Bakanlar Kurulu'nda kabul edilen jandarma düzenlemesi
İçişleri Bakanlığı'nın jandarmada köklü değişiklikler öngören taslağına göre jandarma ‘askeri nitelikli' personel, valiler jandarma komutanı sayılacak. Jandarma Genel Komutanı İçişleri Bakanı'nın memuru olacak
FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişiminin ardından Bakanlar
Kurulu'nda görüşülerek kabul edilen yeni Jandarmada köklü değişimi
öngören yasa taslağının detayları ortaya çıktı. Habertürk'ten
Bülent Aydemir'in haberine göre, kanun hükmünde kararnameyle hayata
geçirilmesi öngörülen taslakta yer alan yeni düzenlemelerin
detayları şöyle:
ASKERİ NİTELİKLİ PERSONEL: ‘Jandarma; emniyet ve
asayiş ile kamu düzeninin korunmasını sağlayan ve diğer kanun ve
nizamların verdiği görevleri yerine getiren bir kolluk kuvvetidir.'
Önceki kanundaki ‘askeri' ifadesi çıkarıldı, polis gibi bir kolluk
gücüne dönüştürüldü. Jandarma subay ve astsubaylarının kaynak ve
yetiştirilmeleri ile terfi, izin, sicil ve ödül işlemleri İçişleri
Bakanlığı tarafından yönetmelikle tespit edilecek. Jandarma
personeli, İçişleri Bakanlığı'nın ‘askeri nitelikli personeli'
sayılacak. Jandarma personeli rütbe ve kıdem esası bakımından 926
sayılı TSK Personel Kanunu'ndan doğan rütbe haklarına sahip
olacak.
İÇİŞLERİ'NE BAĞLANDI: Mevcut kanunda, ‘Jandarma
Genel Komutanlığı, TSK'nın bir parçası olup, Silahlı Kuvvetler'le
ilgili görevleri; eğitim ve öğrenim bakımından Genelkurmay
Başkanlığı'na, emniyet ve asayiş işleriyle diğer görev ve
hizmetlerin ifası yönünden İçişleri Bakanlığı'na bağlıdır'
deniliyordu. Yeni düzenlemede, ‘Jandarma Genel Komutanlığı, emniyet
ve asayiş işleriyle diğer görev ve hizmetlerin ifası yönünden
İçişleri Bakanlığı'na bağlıdır. Jandarma personeli için TSK askeri
personel kaynağından yararlanılır' deniliyor.
SIKIYÖNETİM, SEFERBERLİK: Kanun metninden jandarma
için, ‘Askeri kanun ve nizamların gereği görevlerle Genelkurmay
Başkanlığı'nca verilen görevleri yapmak' hükmü çıkarıldı. Mevcut
kanunda, ‘Jandarma birlikleri; Genelkurmay Başkanlığı'nca lüzum
görülen hallerle sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hallerinde
gerekli olan bölümü ile kuvvet komutanlıkları emrine girer, kalan
bölümü ile Jandarma Genel Komutanlığı emrinde normal görevlerine
devam eder' deniliyordu. Bu madde çıkarıldı.
MÜLKİ AMİRİNE KARŞI SORUMLU: Emniyet ve asayiş
görevi ifa eden il jandarma alay komutanlıkları ve ast kademeleri,
mülki görevlerin yapılması yönünden maiyetlerinin sevk ve
idaresinden; disiplin, eğitim, özlük hakları ile lojistik
faaliyetlerinin yürütülmesinden mahalli mülki idare amirine karşı
sorumlu olacak. Lüzum görülen hallerde İçişleri Bakanı'nca, Emniyet
Teşkilatı ile Jandarma Genel Komutanlığı arasında her kademedeki
personel, geçici olarak görevlendirilebilecek. İçişleri Bakanı bu
yetkisini valilere devredebilecek. Jandarma Teşkilatı'nın memur,
amir ve yönetici ihtiyacını karşılamak yükseköğretim kurumu
Jandarma Akademisi kurulacak. Akademinin müfredatını İçişleri
Bakanlığı belirleyecek.
KAYMAKAMLARA DA YETKİ VERİLDİ: ‘Tüm Jandarma
Teşkilatı'nın komutanı olan Jandarma Genel Komutanı, İçişleri
Bakanlığı'nın memurudur. Jandarma Genel Komutanı, general rütbesine
sahip TSK personeli ya da vali unvanını almış mülki idare amirleri
arasından atanır. Jandarma Genel Komutanı olarak atanan valiler,
orgeneral rütbesini de almış olur' deniliyor. Bu kişiler, rütbeye
ilişkin tüm haklara sahip olacak. ‘Jandarmanın görevleriyle ilgili
eylem ve işlemleri İçişleri Bakanlığı, vali ve kaymakamlar ile
kendi amirleri tarafından denetlenir ve teftiş edilir' denilerek
kaymakamlara da yetki verildi.
KOMUTANIN ATANMASI: Genelkurmay Başkanı'nın
teklifi, İçişleri Bakanı'nın inhası, Başbakan'ın imzalayacağı ve
Cumhurbaşkanı'nın onaylayacağı müşterek kararname ile atanan
Jandarma Genel Komutanı bundan böyle, İçişleri Bakanı'nın inhası,
Başbakan'ın imzalayacağı ve Cumhurbaşkanı'nın onaylayacağı müşterek
kararname ile atanacak. Generaller de aynı şekilde atanacak. Daire
başkanları ile il jandarma komutanlarının atanmaları, yer
değiştirmeleri ve geçici görevlendirmeleri İçişleri Bakanı'nca
yapılacak.
NOKTA ATAMASI: İhtisaslaşma gereği olarak özel
eğitim görmüş personel, İçişleri Bakanlığı'nca nokta atamasına tabi
tutulacak. Nokta ataması yapılmayıp il jandarma komutanlıkları
emrine atanan subay, astsubay ve uzman jandarmaların istihdam
yerleri ve il içi yer değiştirmeleri, il jandarma komutanının
teklifi üzerine valinin onayı ile belirlenecek.
VALİYE DEVREDER: İçişleri Bakanı, kanundaki
yetkilerinden bir kısmını gerektiğinde sınırlarını yazılı olarak
açıkça belirlemek şartıyla ilgisine göre müsteşar, Jandarma Genel
Komutanı veya vali ve kaymakamlara devredebilecek.
FAZLA SİLAHLAR: Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay
içinde Jandarma Genel Komutanlığı bünyesindeki ihtiyaç duyulmayan
birlik ve tesisler, mühimmat, silah ve malzemeler, personel,
İçişleri Bakanlığı'nca Emniyet Teşkilatı ve Türk Silahlı
Kuvvetleri'ne devredilecek.