Tekstil malzemesinde perlit kullanıldı
ULUDAĞ Üniversitesi'nde öğretim üyeleri hazıladıkları bir proje ile doğal bir volkanik kayaç olan perlit maddesini, ilk kez bir tekstil malzemesi içerisinde kullandılar. Yeryüzündeki bilinen perlit rezervinin yaklaşık yüzde 75'inin Türkiye'de bulunduğunu söyleyen bilim adamları, perlit katkısı sayesinde hem standart poliesterin özelliklerini geliştirdi, hem de perli için yeni bir kullanım alanı...
ULUDAĞ Üniversitesi'nde öğretim üyeleri hazıladıkları bir proje
ile doğal bir volkanik kayaç olan perlit maddesini, ilk kez bir
tekstil malzemesi içerisinde kullandılar. Yeryüzündeki bilinen
perlit rezervinin yaklaşık yüzde 75'inin Türkiye'de bulunduğunu
söyleyen bilim adamları, perlit katkısı sayesinde hem standart
poliesterin özelliklerini geliştirdi, hem de perli için yeni bir
kullanım alanı oluşturdu.
TÜBİTAK'tan destek alan Uludağ Üniversitesi öğretim üyelerinden
Prof. Dr. Esra Karaca ve Prof. Dr. Sunay Ömeroğlu ile Yüksek
Mühendis Okan Akçam, 'Perlit İçeren Poliester İplik ve Kumaş
Üretimi' projesi ile perlit maddesini poliester ipliklerin içine
kattı. Farklı katkı maddelerinin sentetik ipliklerin üretimi
sırasında iç yapılarına katılabildiğini, ancak ilk kez perlit
katkılı poliester iplik üretildiğini vurgulayan proje ortaklarından
Prof. Dr. Sunay Ömeroğlu, bu ipliklerden elde edilen kumaşın; daha
hızlı bir su emiciliğe, daha yüksek bir ısı ve ses izolasyonu
kabiliyetine sahip olduğunu söyledi.
YÜZDE YÜZ YERLİ BİR PROJE
Dünyada kullanılan liflerin yaklaşık yüzde 50'sinin poliesterden
oluştuğunu açıklayan Prof. Dr. Ömeroğlu, kimyasal liflerin
içerisinde ise poliesterin oranının yüzde 80'leri bulduğunu
belirtti. Bu açıdan bakıldığında poliesterin tekstil sektörü için
çok önemli bir hammadde olduğunun altını çizen Prof.Dr. Ömeroğlu,
şunları söyledi:
"Biz de bu yüzden projemizde poliester ile çalışmayı düşündük.
Perlit ise, doğada bulunan volkanik bir kayaç. Gözenekli bir yapıya
sahip olması, hafif olması, ses ve ısı izolasyonu bakımından fayda
sağlaması dolayısıyla inşaat sektörü başta olmak üzere farklı
sektörlerde kullanılmaktadır. Dünyadaki bilinen perlit rezervinin
yaklaşık yüzde 75'i de Türkiye'de bulunuyor. Biz hem standart
poliesterin özelliklerini geliştirmek, hem de perlite şu ana kadar
mevcut olmayan yeni bir kullanım alanı oluşturmak adına bu projeyi
gerçekleştirdik. Bu proje sonucunda; perlitin ilk kez bir lif
yapısına dâhil edilmesi mümkün oldu."
Prof. Dr. Sunay Ömeroğlu, piyasada farklı sektörler için satılan
farklı boyutta perlit malzemesinin bulunduğunu, fakat mevcut
boyutları ile perliti poliesterin içerisine sokmanın mümkün
olamayacağını söyledi.
TESTLERDEN BAŞARI İLE GEÇTİ
Bu amaçla piyasadan temin ettikleri perlitin ilk önce nano boyutta
öğütüldüğünü belirten Prof.Dr. Ömeroğlu konuşmasına şöyle devam
etti:
"Daha sonra, 1 mikronun altındaki boyutlara düşürülmüş nano
perliti, topaklanmaması için yüzey modifikasyonu işleminden
geçirdik. Modifiye edilmiş nano perlit malzemesini kullanarak ise
yüzde 25 perlit, yüzde 75 poliester polimeri içeren malzeme elde
ettik. Son olarak, poliester iplik üretimi esnasında; söz konusu
malzemeleri yüzde 5 oranında dozajlayarak yüzde 1,25 perlit içeren
poliester iplikler elde ettik. Bu iplikleri dokuma işleminde
kullanarak farklı desenlerde kumaşlar oluşturduk. Bu kumaşları
kıyaslamak amacıyla; aynı iplik üretim şartlarında standart
poliester iplikler ve bunları da dokuma kumaş üretiminde kullanarak
standart poliester kumaşlar ürettik. Perlitli ve perlitsiz olarak
ürettiğimiz bu kumaşlara; su emicilik, ısıl direnç ve ses
izolasyonu testleri uyguladık. Su emicilik testleri sonucunda;
perlit içeren poliester kumaşların, standart poliester kumaşlara
göre yüzde 54'e varan oranlarda daha hızlı bir su emiciliğine sahip
olduğunu gördük. Isıl direnç testleri sonucunda; perlit içeren
poliester kumaşların, standart poliester kumaşlara göre yüzde 15'e
varan oranlarda daha yüksek ısı izolasyonu sağladığı sonucuna
ulaştık. Ses yutum katsayısı testi sonucunda ise; özellikle insan
kulağının duyabileceği ses frekanslarında, perlit içeren kumaşların
çok daha fazla ses tutma özelliğine sahip olduğunu tespit
ettik.”
TEKSTİLİN PEK ÇOK ÜRÜN GRUBUNDA UYGULANABİLİR
Gerçekleştirilen projeden elde edilen ürünlere yönelik olarak Türk
Patent Enstitüsü'nden patent aldıklarını, aynı zamanda Avrupa ve
Amerika'da da patent başvurularında bulunduklarını açıklayan Prof.
Dr. Sunay Ömeroğlu sözlerine şöyle devam etti:
“Projemiz TÜBİTAK tarafından destek görmüş bir çalışmadır. Isıyı ve
sesi yalıtan, ayrıca su emici özellik kazanmış perlit katkılı
tekstil ürünlerinden, termal giysiler, duvar kâğıtları, halı
tabanları gibi çok farklı alanlarda yararlanmak mümkündür. Dünya
genelinde ses getirebilecek ve uygulanabilecek olan projemizden;
gerek ülkemiz insanlarının gerekse de ekonomimizin faydalanmasını
umuyoruz.”
PERLİT NEDİR?
Perlit volkanik camsı kayaç türüdür. Perlit aynı zamanda, doğal
olarak oluşan silis esaslı volkanik kayaçlara verilen addır.
Perlit, mağmanın asit fazında oluşan lavların soğuyup gözle ve
mikroskopla görülebilecek bir yapıda kırılmasının meydana getirdiği
kütle bünyesinde su damlacıkları bulunan volkanik bir cam türünü
ifade eder. Ticari kullanımda ise perlit elverişli bir sıcaklığa
kadar ısıtıldığında genleşen ve gözenekli bir hale gelen volkanik
kökenli ve doğal olarak oluşan asitik bir camdır.