Merkez, enflasyonun yükseliş sebeplerini açıkladı
Merkez, temel mal grubu enflasyonunda birikimli döviz kuru etkileri öne çıktığını belirtirken, toplam talep koşulları da enflasyondaki yukarı yönlü seyri desteklediğini kaydetti.
Merkez, temel mal grubu enflasyonunda birikimli döviz kuru
etkileri öne çıktığını belirtirken, toplam talep koşulları da
enflasyondaki yukarı yönlü seyri desteklediğini kaydetti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2017 yılı Aralık ayında
enflasyonun yükseliş sebeplerini açıkladı. Buna göre; Aralık ayında
tüketici fiyatları yüzde 0,69 oranında arttı ve yıllık enflasyon
1,06 puan azalarak 11,92 oldu. Bu dönemde B ve C endekslerinin
yıllık değişim oranları sırasıyla 0,11 ve 0,22 puan artarak yüzde
12,28 ve 12,30 oranında gerçekleşti. Alt grupların yıllık tüketici
enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel
mal grubunun katkısının 0,06 puan arttığı, gıda, alkol-tütün ve
enerji gruplarının katkısının ise sırasıyla 0,42, 0,42 ve 0,23 puan
azaldığı görüldü. Hizmet grubunun katkısında ise belirgin bir
değişim olmadı.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon
göstergelerinin üç aylık ortalamalarına göre enflasyonun ana
eğilimi sınırlı bir oranda geriledi, ancak yüksek seviyesini
korudu. Bu dönemde ana eğilim temel mal grubunda yatay seyrederken,
hizmet grubunda sınırlı bir oranda geriledi. Giyim grubundaki
yöntem değişikliğinin etkisi arındırıldığında ise enflasyonun ana
eğilimi görece yatay seyretti.
Aralık ayında hizmet grubu fiyatları yüzde 0,43 oranında yükseldi,
grup yıllık enflasyonu yüzde 9,47 ile önemli bir değişim
göstermedi. Bu dönemde yıllık enflasyon ulaştırma hizmetlerinde
artarken, lokanta-otel ve haberleşme grubunda görece yatay
seyretti, diğer gruplarda ise azaldı. Ulaştırma grubunda fiyatlar
karayolu ve havayolu yolcu taşımacılığına bağlı olarak arttı. Bu
dönemde kira yıllık enflasyonu sınırlı bir oranda azalsa da yüzde
9,21 ile yüksek seviyesini korudu. Diğer hizmetler grubu enflasyonu
ise paket tur fiyatlarındaki düşüşle (yüzde 1,97) birlikte
yavaşladı.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Aralık ayında 0,40 puan
yükselerek yüzde 15,45'e ulaştı. Bu gelişmede otomobil (yüzde 3,62)
ve beyaz eşya (yüzde 3,98) fiyatlarındaki yüksek artışa bağlı
olarak dayanıklı mal grubu fiyatları belirleyici oldu. Bunun
yanında, ithal bileşeni yüksek ürünlerdeki kur etkileri nedeniyle
diğer temel mallar grubunda da aylık fiyat artışı hızlandı. Özetle,
temel mal grubu enflasyonunda birikimli döviz kuru etkileri öne
çıkarken, toplam talep koşulları da enflasyondaki yukarı yönlü
seyri destekledi.
Enerji fiyatları Aralık ayında yüzde 0,50 oranında arttı. Bu
gelişmede, sırasıyla yüzde 2,02 ve 0,48 oranında artan katı yakıt
ve akaryakıt fiyatları etkili oldu. Aylık bazda gözlenen fiyat
artışına rağmen bu dönemde enerji grubu yıllık enflasyonu baz
etkisiyle 1,81 puan gerileyerek yüzde 10,41 oldu.
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Aralık ayında 1,99
puan azalarak yüzde 13,79 oldu. İşlenmemiş gıda grubunda yıllık
enflasyon kırmızı et fiyatlarında süregelen gerileme ve baz etkisi
kaynaklı olarak yüzde 15,55'e düştü. Ancak mevsimsellikten
arındırılmış grup fiyatlarındaki yükseliş sebze grubu öncülüğünde
sürdü. Çiğ süt fiyatlarındaki artışın durması ve kırmızı et
fiyatlarındaki aşağı yönlü eğilim, işlenmiş gıda fiyatlarını da
olumlu etkiledi ve bu grupta yılın en düşük aylık fiyat artışı
(yüzde 0,32) gerçekleşti. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı
gıda yıllık enflasyonu Aralık ayında yüzde 11,13'e geriledi.
Yİ-ÜFE
Yurt içi üretici fiyatları Aralık ayında yüzde 1,37 oranında arttı,
yıllık enflasyon baz etkisiyle 1,84 puan gerileyerek yüzde 15,47
oldu. Yıllık enflasyon imalat sanayiinde yılı yüzde 16,64 ile
yüksek bir seviyede tamamladı. Bu dönemde petrol ve ana metal hariç
imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi
ise önemli ölçüde hızlandı.
Ana sanayi gruplarına göre Aralık ayında fiyatlar dayanıksız
tüketim mallarında görece ılımlı bir artış gösterirken, diğer alt
gruplarda güçlü bir seyir izledi. Ara malı fiyatlarındaki belirgin
artışta başta demir-çelik ürünleri olmak üzere genele yayılan fiyat
artışlarının etkisi gözlendi. Sermaye malı fiyatlarındaki
yükselişte motorlu kara taşıtları ile parça ve aksesuarları öne
çıktı. Bu dönemde, dayanıklı tüketim malları fiyatları ev aletleri
ve tüketici elektroniği kaynaklı artış kaydetti, dayanıksız tüketim
malı fiyatları ise işlenmiş meyve-sebze, katı-sıvı yağlar ve
ayakkabı grubuna bağlı olarak yükseldi. Sonuç olarak, tüketici
fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü
baskılar güçlü seyrini korudu.