4 kuşaktır gemilere yol gösteriyorlar
Trabzon'un Çarşıbaşı ilçesi Yoroz Burnu'nda Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü bünyesinde hizmet veren Yoroz (Işıklı) Feneri'nde 132 yıldır aynı aile fertleri hizmet veriyor.
Trabzon'un Çarşıbaşı ilçesi Yoroz Burnu'nda Kıyı Emniyeti Genel
Müdürlüğü bünyesinde hizmet veren Yoroz (Işıklı) Feneri'nde 132
yıldır aynı aile fertleri hizmet veriyor.
1886 yılında Osmanlı Devleti tarafından Fransızlara yaptırılan
Yoroz (Işıklı) Feneri'nin bakım ve temizliğini yapan 53 yaşındaki
Salih Zeki Bozoklu, 4 kuşaktır bölgede gemilere yol gösterdiklerini
belirterek kendisinin de 27 yıldır fenerde görev yaptığını
hatırlattı.
Bozoklu "Yoroz Burnu, Karadeniz'de Sinop burnundan sonra
karanın denize girdiği en büyük burun. Gemilerin bu burna
bindirmemesi için Osmanlı Devleti'nin son döneminde yapılmış.
Bugüne kadar hep babadan oğula geldi. 132 yıldır aileden
fenerciyiz. 1886 yılında Osmanlı Devleti tarafından Fransızlara
fenerin yaptırılarak hizmete girmesinin ardından babaannemin babası
Mustafa Birinci, burada çalışmaya başlamış. 1920'li yıllara kadar
büyük dedemin görev yapmasının ardından yerine 1964 yılına kadar
dedem Salih Bozoklu görev yapmış. Ardından 1990'lı yıllarına kadar
da babam Abdullah Bozoklu ve 1990'lı yılllardan günümüze kadar da
27 yıldır Salih Zeki Bozoklu olarak ben görev yapmaktayım. Burada
çevre bakımı, fenerin iç temizliği, elektrik kontrolü gibi
ihtiyaçları her gün gelerek yapıyorum" dedi.
Fenerciliğin de teknolojinin gelişmesi ile artık kolay hale
geldiğini kaydeden Bozoklu "İlk yıllarda asetilen tüple
çalışan fener 1926 yılında yenilenmiş. 1926'dan itibaren gaz
lambası ile çalışıyordu. Elektriğin olmadığı dönemlerde fenerin
dönmesi için de mutlaka 2 saatte bir kurulması gerekiyordu. Gaz
lambası çalıştığı için fener içerisindeki hava kanallarında sürekli
tıkanmalar yaşanıyordu. Onların tıkanmaması ve ışığın sönmemesi
için belirli zamanlarda temizleniyordu. Gece 2 saatte bir kalkıp
feneri kurmak zor ve meşakkatliydi. Daha sonraki yıllarda
elektrikli sistem kuruldu. Ancak bu kez de elektrikler kesildiği ve
feneri hemen devreye sokamadığımız zaman denizde gemiler zor anlar
yaşıyordu. 1990'lı yıllarda amcamın oğlu gemisi ile zor durumda
kalmış ve fener yanmayınca tehlike atlatmıştı. Kendisi beni
arayarak durumunu bildirmişti. Daha sonra sistem yıllar geçtikçe
yenilendi ve 2000 yılından sonra da son haline kavuştu. Fener
içerisinde şu anda 6 lamba bulunuyor. Bu lambalardan herhangi biri
çalışmaz hale gelirse otomatik olarak diğeri yanmaya başlıyor. Gece
boyunca yanan ve sürekli dönen fener, gündüz olduğunda fotosel
sayesinde kapanıyor" diye konuştu.
Ailesi ile birlikte uzun yıllar fener içinde yaşadıklarını ancak
sistemin 2000 yılından sonra değişmesi ile birlikte fenerin hemen
yukarısında yaptırdığı evine taşındığını belirten Salih Zeki
Bozoklu, kendisinden sonra oğlunun da fenerci olmasını çok
istediğini belirtti. Bozoklu "Benden sonra görevi oğlumun
devralmasını arzu ediyoruz. Biz fenerci yetiştik fenerci olarak da
devam etmek istiyoruz" ifadelerini kullandı.
(Öner Seven - Ozan Köse /İHA)