Dağlardan tezgaha zorlu yolculuk
Tunceli'nin Ovacık ilçesinde ilkbahar aylarında yetişen ve bölgede "yayla muzu, ışgın, uşgun" olarak adlandırılan bitki, dağların yüksek kesimlerinden binbir zahmetle toplanarak tezgahlarda satışa sunuluyor.
Tunceli'nin Ovacık ilçesinde ilkbahar aylarında yetişen ve
bölgede "yayla muzu, ışgın, uşgun" olarak
adlandırılan bitki, dağların yüksek kesimlerinden binbir zahmetle
toplanarak tezgahlarda satışa sunuluyor.
Ovacık ilçesinde doğal ortamda kendiliğinden yetiştiği için hem
lezzetli hem de çeşitli hastalıklara iyi geldiği gerekçesiyle büyük
ilgi gören ışgın, vatandaşların ekmek kapısı oldu. İlçede yılın
belirli dönemlerinde iş bulamadıkları için ekonomik sıkıntılar
yaşayan bazı vatandaşlar, gün ağarmadan 3370 metre yüksekliğindeki
Munzur, Mercan ve Havaçor dağlarına tırmanarak bölgede
"yayla muzu" ve uşgun" olarak da bilinen
ışgın topluyor. Torbalara doldurdukları ışgını sırtlayarak
dağlardan indiren vatandaşlar, ilçe merkezine getirerek destesini 5
liradan satışa sunuyor.
Zor ve çetin geçen kış mevsimi nedeniyle altı ay boyunca
çalışamadığını belirten Celal Şaylı, ilkbaharın gelişiyle ışgın ve
mantar toplamaya başladığını söyledi. Dağlarda ışgın toplarken
ayıların büyük bir tehlike oluşturduğunu ifade eden Şaylı,
"Ayılardan korunmak için de sürekli açık alanlarda gezmek
zorunda kalıyorum. Bazen de ışgın toplarken kuytu yerlere girmek
zorunda kalıyorum. O zaman da ayılara denk gelebiliyorum. Bu yüzden
ışgın topladığımız alanlar tehlikeli bölgeler. Işgın toplamak için
dağlık alanda 6-7 kilometrelik bir yer dolaşıyorum"
dedi.
Işgını doldurduğu çuvalları sırtlayarak ilçe merkezine getirdiğini
aktaran Şaylı, destelediği ışgını 5 liradan satarak, kazandığı
parayla iki çocuğunu okuttuğunu ve geçimini sağlamaya çalıştığını
kaydetti.
IŞGIN BİRÇOK HASTALIĞA İYİ GELİYOR
Kuzukulağıgiller familyasından olan ışgının Latince ismi Rheum
ribes olarak biliniyor. Tunceli, Bingöl, Elazığ, Diyarbakır,
Erzurum, Hakkari ve Van gibi illerde 'yayla muzu veya
uşgun" olarak adlandırılan ışgının birçok hastalığa iyi
geldiği biliniyor. Özellikle ABD ve İngiltere'de bilim adamlarının
yaptığı araştırma ve deneylerde ışgının kanserli hücrelere iyi
geldiği, hatta yüzde 50 oranında kanserli hücreleri yok ettiği
tespit edildi. Işgının kanser dışında alzheimer, şeker, tansiyon ve
bazı cilt hastalıklarına da iyi geldiği halk arasında
biliniyor.
(Sidar Eren / İHA)