İş yeri dışında kurulan sözleşmelere ilişkin açıklama geldi
Ticaret Bakanlığı, "iş yeri dışında kurulan sözleşmelere" ilişkin basın açıklaması yayınladı.
Ticaret Bakanlığı, "iş yeri dışında kurulan
sözleşmelere" ilişkin basın açıklaması yayınladı.
Yapılan açıklamada, Ticaret Bakanlığına, üniversite kampüslerinde
kurulan stantlarda veya tüketicilerin evlerine gelerek yapılan iş
yeri dışında gerçekleştirilen satışlara ilişkin birçok şikayet
ulaştığı belirtildi. Söz konusu şikayetlerde, başta internet
üzerinden verilen yabancı dil kursu, farklı branşlara ilişkin kitap
ve cd de içeren, destekleyici uzaktan eğitim setleri olmak üzere,
çeşitli mal ve hizmetlerin kullanımına yönelik aktivasyon kartı
içerikli satışlarda, satış temsilcilerinin, tüketicileri 14 gün
içerisinde vazgeçme hakkı olduğu vurgusu ile tüketicileri satışa
ikna ettiği bildirildi. Satış anında, sistemin denenmesi gibi
bahanelerle aktivasyon kartında yazan kullanımı nedeniyle, 6502
sayılı Kanun'un herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart
ödemeksizin tanıdığı cayma hakkının kullanımının engellenerek,
tüketicilerin mağdur edildikleri görüldüğü aktarıldı.
Satış temsilcileri tarafından, cayma hakkını kullanmak isteyen
tüketicilerin, cayma taleplerini telefon aracılığıyla iletmeleri
üzerine, satıcı veya sağlayıcılar tarafından cayma talebinin kayıt
edildiği ve işleme konduğu yönünde yanlış ve yanıltıcı bilgi
verildiği tespit edilirken, ilgili mevzuatta düzenlenen 14 günlük
cayma hakkı kullanım süresi içinde tüketicilerin, "yazılı
olarak veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığı" ile
iletmeleri gereken cayma bildirimini yapmalarının hileli bir
şekilde engellendiği belirtildi.
Bu durumun, tüketicilerin hiç kullanmayacakları ve memnun
olmadıkları bir mal veya hizmet için ödeme yapmak zorunda
bırakıldıkları, ödeme yapılmaması durumunda ise haklarında, haciz
dahil olmak üzere çeşitli icra yollarının işletilerek, sözleşme
konusu bedelin yanında masraflar da dahil olmak üzere fazladan
bedel ödettirilerek mağdur edilmelerine yol açıldığı
bildirildi.
CAYMA HAKKI KULLANIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Cayma hakkı kullanımında dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi
verilen Bakanlık açıklamasında, "Üniversite kampüsleri ya
da perakende satış yerleri kullanılmaksızın tüketicinin ev veya iş
yaşantısını sürdürdüğü mekanlar gibi iş yeri dışında yapılan
satışlarda cayma hakkının kullanımına ilişkin ispat yükü
tüketicilere aittir. Bu nedenle cayma bildiriminin 14 gün
içerisinde yazılı olarak (iadeli taahhütlü posta vb.) veya kalıcı
veri saklayıcısı (kısa mesaj, elektronik posta vb.) ile
gerektiğinde ispatı da sağlanabilecek şekilde yapılması
gerekmektedir. Ambalaj gibi koruyucu unsurları, açıldığı takdirde
tüketiciler açısından cayma hakkının kaybına yol açacak aktivasyon
kartı gibi dijital içeriklere ilişkin sözleşmelerde satış
temsilcilerinin bunları açması ya da kazımasına izin verilmemesi
daha sonradan hak kaybı yaşanmaması adına önemlidir"
bilgisi verildi.
Bu kapsamda, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve İş
Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliğince, cayma hakkı
bulunan sözleşmelerde satıcı veya sağlayıcıların, tüketicileri
cayma hakkı konusunda gerektiği şekilde bilgilendirmemesi veya
yönetmelikte belirtilen diğer yükümlülüklere aykırı hareket etmesi
durumunda, tüketicilerin cayma hakkını kullanmak için 14 günlük
süreyle bağlı olmadığı ve bu sürenin cayma süresinin bittiği
tarihten itibaren bir yıl sonra sona ereceğinin unutulmaması
gerektiği belirtildi. Diğer taraftan, tüketicilerin iş yeri dışında
yapılan satışlarda satıcı veya sağlayıcıların, Ticaret İl
Müdürlüğünden alınmış bir yetki belgesi olup olmadığına, cayma
hakkı bulunan sözleşmelerde 14 günlük cayma süresi içerisinde
sözleşmeye konu, mal veya hizmet karşılığında tüketicilerden
herhangi bir isim altında ödeme yapılmasının veya borç altına sokan
herhangi bir belge verilmesinin istenemeyeceğine dikkat etmesinde
fayda olacağı aktarıldı.
Tüketicilerin, sözleşmenin yazılı olarak yapılmadıkça geçerli
olmayacağını ve satıcı veya sağlayıcıların, sözleşmeyi
tüketicilerin imzalamasını ve "sözleşme tarihi"
ile "sözleşmenin bir örneğini elden teslim aldım"
ifadesini ve cayma hakkının kullanılabildiği sözleşmeler için de
"14 gün içinde cayma hakkımın olduğu konusunda
bilgilendirildim" ifadesini tüketicinin kendi el yazısı
ile yazmasını sağlamak zorunda olduğunu bilmeleri önemle
vurgulandı.
Açıklamada, İş Yeri Dışında Yapılan Satışlara İlişkin Düzenli
Denetim Faaliyetleri gerçekleştirildiği belirtilirken, "İş
Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelere ilişkin mevzuatın Ticaret
Bakanlığı görev alanında olduğu, iş yeri dışında satışa başlamadan
önce Ticaret İl Müdürlüklerinden alınması zorunlu bulunan yetki
belgesinin bulunup bulunmadığı gibi hususlarda satıcı veya
sağlayıcıların mevzuata uygun ve tüketicilerin zararına olmayacak
şekilde davranıp davranmadıkları Ticaret Bakanlığına ulaşan
şikayetler dikkate alınarak incelenip denetlendiği kaydedildi. Bu
kapsamda, 2018 yılında Ticaret Bakanlığı tarafından
gerçekleştirilen denetimler neticesinde, iş yeri dışında yapılan
satışlara ilişkin, mevzuata aykırı uygulamaları tespit edilen
satıcı veya sağlayıcılara, toplam 767 bin 563 lira 80 kuruş idari
para cezası uygulandığı ve denetimlerin aralıksız devam ettiği
vurgulandı.
"VATANDAŞLAR, UYUŞMAZLIK HALİNDE TÜKETİCİ HAKEM
HEYETLERİNE BAŞVURABİLECEK"
6502 sayılı kanun kapsamında, bireysel tüketici uyuşmazlıklarının
çözümünde, illerde "Ticaret İl Müdürlüğü",
ilçelerde "Kaymakamlık" bünyesinde oluşturulan
"Tüketici Hakem Heyetleri" ve illerde
"Tüketici Mahkemeleri" yetkili olarak belirlendi.
Tüketiciler, firmaların uygulamaları nedeniyle mağdur olmaları
durumunda, kayıplarının karşılanması amacıyla, değeri 8 bin 480
liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda, tüketici hakem heyetine,
değeri 8 bin 480 lira ve üzeri olan uyuşmazlıklarda ise tüketici
mahkemesine başvurabilecek. Diğer taraftan, vatandaşlar mağduriyet
yaşanan veya mevzuat hükümlerini ihlal ettiği düşünülen satıcı veya
sağlayıcılar hakkında da denetim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi
için Ticaret İl Müdürlüklerine veya Ticaret Bakanlığına şikayette
bulunabilecek.
(Mevlüt Hasgül/İHA)