Merkez Bankası’dan enflasyon çıkışı
Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya "Enflasyon dinamiklerinde ikna edici iyileşme gözleninceye kadar sıkı duruşu koruyacağız" dedi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat
Çetinkaya, ana eğilime dair göstergelerde ve fiyatlama
davranışlarında kalıcı bir iyileşme görülmesinin önemine dikkati
çekerek, "Burada bir defaya mahsus bir baz etkisini veya göreli
fiyatlarda değişime yol açan dışsal bir maliyet unsurunu
kastetmiyoruz. Birçok farklı trend göstergesinde ve fiyatlama
davranışlarında eş zamanlı iyileşmeler olması gerekiyor." dedi.
Çetinkaya, fiyat istikrarına yönelik kararlı duruşun mevcut
şartlarda dengeli büyümeyi desteklediğini belirterek, fiyatlamalara
dair öngörülebilirliğin artmasının fonlama koşullarını iyileştirip
vadeleri daha da uzatarak ekonominin sağlıklı bir patikada
ilerlemesine katkıda bulunacağını vurguladı.
Güçlü fiyat istikrarı odağının öngörülebilirliği artırarak finansal
istikrarı desteklediği değerlendirmesinde bulunan Çetinkaya,
"Dönemsel şartlar dikkate alınarak, finansal istikrara katkı
sağlayacak yönde likidite adımları atılabilir. Bu araçların ve
atılan adımların doğrudan para politikası duruşuna dair bir sinyal
içeriği bulunmuyor. Cari dengedeki iyileşmenin yapısal alanlardaki
tedbirlerle desteklenmesi uzun dönemde dengeli büyüme ve fiyat
istikrarına katkıda bulunacaktır." dedi.
Çetinkaya, cari dengedeki hızlı düzelmeden finansal istikrara
yönelik atılacak adımlara, para politikası duruşundan küresel
ekonomiye kadar birçok konuda AA muhabirinin sorularına şu
yanıtları verdi:
Küresel ekonomiye ilişkin gelişmeleri nasıl
değerlendiriyorsunuz? Politika tasarımı açısından dış konjonktürün
önemi nedir?
Küresel gelişmeler ekonomiyi başta finans ve ticaret olmak üzere
çeşitli kanallardan etkilemekte. Yakın dönemde finansal piyasalarda
görece sakin bir seyir gözlense de küresel büyümedeki yavaşlama
eğilimi ve ticaret politikalarına ilişkin kaygılar risk iştahını
sınırlayabilir. Para politikasını oluştururken bütün bu gelişmeleri
ve olası riskleri dikkate alıyoruz. Asıl kritik hususun dış şoklara
karşı dayanıklılığın artırılması olduğunu vurgulamalıyım. Bu açıdan
bakıldığında makro politika koordinasyonunun güçlü bir şekilde
sürdürülmesinin önemli olduğunu değerlendiriyoruz. Yakın dönemde
uygulanan politika bileşimi bu farkındalığı yansıtıyor. Merkez
Bankası olarak bu süreçte verebileceğimiz en önemli katkı fiyat
istikrarı odağını korumak olacak.
Enflasyon Raporu Basın Toplantısı'nda "ikna edici bir
düşüş" görene kadar para politikasında sıkı duruşun korunacağı
yönünde bir ifade kullandınız. Bu ifadeyi nasıl okumak
gerekir?
Ana eğilime dair göstergelerde ve fiyatlama davranışlarında kalıcı
bir iyileşme görülmesi önemli. Burada bir defaya mahsus bir baz
etkisini veya göreli fiyatlarda değişime yol açan dışsal bir
maliyet unsurunu kastetmiyoruz. Birçok farklı trend göstergesinde
ve fiyatlama davranışlarında eş zamanlı iyileşmeler olması
gerekiyor. Bu çerçevede, ileriye dönük bir perspektifle fiyatlama
davranışlarına ve beklenti oluşumuna dair mikro verileri yakından
izliyoruz. Enflasyonda kısa zamanda güçlü iyileşme sağlanması
beklentilerin ve fiyatlama davranışlarının düzelmesi açısından
kritik önem taşımakta. Para politikası çerçevesi ve adımlarının bu
yöndeki kararlılıkla şekillenmesi beklentiler kanalıyla
dezenflasyon sürecine katkı verecektir.
İktisadi faaliyetin seyrine dair görüşler farklılaşıyor.
Potansiyel büyüme ve önümüzdeki dönemde iktisadi faaliyet
gelişmelerine ilişkin değerlendirmeleriniz neler?
Potansiyel büyüme kavramını ele alırken kısa vadeli konjonktürel
gelişmeleri uzun vadeli yapısal dinamiklerden ayrıştırmamız
gerekiyor. İçinde bulunduğumuz süreçte ekonomide gözlenen ivme
kaybı döneme özgü konjonktürel gelişmeleri yansıtmakta. Öncelikle
kısa vadede koordineli politikaların devamıyla dengelenme sürecinin
iyi yönetilmesi, sonrasında ise kalıcı iyileştirme sağlayacak
yapısal düzenlemelerle bu sürecin desteklenmesi önem taşıyor. Son
dönemde atılan adımlar tam da bu perspektifi yansıtıyor. Yapısal
alanlarda atılmakta olan adımlar istikrarlı ve sürdürülebilir
büyüme patikasını destekleyecektir.
SORU: Bu süreçte para politikası duruşu ve iktisadi
faaliyet ilişkisini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Fiyat istikrarına yönelik kararlı duruş mevcut şartlarda dengeli
büyümeyi destekler. Enflasyon belirsizliğinin azaltılmasına yönelik
koordineli politikalar risk primindeki düşüşe katkı vererek Türk
lirası cinsinden istikrarlı fonlama imkanlarını iyileştiriyor, uzun
vadeli faizleri aşağı çekiyor. Bu da iktisadi faaliyet ve
yatırımlardaki toparlanmayı destekliyor. Para politikasındaki
kararlı duruş eylül ayından bu yana uzun vadeli faizlerde gözlenen
düşüşe önemli destek verdi. Fiyatlamalara dair öngörülebilirliğin
artması fonlama koşullarını iyileştirip vadeleri daha da uzatarak
ekonominin sağlıklı bir patikada ilerlemesine katkıda
bulunacaktır.
Finansal istikrara ilişkin önümüzdeki dönemde TCMB'den
adımlar beklenebilir mi? Bu adımların para politikası ile
etkileşimi nasıl okunmalı?
Finansal sistemin sağlıklı bir şekilde işlemesi para politikası
etkinliği açısından çok önemli. Mevcut şartlarda güçlü fiyat
istikrarı odağımızın öngörülebilirliği artırarak finansal istikrarı
desteklediğini değerlendiriyoruz. Finansal aracılığın etkin
işlemesini, gerek parasal aktarım mekanizması gerekse kaynakların
dengeli ve verimli dağılımı açısından önemsiyoruz.
Bu çerçevede, Merkez Bankası ihtiyaç duyulduğunda likidite ve
zorunlu karşılık araçlarını kullanmakta. Bu anlamda, geçen yıl
attığımız çeşitli adımların piyasa oynaklıklarının azaltılması ve
aktarımın güçlendirilmesi hedefleri bakımından etkili olduğunu
düşünüyoruz.
Dönemsel şartlar dikkate alınarak, finansal istikrara katkı
sağlayacak yönde, likidite adımları atılabilir. Bu araçların ve
atılan adımların doğrudan para politikası duruşuna dair bir sinyal
içeriği bulunmuyor. Likidite araçlarına dönük uygulamaları finansal
aktarım çerçevesinde değerlendirmek daha doğru olur. Para
politikasına dair duruşumuz net; enflasyon dinamiklerinde ikna
edici bir iyileşme gözlenene kadar sıkı duruşu koruyacağız.
Cari dengedeki hızlı düzeltmeyi nasıl
görüyorsunuz?
2018 yılının ortalarından itibaren ekonomideki dengelenme sürecinin
belirginleşmesi ile birlikte cari açıkta hızlı bir daralma
görmekteyiz. İktisadi faaliyette yavaşlama gözlenen dönemlerde cari
işlemler dengesinin iyileşmesi beklenen bir gelişmedir; bununla
birlikte, son dönemde ihracat ve turizm gelirlerindeki güçlü seyrin
de dengelenme sürecini desteklediğini vurgulamak gerekiyor. Yani
düzelmeyi sadece iç talep zayıflığına bağlamak eksik bir
değerlendirme olur.
Cari dengedeki iyileşmenin yapısal alanlardaki tedbirlerle
desteklenmesi uzun dönemde dengeli büyüme ve fiyat istikrarına
katkıda bulunacaktır. Bu kapsamda özellikle verimlilik ve rekabet
gücünü artıracak yapısal adımlar önemli. Tasarruf bilinci ve
finansal farkındalığın güçlendirilmesi de cari dengedeki
iyileşmenin kalıcı olması bakımından kritik önem taşımakta. Ayrıca
basiretli borçlanmayı özendiren makroihtiyati tedbirlerin de bu
süreci destekleyeceğini değerlendiriyoruz. Önümüzdeki dönemde bütün
bu konuların ülkemizin gündeminde daha ağırlıklı olarak yer alması
konusundaki çabalarımız devam edecek.