Bakanlık peşlerinde
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, bal ile ilgili yapılan denetimlerde 578 işletmeye hijyen kurallarına uygunsuzluk, kayıt dışılık gibi nedenlerle idari yaptırım uyguladı. 4 bin 652 numunenin analizi sonucunda 517'sinin kalite kriterlerine uymadığı ya da glikoz kullanılarak üretilen sahte bal olduğu tespit edildi.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, bal ile ilgili yapılan
denetimlerde 578 işletmeye hijyen kurallarına uygunsuzluk, kayıt
dışılık gibi nedenlerle idari yaptırım uyguladı. 4 bin 652
numunenin analizi sonucunda 517'sinin kalite kriterlerine uymadığı
ya da glikoz kullanılarak üretilen sahte bal olduğu tespit
edildi.
Bakanlık bal, arı sütü, polen gibi ürünlerle piyasada bulunan arı
ürünlerinin üretiminden pazarlamasına denetimlerine özel önem
veriyor. Tüketicinin sağlıklı bal tüketebilmesi ve sahteciliği
önlemek amacıyla bu kapsamda Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü
tarafından ülke genelinde özel bal denetim programları oluşturuldu.
Bu amaçla ülke genelinde son 3 yıl içinde bal ve arıcılık ürünleri
ile ilgili 6 bin 160 denetim yapıldı. 578 işletmeye hijyen
kurallarına uygunsuzluk, kayıt dışılık gibi nedenlerle idari
yaptırım uygulandı. Ayrıca bu denetimlerde alınan 4 bin 652
numunenin analizi sonucunda 517'sinin kalite kriterlerine uymadığı
ya da glikoz kullanılarak üretilen sahte bal olduğu tespit edildi.
Bakanlık, olumsuz olarak tespit edilmiş olan bu ürünlere idari para
cezası, ürünlerin toplatılması, savcılığa suç duyurusu, kamuoyunun
bilgilendirilmesi gibi gerekli idari yaptırımlar uyguladı.
MEDYA YOLUYLA BAL SATIŞINA SIKI TAKİP
Bakanlık son yıllarda medya yoluyla reklamı yapılan ürünlerdeki
artış nedeniyle özellikle internet, radyo, televizyon, gazete vb.
medya organları aracılığı ile satışa sunulan ürünlerde olası
sahteciliği önlemek için gerekli önlemleri alıyor. Söz konusu
mecralarda reklamı yapılan ürünlerden sipariş yoluyla numune alarak
analiz yaptıran bakanlık, bu güne kadar 11 televizyon kanalında
reklamı yapılan 8 firmanın ürününü sipariş yoluyla alarak resmi
sonuçlara göre gerekli idari yaptırımları uyguladı.
Bakanlık ayrıca kamuoyunun bilgilendirilmesi amacıyla laboratuvar
sonucuyla taklit veya tağşiş yapıldığı kesinleşen ve kişilerin
hayatını ve sağlığını tehlikeye düşürecek şekilde bozulmuş,
değiştirilmiş gıdaları üreten veya satan firmaları resmi internet
sitesi olan www.tarim.gov.tr adresinden kamuoyuna duyuruyor. 2012
yılından bugüne kadar yapılan 6 bin 160 denetim sonucunda taklit ve
tağşiş yaptığı kesinleşen toplam 34 firmanın 80 farklı parti bal
ürünü farklı dönemlerde kamuoyuna duyuruldu.
RİSKLİ BAL REKLAMINA ENGEL
Diğer yandan bakanlık tarafından yürütülen denetim ve kontroller
sonucunda; çeşitli medya organları vasıtasıyla satışı yapılan
ürünlerin güvenilirliği ve bu ürünlerde tağşiş yapılarak
tüketicilerin aldatıldığına ve sağlık için risk oluşturduğuna dair
önemli şüpheli durumlar ile delil tespit edilen ürünlerin piyasaya
arzını önlüyor. Bunun için birlikte çalışılan kurumlardan Gümrük ve
Ticaret Bakanlığı, Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Reklam Üst
Kurulu'na ve Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) şüphe
oluşturan durum ortadan kalkana kadar söz konusu firmanın
reklamlarını Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın başvurusu ile
durduruyor.
BAL ÜRETİMİ 2014 YILINDA 102 BİN TONA YÜKSELDİ
Bal üretiminde dünyada ikinci sırada yer alan Türkiye, kendi
ihtiyacını karşılayabilecek düzeyde. Arıcılık faaliyetlerinin Gıda,
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 2003 yılında destekleme
kapsamına alınmasıyla her yıl artan bal üretimi, 2014 yılında 102
bin ton olarak gerçekleşti.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 2003 yılında
destekleme kapsamına alınan arıcılık faaliyetlerinde kovan sayısı
ve bal üretimi her yıl artmaya devam ediyor. 2003 yılında ülke
genelinde 4 milyon 288 bin arılı kovan ile 70 bin ton bal üretimi
yapılırken bakanlık politikalarının da etkisiyle bu rakam 2014
yılında 7 milyon arılı kovan ile 102 bin ton bala ulaştı. Yıllar
itibarıyla 2012 yılında 89 bin ton olan bal üretimi, 2013'te 95 bin
ton, 2014 yılında da yüzde 8,2 artışla 102 bin tona yükseldi.
Bitki örtüsü, iklim çeşitliliği, coğrafi yapı ve koloni varlığı
bakımından önemli bir potansiyele olan Türkiye'de, 81 ilde arıcılık
faaliyetleri yapılıyorsa da profesyonel arıcıların yüzde 75'i
gezgin arıcılık usulü ile üretim yapmakta. Toplamda 100 binin
üzerinde kayıtlı işletme varlığı ile ülkemizde, bal üretiminde Ordu
birinci, Muğla ikinci ve Adana üçüncü sırada yer alırken bunları
sırasıyla Aydın, Sivas ve Mersin takip ediyor.
BAL ÜRETİMİNDE DÜNYA İKİNCİSİ TÜRKİYE
Bal üretiminde dünyada Çin'den sonra ikinci sırada yer alan
Türkiye, Avrupa Birliği ülkeleri arasında birinci sırada yer
alıyor. Dünya bal üretiminde Türkiye'yi sırasıyla Arjantin, Ukrayna
ve ABD izliyor.
İç tüketimde ihtiyacını karşılayabilecek yeterlilikte olan Türkiye,
2014 yılında yaklaşık 5 bin ton bal ihraç etti. İhracat yapılan
ülkelerin başında Almanya, ABD, Ürdün, Macaristan, Irak, Suudi
Arabistan, Avusturya, KKTC, Belçika ve İspanya geliyor.
Yeryüzündeki arı ırklarının yüzde 20'sinin bulunduğu Türkiye'de
göre kestane, ıhlamur, çiçek, çam balı, narenciye, yayla balı,
pamuk, ayçiçeği gibi flora kaynaklarının ismiyle bal üretiliyor.
Arıcılık faaliyetlerinden elde edilen bal ve balmumu, polen ve arı
sütü gibi arı ürünlerinden milli ekonomiye 600 milyon liralık katkı
sağlandığı öngörülüyor.
ARICILIĞA TAM DESTEK
Bakanlık bilimsel üretim metotlarını üreticiler arasında
yaygınlaştırarak pazarlama sorunlarını daha rahat aşmaları için
yetiştirici ve üretici birliklerinin kuruluşu teşvik eden
çalışmalara ağırlık verdi. Bal üretimini artırmak ve kırsalda
yürütülen tarımsal faaliyetleri çeşitlendirmek amacıyla ilk defa
2003 yılında destekleme uygulamasına başlandı. 2003-2008 yıllarında
"ana arı" ve "süzme bal"a
uygulanan destekleme 2008 yılından itibaren "arılı kovan
başına" verilmeye başlandı.
Tarımsal amaçlı düşük faizli kredi uygulaması kapsamında, Arıcılık
Kayıt Sistemine kayıtlı en az 50 adet ve daha fazla sayıda arılı
kovan ile üretim yapan veya mevcut arılı kovan sayısını 50 adet ve
üzerine çıkarmak isteyen arıcılara yüzde 50 faiz indirimli işletme
ve yatırım kredisi kullandırılıyor.
IPARD Programı kapsamında arıcılık faaliyetleri için yüzde 50 hibe
desteği uygulanıyor. 5 bin ile 250 bin euro limitleri arasındaki
hibeden hali hazırda arıcılık faaliyetini yürütenler ve yeni
başlayacaklar faydalanabiliyorlar.
(İHA)