"Sebzenin beşte biri seradan"
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Türkiye'de sera üretiminin gelişimini sürdürdüğünü belirterek, "6 milyon tona yakın sebze, 333 bin ton meyve, 1,14 milyar adet süs bitkisi örtü altında üretiliyor. 28,5 milyon ton sebzenin beşte birinden fazlası, 19,4 milyon ton meyvenin yüzde 1,7'si örtü altından sağlanıyor" dedi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi
Bayraktar, Türkiye'de sera üretiminin gelişimini sürdürdüğünü
belirterek, "6 milyon tona yakın sebze, 333 bin ton meyve,
1,14 milyar adet süs bitkisi örtü altında üretiliyor. 28,5 milyon
ton sebzenin beşte birinden fazlası, 19,4 milyon ton meyvenin yüzde
1,7'si örtü altından sağlanıyor" dedi.
Şemsi Bayraktar yaptığı açıklamada, ülke yaş sebze ve meyve
tarımında örtü altı yetiştiriciliğinin, seracılığın özel bir yere
sahip olduğunu belirtti. Bayraktar, örtü altı yetiştiriciliğinin
birim alandan alınan ürün miktarının artırılması, yıl boyu üretim
yapılabilme olanağı, istihdama olan katkısı, yıl içinde düzenli bir
işgücü kullanımı sağlaması, diğer sektörlerdeki gelişmeye olan
katkıları nedeniyle önemli bir üretim kolu olarak ortaya çıktığını
vurguladı. Türkiye'de örtü altı yetiştiriciliğinin 1940'lı yıllarda
Antalya'da kurulan seralarla başladığını belirten Bayraktar,
şunları kaydetti:
"Seracılığımızın gelişimi 1960'lı yıllara kadar yavaş olmuş
ancak 1960'lı yıllardan itibaren plastiğin örtü malzemesi olarak
kullanılmaya başlanmasıyla hızlı bir gelişme dönemine girilmiştir.
1960 yılında 10 bin 30 dekar alanda örtü altı yetiştiriciliği
yapılırken, 2008 yılında 542 bin 158 dekara ulaştı. 2013 yılında
ise süs bitkilerinin de dahil edilmesiyle sera alanı 615 bin 124
dekara yükseldi. Toplam örtü altı yetiştiriciliği yapılan alanın
yüzde 13,1'inde cam sera, yüzde 45,3'ünde plastik sera, yüzde
25,6'sında alçak tünel, yüzde 15,9'unda ise yüksek tünel bulunuyor.
Örtü altı yetiştiriciliğinde ilk sırada yer alan ilimiz Antalya. Bu
ilimizi Mersin ve Adana illerimiz izliyor. 2013 yılında 28 milyon
448 bin 218 ton olan sebze üretiminin yüzde 20,88'nin, beşte
birinden fazlası olan 5 milyon 940 bin 751 tonunun, 19 milyon 419
bin 256 ton meyvenin yüzde 1,72'sinin 333 bin 176 tonu serada
üretiliyor. 1 milyar 140 milyon 812 bin 426 adet süs bitkisi
üretimi seralarda yapılıyor. Örtü altında üretilen sebzenin yüzde
53,9'unu domates, yüzde 16,9'unu hıyar, yüzde 10,8'ini karpuz,
yüzde 6,5'ini sivri biber, yüzde 4,2'sini ise patlıcan oluşturuyor.
Örtü altında yetiştiriciliği yapılan meyveler içinde çilek, muz,
üzüm, kayısı ve şeftali (nektarin) bulunuyor. Serada üretilen
meyvenin yüzde 51,6'sını muz, yüzde 48'ini çilek
oluşturuyor."
SERACILIKTA SORUNLAR
Bugün gelinen noktada örtü altı yetiştiriciliği yapan üreticilerin
de sorunları bulunduğuna dikkati çeken Bayraktar, şu bilgileri
verdi:
"İşletmelerin küçüklüğü, pazarlama sorunları, tarımsal
girdilerde dışa bağımlılık ve girdi fiyatlarındaki artış nedeniyle
üretim maliyetlerinin yüksekliği, üreticinin maliyetin altında ürün
satmak zorunda kalması gibi ülkemiz tarımında karşılaşılan genel
sorunlar, örtü altı yetiştiriciliğinin de temel sorunlarıdır.
Ülkemizde seralar, işletme yapısı ve sera büyüklüğü yönünden küçük
işletmelerdir. Küçük işletmelerin yaygınlığı, sermaye
yetersizliğini beraberinde getirmekte, üretici serasına gereken
yatırımı yapamamakta ve modern teknolojilerin kullanımı da buna
bağlı olarak sınırlı kalmaktadır. Kontrollü örtü altı üretim
alanlarında Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri'nce düşük
faizli işletme ve yatırım kredisi kullandırılsa da işletmelerin
yenilenmesinde ve modernizasyonunda arzu edilen seviyeye
gelinememiştir."
"MEVCUT SERALAR MODERN SERALARA
DÖNÜŞTÜRÜLMELİ"
Bayraktar, seraların önemli bir bölümünün küçük işletmeler olması
ve bu işletmelerin büyük oranda iklim koşullarına bağlı kalarak
üretim yaptığı dikkate alındığında daha verimli ve kaliteli bir
üretim sağlanabilmesi için mevcut seraların modern seralara
dönüştürülmesinin sağlanması gerektiğini bildirdi. Örtü altı
yetiştiriciliğinde maliyeti etkileyen en önemli faktörlerden
birinin de elektrik giderleri olduğunu belirten Bayraktar,
"Seralar, ülke insanının beslenmesini sağlayan, istihdam
yaratan, sanayiye hammadde temin eden, tarımsal amaçlı üretim
faaliyetlerinin yapıldığı işletmelerdir. Maliyetlerin düşürülerek
işletmelerin rekabet gücünün artırılabilmesi bakımından seralar,
elektrik tarifesinde ticarethane kapsamından çıkarılmalı, daha
uygun fiyatla elektrik alması sağlanmalıdır" dedi.
"GÜBRE, ÖRTÜ MALZEMESİ İLE MAZOTTA KDV ORANLARI
İNDİRİLMELİ"
Seralarda kullanılan elektriğin yanı sıra seracılıkta temel üretim
girdileri olan gübre, örtü malzemesi ile mazotta uygulanmakta olan
KDV oranlarının indirilmesi gerektiğini vurgulayan Bayraktar,
şunları kaydetti:
"Üretimin sürdürülebilir kılınması, teknolojik yeniliklerin
işletmelere aktarılması, mevcut seraların modernizasyonunun
sağlanması, kısaca üreticilerimizin işletmelerine gereken yatırımı
yapabilmeleri, yeterli gelir elde etmeleriyle mümkündür. Ülkemiz
örtü altı yetiştiriciliği, iklim koşulları, mevcut pazarlara olan
yakınlığımız, jeotermal enerji potansiyelimiz gibi önemli imkanlara
sahiptir. Bu imkanların eğitim, yayım ve denetim faaliyetleriyle
desteklenmesi gerekir. Gıda güvenliği ve izlenebilirliğin
sağlanmasına yönelik üretim sistemleri ve tarım teknolojileriyle
entegrasyonunun artırılmasıyla sahip olduğumuz potansiyel daha
etkin bir şekilde değerlendirilebilecektir. Ülkemiz ve
üreticilerimize olan katkısı daha da
artırılabilecektir."
(İHA)