1.400 kişi öldürülmüştü, mahkeme "insanlık suçu" dedi: Bangladeş'in devrik lideri Hasina'ya idam cezası

Bangladeş'in devrik lideri Şeyh Hasina Vecid,  geçen yıl öğrenciler tarafından başlatılan protestolar sırasında öldürülen ve yaralanan binlerce kişiyle ilgili olarak insanlığa karşı suç işlemekten suçlu bulunarak idam cezası aldı. 

Al Jazeera'nin aktardığına göre, ülkede geçen sene yaşanan olayları araştırmak üzere kurulan özel mahkeme Hasina’nın protestoları bastırmak için doğrudan ölümcül güç kullanımını emrettiğini ve sivillere karşı sistematik saldırılarda bulunduğunu açıkladı.

Mahkeme ayrıca eski İçişleri Bakanı Asaduzzaman Han Kamal’ı insanlığa karşı suçlardan dolayı idama mahkûm etti. Öte yandan, eski polis şefi Chowdhury Abdullah Al-Mamun, yargıya katkıda bulunduğu ve “doğru kararın verilmesine yardımcı olacak maddi deliller sunduğu” gerekçesiyle beş yıl hapis cezası aldı.

Canlı yayınlanan duruşma görüntülerinde, idam cezalarının açıklanmasının ardından salondaki izleyiciler mahkeme heyetini ayakta alkışladı. 

Geçici hükümet sözcüsü, Nobel ödüllü Muhammed Yunus liderliğindeki yönetimin, duruşmanın “politik amaçlı olmadığı” görüşünde olduğunu belirtti. Sözcü, mahkemenin şeffaf şekilde işlediğini, gözlemcilere izin verildiğini ve düzenli olarak belgelerin yayımlandığını söyledi. Hasina ise mahkemenin yetkisini tanımadığını ve tüm suçlamaları reddettiğini ifade etmişti.

Bangladeş'te ne olmuştu?
2024 yılı Temmuz ve Ağustos aylarında Bangladeş’te öğrenciler öncülüğünde büyük protestolar patlak verdi. Öğrenciler, eğitim politikaları ve hükümetin artan otoriter uygulamalarına karşı sokaklara çıktı. Protestolar kısa sürede ülke genelinde yayıldı. Birleşmiş Milletler’in raporuna göre, 15 Temmuz – 5 Ağustos tarihleri arasında güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu yaklaşık 1.400 kişi hayatını kaybetti, binlerce kişi yaralandı. Çoğu yaralanma ve ölüm silahlı müdahaleden kaynaklandı.

Olaylar sırasında, öğrenciler barışçıl gösteri yaparken güvenlik güçleri tarafından ateş açıldığı, sokak aralarında dron ve helikopterlerle gözlemlerin yapıldığı ve ağır silahların kullanıldığı tespit edildi. Ülke genelinde artan tansiyon nedeniyle, bazı şehirlerde en az 30 patlayıcı cihaz infilak etti, 26 araç yakıldı ve şehir merkezlerinde çatışmalar yaşandı. Bu şiddet dalgası, Bangladeş’in 1971’deki bağımsızlık savaşından bu yana görülen en büyük iç güvenlik krizlerinden biri olarak kayıtlara geçti.

Şeyh Hasina Vecid kimdir? 
Şeyh Hasina Vecid, Bangladeş’in bağımsızlık sonrası en etkili siyasi figürlerinden biridir. 1947 yılında Hindistan’ın Kalküta şehrinde doğan Hasina, ülkenin bağımsızlığından sonra siyasete atılan Şeyh Mucibur Rahman’ın kızıdır. 

Hasina, 1981 yılında Awami Lig partisinin liderliğine seçildi ve kısa süre içinde parti içindeki etkisini artırdı. 1996 yılında ilk kez başbakanlık görevine geldi ve sonraki yıllarda Bangladeş siyasetine damgasını vurdu. Toplamda 15 yılı aşkın bir süre aralıksız olarak başbakanlık yaptı.

Liderliği boyunca Hasina, ekonomik büyüme, altyapı projeleri ve kadın hakları gibi alanlarda reformlar yapmasıyla dikkat çekti. Öte yandan, muhaliflere karşı sert tutumu ve bazı otoriter uygulamaları nedeniyle hem ülkede hem uluslararası arenada eleştirildi. Siyasi rakipleri, seçim süreçleri ve yargı kararlarıyla ilgili tartışmalar, onun yönetiminde sıkça gündeme geldi.

Hasina, hem ülkedeki nüfuzlu bir lider hem de tartışmalı bir siyasi figür olarak tarihe geçti. Destekçileri onu Bangladeş’in kalkınmasına öncülük eden reformcu bir lider olarak görürken, eleştirmenler insan hakları ihlalleri ve muhalefeti bastırmadaki rolüne dikkat çekiyor.