Düğmeye basıldı! Sur ve diğer ilçeler yeniden yapılacak
Bakan Özhaseki, Mehmet Acet'e, Sur ve terörden etkilenen diğer ilçeler hakkındaki eylem planını anlattı.
Kanal 7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet, Çevre ve Şehircilik
Bakanı Mehmet Özhaseki ile Sur'da operasyonların ardından ilçeyi
ihya etmek amacıyla gerçekleştirilecek yeni eylem planını
konuştu.
Yaşanan uzun çatışma sürecinin ardından Sur'da büyük bir hasar
olduğunu ifade eden Özhaseki, maddi hasarın yanı sıra ilçe halkının
gönlünde de bir kırılma bir üzüntü oluştuğunu vurguladı.
PLAN NASIL İŞLEYECEK?
Bu hasarın giderilmesi için bölgeye on kadar bakanın, Başbakan'ın
ve Cumhurbaşkanı'nın geldiğini, olanı biteni kendi gözleriyle
gördüklerini, vatandaşlarla konuşulduğunu, tespitlerin yapıldığını
belirterek şöyle konuştu:
"Bizim yapacaklarımızı 3 ana başlıkta
özetleyebiliriz:
Birincisi; evi yıkılmış, mağdur olmuş bu insanların mağduriyetinin
giderilmesi. Bir şekilde zararlarının karşılanması
İkincisi; burası çok özel bir yer. Anadoluda ilk yapılan camii
burada.600'ün üzerinde de tescilli eser var burada. Camiilerden
Kiliselere, hanlardan çeşmelere sivil mimarlık örneklerine burada
çok güzel yapılar var. Bütün bu tarihi eserlerin restore edilmesi
zamanı. Bu kadar tarihi eserin bir arada olduğu mükemmel bir ortamı
bulmak zor, adeta bir açık hava müzesi gibi. Bütün bu tarihi
eserler, gerek Vakıflar Genel Müdürlüğü, gerek Kültür Turizm
Bakanlığı, gerekse başka kuruluşlarda ise tapuları, çalışmalar için
bütün bu birimlerimize emirler verildi. Bütün tarihi eserler elden
geçecek, aslına uygun şekilde onarılacak.
BAZALT TAŞINDAN EVLER
Üçüncü bir şey daha yapıyoruz, o da; bir taraftan esnaf
arkadaşlarımızın işlerinin iyileşmesi için sokak sağlıklaştırma
projesi dediğimiz, Gazi Caddesi ve Melik Ahmet Caddesindeki bütün
dükkanları bazalt ahşap karışımı otantik bir dükkan haline getirip
çok keyifli alışverişler yapmasını sağlıyoruz. Bir taraftan da,
içeri tarafta geleneksel mimari tarzda oluşacak. Diyarbakır
evlerini ayağa kaldırmaya çalışıyoruz. Mahalle dokusunu ayağa
kaldırmaya çalışıyoruz. Bildiğimiz bizim bazalt taşından yapılan
evleri tekrar yaparak eski haline uygun şekilde oluşmasına gayret
ediyoruz.
TAMAMEN YIKILAN EVLERLE İLGİLİ DEVLET PROJELERİ
VAR
Bakan Özhaseki, ilçede hasar gören ancak kullanılabilecek durumda
olan evlerin tamir edilebilmesi için devletin vatandaşlara para
verdiğini belirterek, asıl konut projelerinin tamamen yıkılan
evlerle ilgili olduğunu vurguladı.
Bakan, tamamen yıkılan evlerle ilgili seçenekleri de şöyle
sıraladı:
Sur içiyle ilgili özel olarak söylüyorum, çok değişik alternatif
tekliflerimiz var.
Birincisi, "benim paramı verin başka bir şey istemiyorum, benim
evimin değeri ne ise onu verin" biz de tespit ettik zaten. Bütün
şahısların, bizdeki hak sahiplerinin, isimleri, ne kadarlık
evlerinin olduğu ve değerinin ne olduğu şu anda yazılı. İsterse
vatandaş parasını alacak, tapusunu bize teslim edecek, zaten ev
yıkılmış ama toprağın tapusunu bize teslim edecek. İşi bitecek
bizimle ilgisi kalmayacak.
İki; "Bana daire verin" diyorsa, şu anda Diyarbakır'ın
mahallelerinde oluşturduğumuz yaklaşık 3000 konutluk devam eden
inşaatlarımız var. Kasım-Aralık gibi bu evlerin bir kısmı bitecek.
2+1'ler var 3+1'ler var, 140m2 evler var. "Ben buradan ev almak
istiyorum" derse vatandaş, o zaman evinin tespiti ile o karşısında
vereceğimiz evlerin değerini karşılaştıracağız, aradaki farkı uzun
vadeli olarak kendisinden isteyeceğiz. Burada yapmış olduğumuz
dışarıdaki evleri de maliyetinin %30 altında indirimle vereceğiz.
Yani 140m2'lik bir ev nereden baksanız 150-160 bin liraya mal olur,
aşağısına mal olmaz. Oradan %30 indireceğiz.
Veyahut da üçüncü bir şık daha var. "Ben Urfa'da, Mardin'de,
İstanbul'da TOKİ'nin yaptığı evlerden, Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı'nın yaptığı evlerden istiyorum" dedi vatandaş. Tamam,
takasa girebiliriz. Oradaki evlerin bedeli de belli. Sur içinde
yapmak isterse, bir; arsasının kendisinin olması lazım. Kiracı ve
ya işgalci olmaması lazım. Arsası kendisinin değilse ve yapmak
istiyorsa, uygulama imar planı dediğimiz önceden tescillenmiş,
buradaki bütün aktörlerin de evet dediği, o plana uygun olarak
gelip kendisi evini yapabilir. Ama imar planına uygun olarak
yapabilir. "Benim canım şöyle bir ev yapmak istiyor, yazlık bir şey
yapayım, düşündüğüm gibi bir şey yapayım" Olmaz. Çünkü buradaki
imar planları kesin, buna herkes uymak zorunda, buna uygun
davranmazsa hapis cezası var zaten.
Kendi evini yapmak isteyene de daha önceki yıkılmış evin bedeli
verilecek. O parayla kendisi yavaş yavaş yapacak.
BELEDİYELERE KAPIMIZ AÇIK AMA...
Sur da dahil olmak üzere bölgedeki HDP'li belediyelerin, yeniden
yapılanmada rol üstlenip üstlenmeyeceği konusundaki soruya ise
Özhaseki, "önümüzdeki günlerde herhalde bir görüşme olur. Eğer
yardım etmek isterlerse, amaçları halkın refahı ise biz yanımızda
yer almalarından gocunmayız" ifadelerini kullandı.
BELEDİYELER PROJELERİ ENGELLEMEYE ÇALIŞIYOR
Ancak söz konusu belediyelerde bu iyi niyeti göremediğini belirten
Bakan, "özellikleŞırnak ve ilçeleriyle ilgili söylüyorum hatta
geneliyle ilgili de söylebilirim, belediyeler sanki terör örgütü
ortadan kayboldu onun yerine devletle savaşan aygıt haline
dönüştüler. Devlet ne yapmak istiyorsa ona mani olmaya çalışan bir
yapı içerisindeler. Mesela hasar tespitleri zamanında 2 gün önce
dava açılıyor, yıkılmış dökülmüş binaların temizlenmesi ile ilgili
yapılan işin durdurulması yönünde mahkemelere müracaat ediyorlar.
Böyle olunca iyi niyet göremiyorsunuz" şeklinde konuştu.
BELEDİYELER GÖREVİNİ İHMAL EDERSE VALİLİKLER DEVREYE
GİRECEK
Bakan Özhaseki, görevini ihmal eden belediyelerle ilgili önümüzdeki
günlerde Meclis'e bir kanun düzenlemesi geleceğini de belirterek
sözlerini şöyle sürdürdü:
Birincisi görevini ihmal eden belediyelerle ilgili. İkincisi teröre
destek veren belediyelerle ilgili. Görevini ihmal eden belediyeden
kastımız şu; görevi bir beldeye bir mahalleye su götürmek ve ya
çöpü kaldırmak. Belediyenin çok net bir görevi bu. Bunu yapmıyor,
kasti olarak yapmıyor bunu. O zaman yeni hazırlanan taslakta
Valilerimiz kendilerine bu durumu ihtar edecekler, tespit
yapacaklar, icabında ilde bulunan müdürlerimizden defterdar, milli
eğitim, bayındırlık vesaire. İlgili kurumlardan bir komisyon, aynı
gün içerisinde tespitini yapacaklar. Bu tespiti yaptıktan sonra
makul bir süre içerisinde bu işin yapılmasını isteyecekler.
Belediye diyosa ki " su borusu patladı ne yapayım?" Peki tamir
etmek 6 saat yap hadi. Yapmazsa Valilik kendisi resmen yapacak o
işi. İhale kanununa tabi olmadan yapacak hem de. Valilik yaptıracak
bunu, sonra da İller Bankasına yazacak parayı oradan kestirecek. Bu
kadar basit. Uğraşamayız, halkın esenliği sağlığı söz konusu.
Halkın güvenliğini, esenliğini, sağlığını ilgilendiren konularda
hizmet yapmazsa belediye Valilerimiz bunu yapar diyoruz
açıkçası.
TERÖRE DESTEK VEREN BAŞKAN GÖREVDEN ALINACAK
Teröre ilişkin ise, terör hepsinde ayrı bir şey. Terör bir insanlık
suçudur. Bu normal demokratik hukuk kuralları içerisinde
çözülebilecek bir iş değildir zaten. Burada yapılacak tek şey,
teröre destek veren belediye başkanının görevinden alınmasıdır.
Seçimle gelmiş gelmemiş, hiç önemli değil. Görevden alınır. Yerine
seçme ve seçilme yeterliliği olan birinin atanmasıdır. Bu
hazırlandı, gelecek önümüzdeki günlerde. Burada vatandaş, bu
adamları seçerken oy verirken tabi ki demokratik hakkını kullanıyor
ama bunlar gelsinler de teröre destek versinler diye seçmiyor.
Bizim yolumuzu yapsınlar diye seçiyor, parkımızı yapsınlar diye
seçiyor, belediye hizmetlerini yerine getirsinler diye seçiyor.
DEVLET EN İNCE AYRINTISINA KADAR DÜŞÜNDÜ: MUHTEŞEM
İNCELİK
Şırnak ve Cizre'de de vatandaşları bir an önce evlerine yerleştirme
gayreti içinde olduklarının altını çizen Mehmet Özhaseki, çok ince
detayları düşündüklerini, bölgenin yaşam tarzına uygun projeler
geliştirdiklerini belirtti.
Özhaseki konuyla ilgili şöyle konuştu:
Orada geniş caddeler olmazsa olmaz. İnsanların bazen de
yaşantısını, sosyal ilişkisini bulunduğu bölge de etkiler. Çok
köyden gelmiş adamı, çok şehirli bir yere koyarsanız bir müddet
sonra bir iki sene içerisinde oraya uyum gösterir.
BALKONLARI ÇOK GENİŞ YAPIYORUZ ÇÜNKÜ…
Site mantığı içerisinde yaptığımız evlerde, tabi geleneksel
mimariyi uygulayacağız ama, bu yaşantıya da ayak uydurmak durumunda
bırakırsınız insanları. Mesela Silopi'de balkonları çok geniş evler
yapıyoruz. Niye balkonları geniş, damda yatma adetleri var,
balkonda yatsın insanlar. Bir yandan girişlerde taziye evleri
yapıyoruz.
BAHÇELERDE DE ÖZEL HASSASİYET
Bir taraftan bahçelerinde yufka yapacakları, salça karacakları
bölgeler de oluşturuyoruz. Neden, geleneksel bir yaşam sürüyor
orada. Bir taraftan da o site mantığı içerisinde Camisini, okulunu,
geniş geniş yollarını, parklarını yapıyorsunuz. Eskiden daracık
briket, çirkin varoşlarda yaşayan insanların şu çıktıkları tarif
ettiğim yerlerde çok daha sosyal yaşamının medenileşeceğini tahmin
edebiliriz.