeden Per, şunları dedi:
"Gri papağan küresel ölçekte tehlike altındadır. Neslinin
bu kadar düşmesindeki temel etken sadece Türkiye'de değil dünyada
yoğun bir şekilde evcil hayvan olarak talep görmesidir. Talep
görmesinin nedeni de insan konuşmasını taklit edebilmesi ve güzel
görünümüdür. Bu popülarite ile birlikte dünya popülasyonu yüzde 90
azaldı. Bunun üzerine CITES sekretaryası 2017 yılında değişikliğe
gitti. Gri papağanı ek II'den ek I listesine aldı. Ek bir listesine
alınmış bir türün yabani bireylerinin doğadan toplanması ve
ticareti yasak. Bundan dolayı da sadece üretim çiftliklerinde ve
hayvanat bahçelerinde yetiştirilen bireyler ve onların sonraki
nesillerinin ticareti mümkündür."
2018 YILDA BİR TANE PAPAĞAN İTHALATI GERÇEKLEŞTİ
CITES kararından sonra gri papağan ithalatında düşüşler olduğunu
söyleyen Per, "Bu biraz talebe bağlı olarak
gerçekleşiyordu. Talep fazla olduğu zaman üretim çiftlikler yeterli
olmuyor. Yabani bireylerde doğadan toplanarak satışı
gerçekleşiyordu. 2017 yılındaki yasaktan sonra çok ciddi düşüşler
oldu. 2017 yılında Türkiye'de yasal olarak sadece sekiz birey gri
papağan 2018 yılında ise bir birey gri papağan ithalatının
gerçekleştiğini biliyoruz. Bu yasak beraberinde yasa dışı ticaret
riskini gündeme getirdi. Türkiye'de bununla ilgili bir vak'a da
yaşandı. Geçtiğimiz ocak ayında Atatürk Havaalanında Türkiye'ye
girdirilmek istenilen 341 gri papağan yakalandı. Bunlardan hayatta
kalanlar Tarım ve Orman Bakanlığı ve Türk Hava Yolları iş bilirliği
ile getirildikleri ülke olan Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne geri
gönderildiğini" bilgilerini verdi.
İthal edilen diğer papağan türleri arasında da Dünya popülasyonu
azalan ve nesli tehlike altında olan türler olduğunu ifade eden
Per, sözlerine şöyle devam etti:
"Türkiye'nin son yıllarda birey sayısı bakımından fazla
ithalat yaptığı türlerden Beyaz Kakadu ve Fisher'ın Cennet
Papağanı'nın da Dünya popülasyonu azalmakta ve tesli tehlike
altındadır. Ülkemizde 26 ilde doğada karşımıza çıkabilen ve CITES
sözleşmesine tabi olmayan Yeşil papağanlar da en çok ithalatı
yapılan türler arasındadır. Egzotik papağanlar Türkiye'nin doğal
türü değildir ve kasıtlı ya da kazara doğaya bırakılmalarını
önlemek için halkı bilinçlendirmek ve yabancı türler hakkında
farkındalığı arttırmak gereklidir."
(Ömer Çetin - İbrahim Berat Yılmaz/İHA)