İlk OHAL kararnamesi: Gözaltı süresi 1 aya çıkarıldı
OHAL sonrası ilk kararname yayımlandı. Buna göre gözaltı süresi bir aya kadar uzatıldı, 35 sağlık kuruluşu, 19 sendika, 15 vakıf yükseköğretim kurumu, bin 229 vakıf ve dernek kapatıldı. İşte detaylar...
OHAL kararnamesi ile gözaltı süresi bir aya kadar uzatıldı. 35
sağlık kuruluşu, 1043 özel eğitim kurumu kapatıldı.1229
vakıf-dernek, 19 sendika ve konfederasyon kapatıldı.
Resmi Gazete yayımlanan Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere
İlişkin Kanun Hükmünde Kararnameyle, 35 sağlık kurum ve kuruluşu,
bin 43 özel öğretim kurum ve kuruluşuyla özel öğrenci yurdu ve
pansiyonu, bin 229 vakıf ve dernek, 19 sendika, federasyon ve
konfederasyonla 15 vakıf yükseköğretim kurumu kapatıldı.
Kararname ile şüpheli ve mağdur ifadeleri de adli kolluk tarafından
alınacak.
İşte Resmi Gazete'de yayımlanan kararnamenin tam metni;
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Kanun
Hükmünde Kararnamenin amacı, 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal
kapsamında, darbe teşebbüsü ve terörle mücadele çerçevesinde
alınması zaruri olan tedbirler ile bunlara ilişkin usul ve esasları
belirlemektir.
İKİNCİ BÖLÜM
Olağanüstü Halin Uygulanmasına İlişkin Tedbirler
Kapatılan kurum ve kuruluşlara ilişkin tedbirler
MADDE 2 – (1) Milli
güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen Fethullahçı Terör
Örgütüne (FETÖ/PDY) aidiyeti, iltisakı veya irtibatı
belirlenen;
a) Ekli (I) sayılı listede yer alan özel sağlık kurum ve
kuruluşları,
b) Ekli (II) sayılı listede yer alan özel öğretim kurum ve
kuruluşları ile özel öğrenci yurtları ve pansiyonları,
c) Ekli (III) sayılı listede yer alan vakıf ve dernekler ile
bunların iktisadi işletmeleri,
ç) Ekli (IV) sayılı listede yer alan vakıf yükseköğretim
kurumları,
d) Ekli (V) sayılı listede yer alan sendika, federasyon ve
konfederasyonlar,
kapatılmıştır.
(2) Kapatılan vakıfların her türlü taşınır ve taşınmazları ile her
türlü mal varlığı, alacak ve hakları, belge ve evrakı Vakıflar
Genel Müdürlüğüne bedelsiz olarak devredilmiş sayılır. Kapatılan
vakıf yükseköğretim kurumlarının sağlık uygulama ve araştırma
merkezleri ve kapatılan diğer kurum ve kuruluşlara ait olan
taşınırlar ile her türlü mal varlığı, alacak ve haklar, belge ve
evrak Hazineye bedelsiz olarak devredilmiş sayılır, bunlara ait
taşınmazlar tapuda resen Hazine adına, her türlü kısıtlama ve
taşınmaz yükünden ari olarak tescil edilir. Birinci fıkrada
sayılanların her türlü borçlarından dolayı hiçbir şekilde Hazineden
bir hak ve talepte bulunulamaz. Devire ilişkin işlemler ilgili tüm
kurumlardan gerekli yardımı almak suretiyle ilgisine göre Maliye
Bakanlığı veya Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yerine
getirilir.
(3) Milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum
veya gruplara ya da terör örgütlerine üyeliği veya iltisakı ya da
bunlarla irtibatı belirlenen ve ekli listelerde yer almayan özel ve
vakıf sağlık kurum ve kuruluşları, özel öğretim kurum ve
kuruluşları ile özel öğrenci yurtları ve pansiyonları, vakıflar,
dernekler, vakıf yükseköğretim kurumları, sendikalar, federasyonlar
ve konfederasyonlar, ilgili bakanlıklarda bakan tarafından
oluşturulacak komisyonun teklifi üzerine bakan onayı ile kapatılır.
Bu fıkra kapsamında kapatılan kurum ve kuruluşlar hakkında da
ikinci fıkra hükümleri uygulanır.
(4) Kapatılan yükseköğretim kurumlarında kayıtlı öğrenciler,
Yükseköğretim Kurulu tarafından Devlet üniversitelerine veya vakıf
üniversitelerine yerleştirilir. Bu şekilde yerleştirilen
öğrenciler, mezun oluncaya kadar vakıf yükseköğretim kurumlarına
ödemeleri gereken ücretleri ilgili üniversiteye ödemeye devam
ederler. Bu fıkranın uygulanması ile ilgili olarak usul ve esasları
belirlemeye, uygulamayı yönlendirmeye, her türlü tedbiri almaya ve
ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Yükseköğretim Kurulu
görevli ve yetkilidir.
Yargı mensupları ile bu meslekten sayılanlara ilişkin
tedbirler
MADDE 3 – (1) Terör
örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli
güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum
veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla
irtibatı olduğu değerlendirilen Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında
Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunun salt çoğunluğunca; Yargıtay daire
başkanı ve üyeleri hakkında Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunca;
Danıştay daire başkanı ve üyeleri hakkında Danıştay Başkanlık
Kurulunca; hâkim ve savcılar hakkında Hâkimler ve Savcılar Yüksek
Kurulu Genel Kurulunca ve Sayıştay meslek mensupları hakkında
Sayıştay Başkanının başkanlığında, başkan yardımcıları ile Sayıştay
Başkanı tarafından belirlenecek bir daire başkanı ve bir üyeden
oluşan komisyonca meslekte kalmalarının uygun olmadığına ve
meslekten çıkarılmalarına karar verilir. Görevlerine son
verilenlerin silah ruhsatları ve hususi damgalı pasaportları iptal
edilir ve bu kişiler oturdukları kamu konutlarından veya vakıf
lojmanlarından onbeş gün içinde tahliye edilir.
(2) Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte adli
ve idari yargı hâkim ve savcı adayı olarak görev yapanlar,
adaylıkta geçirdikleri süreye bakılmaksızın Adalet Bakanlığının
teklifi üzerine Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca mesleğe kabul
edilmeleri halinde, hâkimlik ve savcılık mesleğine
atanabilirler.
Kamu görevlilerine ilişkin tedbirler
MADDE 4 – (1) Terör
örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli
güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum
veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla
irtibatı olduğu değerlendirilen;
a) 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel
Kanununa tabi personel, ilgili Kuvvet Komutanının teklifi,
Genelkurmay Başkanının inhası, Milli Savunma Bakanının onayı ile
kamu görevinden çıkarılır,
b) 10/3/1983 tarihli ve 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve
Yetkileri Kanununa tabi personel Jandarma Genel Komutanının
teklifi, İçişleri Bakanının onayı ile kamu görevinden
çıkarılır,
c) 9/7/1982 tarihli ve 2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı
Kanununa tabi personel Sahil Güvenlik Komutanının teklifi ve
İçişleri Bakanının onayı ile kamu görevinden çıkarılır,
ç) Milli Savunma Bakanına bağlı personel Milli Savunma Bakanının
onayı ile kamu görevinden çıkarılır,
d) 11/10/1983 tarihli ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel
Kanununa tabi personel, Yükseköğretim Kurulu Başkanının teklifi
üzerine Yükseköğretim Kurulunun kararıyla kamu görevinden
çıkarılır,
e) Mahalli idareler personeli, valinin başkanlığında toplanan ve
vali tarafından belirlenen kurulun teklifi üzerine İçişleri
Bakanının onayıyla kamu görevinden çıkarılır,
f) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile bu
Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesinde belirtilenler hariç
diğer mevzuata tabi her türlü kadro, pozisyon ve statüde (işçi
dahil) istihdam edilen personel, ilgili kurum veya kuruluşun en üst
yöneticisi başkanlığında bağlı, ilgili veya ilişkili bakan
tarafından oluşturulan kurulun teklifi üzerine ilgisine göre ilgili
bakan onayıyla kamu görevinden çıkarılır,
g) Bir bakanlığa bağlı, ilgili veya ilişkili olmayan diğer
kurumlarda her türlü kadro, pozisyon ve statüde (işçi dahil)
istihdam edilen personel, birim amirinin teklifi üzerine atamaya
yetkili amirin onayıyla kamu görevinden çıkarılır.
(2) Birinci fıkra uyarınca görevine son verilenler bir daha kamu
hizmetinde istihdam edilemez, doğrudan veya dolaylı olarak
görevlendirilemezler; görevinden çıkarılanların uhdelerinde bulunan
her türlü mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim
kurulu, tasfiye kurulu üyeliği ve sair görevleri de sona ermiş
sayılır. Bu fıkrada sayılan görevleri yürütmekle birlikte kamu
görevlisi sıfatını taşımayanlar hakkında da bu fıkra hükümleri
uygulanır.
(3) Bu maddeye göre görevlerine son verilenlerin silah ruhsatları
ve pilot lisansları iptal edilir ve bu kişiler oturdukları kamu
konutlarından veya vakıf lojmanlarından onbeş gün içinde tahliye
edilir. Bu kişiler özel güvenlik şirketlerinin kurucusu, ortağı ve
çalışanı olamazlar.
(4) Bu madde kapsamında kamu görevi sona erdirilen personele ait
kadro ve pozisyonlara, Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ve diğer
mevzuattaki kısıtlamalara tabi olmaksızın Bakanlar Kurulunca
belirlenecek sayıda kadro ve pozisyon için atama yapılabilir.
Yürütülen soruşturmalarda alınacak tedbirler
MADDE 5 – (1) Milli
güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum veya
gruplara ya da terör örgütlerine üyeliği veya iltisakı ya da
bunlarla irtibatı nedeniyle haklarında idari işlem tesis edilenler
ile aynı gerekçeyle haklarında suç soruşturması veya kovuşturması
yürütülenler, işlemi yapan kurum ve kuruluşlarca ilgili pasaport
birimine derhal bildirilir. Bu bildirim üzerine ilgili pasaport
birimlerince pasaportlar iptal edilir.
Soruşturma ve kovuşturma işlemleri
MADDE 6 – (1) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun
İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci
Bölümünde tanımlanan suçlar, 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı
Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ve toplu işlenen
suçlar bakımından, olağanüstü halin devamı süresince;
a) Gözaltı süresi, şüphelinin yakalama yerine en yakın hâkim veya
mahkemeye gönderilmesi için zorunlu süre hariç, yakalama anından
itibaren otuz günü geçemez.
b) Yakalanan asker kişiler adli kolluk görevlilerine teslim
edilir.
c) Yürütülen soruşturmalar kapsamında görev ve unvan ayrımı
yapılmaksızın kamu görevlileri de dâhil olmak üzere bütün şüpheli,
mağdur ve tanık ifadeleri adli kolluk görevlileri tarafından da
alınabilir.
ç) Asker kişiler hakkında verilen tutuklama kararları, 13/12/2004
tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı
Hakkında Kanunun 111 inci maddesinde belirtilen ceza infaz
kurumlarında yerine getirilir.
d) Tutuklu olanların avukatları ile görüşmelerinde, toplumun ve
ceza infaz kurumunun güvenliğinin tehlikeye düşürülmesi, terör
örgütü veya diğer suç örgütlerinin yönlendirilmesi, bunlara emir ve
tâlimat verilmesi veya yorumlarıyla gizli, açık ya da şifreli
mesajlar iletilmesi ihtimalinin varlığı halinde, Cumhuriyet
savcısının kararıyla, görüşmeler teknik cihazla sesli veya
görüntülü olarak kaydedilebilir, tutuklu ile avukatın yaptığı
görüşmeleri izlemek amacıyla görevli hazır bulundurulabilir,
tutuklunun avukatına veya avukatın tutukluya verdiği belge veya
belge örnekleri, dosyalar ve aralarındaki konuşmalara ilişkin
tuttukları kayıtlara elkonulabilir veya görüşmelerin gün ve
saatleri sınırlandırılabilir. Tutuklunun yaptığı görüşmenin,
belirtilen amaçla yapıldığının anlaşılması hâlinde, görüşmeye
derhal son verilerek, bu husus gerekçesiyle birlikte tutanağa
bağlanır. Görüşme başlamadan önce, taraflar bu hususta uyarılır.
Tutuklu hakkında, tutanak tutulması hâlinde, Cumhuriyet savcısının
istemiyle tutuklunun avukatlarıyla görüşmesi sulh ceza hâkimliğince
yasaklanabilir. Yasaklama kararı, tutuklu ile yeni bir avukat
görevlendirilmesi için derhal ilgili baro başkanlığına bildirilir.
Baro tarafından bildirilen avukatın değiştirilmesi Cumhuriyet
savcısı tarafından istenebilir. Görevlendirilen avukata, 23/3/2005
tarihli ve 5320 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük ve
Uygulama Şekli Hakkında Kanunun 13 üncü maddesine göre ücret
ödenir.
e) Tutuklu olanlar, belgelendirilmesi koşuluyla sadece eşi, ikinci
dereceye kadar kan ve birinci derece kayın hısımları ile vasisi
veya kayyımı tarafından ziyaret edilebilir. Adalet Bakanlığı ile
Cumhuriyet başsavcılığının yetkileri saklıdır. Tutuklular telefonla
haberleşme hakkından ancak onbeş günde bir ve bu bentte sayılan
kişilerle sınırlı olarak on dakikayı geçmemek üzere
faydalanabilirler.
f) Tutuklu olanların bulunduğu ceza infaz kurumlarında görev yapan
kamu görevlileri tarafından düzenlenen tutanaklara, ilgili
görevlinin açık kimliği yerine sadece sicil numarası yazılır. Kurum
görevlilerinin ifadesine başvurulması gerektiği hallerde çıkarılan
davetiye veya çağrı kâğıdı görevlinin işyeri adresine tebliğ
edilir. Bu kişilere ait ifade ve duruşma tutanaklarında işyeri
adresi gösterilir.
g) Yürütülen soruşturmalarda, 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza
Muhakemesi Kanununun 149 uncu maddesine göre seçilen veya aynı
Kanunun 150 nci maddesine göre görevlendirilen müdafi, hakkında bu
maddede sayılan suçlar nedeniyle soruşturma ya da kovuşturma
bulunması halinde müdafilik görevini üstlenmekten yasaklanabilir.
Cumhuriyet savcısının yasaklamaya ilişkin talebi hakkında, sulh
ceza hâkimliği tarafından gecikmeksizin karar verilir. Yasaklama
kararı, şüpheliye ve yeni bir müdafi görevlendirilmesi için ilgili
baro başkanlığına derhal bildirilir.
ğ) Yürütülen soruşturma ve kovuşturmalarda, ifade alma ve sorgu
sırasında veya duruşmada en çok üç avukat hazır bulunabilir.
h) Ceza mahkemelerinde duruşmanın başlamasından önce iddianame veya
iddianame yerine geçen belge okunur ya da özetlenerek
anlatılır.
ı) Tutukluluğun incelenmesi, tutukluluğa itiraz ve tahliye
talepleri dosya üzerinden karara bağlanabilir.
i) Hâkim veya mahkemenin uygun gördüğü durumlarda, aynı anda
görüntülü ve sesli iletişim tekniğinin kullanılması suretiyle
şüpheli veya sanığın sorgusu yapılabilir veya duruşmalara
katılmasına karar verilebilir.
Vazife malulü aylığı bağlanması ve diğer
haklar
MADDE 7 – (1) 15/7/2016
tarihinde gerçekleştirilen darbe teşebbüsü ve terör eylemi ile bu
eylemin devamı niteliğindeki eylemler sebebiyle hayatını kaybeden
veya malul olan sivillere 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21
inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi kapsamında bağlanacak
aylıklarının hesabında aynı fıkranın (h) bendi hükümleri esas
alınır ve kendileri ile hak sahipleri, söz konusu (h) bendi
kapsamında bulunanlara ilgili mevzuatında sağlanan diğer haklardan
aynı şekilde yararlandırılır. Ancak, dul ve yetimlerine bağlanacak
aylığın toplam tutarı, malulün ya da ölenin kendisine bağlanacak
aylıktan az olamaz. Ayrıca, bunlar ile bu eylemler sebebiyle
yaralananlar hakkında 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi
Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun nakdi tazminat
hükümleri uygulanır. Bu şekilde bağlanacak aylıklarda, genel sağlık
sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin borç olmama şartı
aranmaz.
(2) Birinci fıkra kapsamına giren ve 8/6/1949 tarihli ve 5434
sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu kapsamında
emeklilik ikramiyesine müstahak olanların emeklilik ikramiyeleri,
en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 115 katından
az olmamak üzere, 3713 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendi hükümleri esas alınarak ödenir. Birinci fıkra
kapsamına girmekle birlikte emeklilik ikramiyesine müstahak olmayan
sivillerden yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak ve
başkasının yardım ve desteğine muhtaç olacak derecede malul
olanların kendileri ile ölenlerin kanuni mirasçılarına en yüksek
Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 170 katı, diğer
malullere ise en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil)
115 katı tutarında ek tazminat, nakdi tazminata ilişkin esas ve
usuller çerçevesinde ilgili kurumlar tarafından ödenir.
İrtifak ve intifa hakları ile kira sözleşmelerinin
iptali
MADDE 8 – (1) Mülkiyeti
10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol
Kanununda belirtilen genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile
özel bütçe kapsamındaki idarelere, düzenleyici ve denetleyici
kurumlara, sosyal güvenlik kurumlarına, mahalli idarelerle bu
idareler tarafından kurulan birlik ve işletmelere, özel kanunla
kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu
iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları, müessese ve
işletmeleri ile sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait diğer
ortaklıklara ve vakıflara ait olan her türlü taşınmazın
yararlanıcıları ile kiracılarının, milli güvenliğe tehdit
oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum veya gruplara ya da terör
örgütlerine üyeliği veya iltisakı ya da bunlarla irtibatının
değerlendirilmesi halinde irtifak ve intifa hakları ile kira
sözleşmeleri ilgili kurum ve kuruluş tarafından resen iptal
edilir.
Sorumluluk
MADDE 9 – (1) Bu Kanun Hükmünde Kararname
kapsamında karar alan ve görevleri yerine getiren kişilerin bu
görevleri nedeniyle hukuki, idari, mali ve cezai sorumluluğu
doğmaz.
Yürürlüğün durdurulması
MADDE 10 – (1) Bu Kanun
Hükmünde Kararname kapsamında alınan kararlar ve yapılan işlemler
nedeniyle açılan davalarda yürütmenin durdurulmasına karar
verilemez.
Yürürlük
MADDE 11 – (1) Bu Kanun
Hükmünde Kararname yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 12 – (1) Bu Kanun
Hükmünde Kararname hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Kaynak: AA