’’İhracat ve ithalatımızın nasıl gelişeceğini biliyoruz"
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, "Dış ticaretteki gelişmeler beklentilerimizle birebir uyumlu. Yıl sonuna kadar ay ay ihracat ve ithalatımızın nasıl gelişeceğini biliyoruz" dedi.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, "Dış ticaretteki
gelişmeler beklentilerimizle birebir uyumlu. Yıl sonuna kadar ay ay
ihracat ve ithalatımızın nasıl gelişeceğini biliyoruz"
dedi.
Bakan Zeybekci, 6 aylık dış ticaret verilerini değerlendirdi. Geçen
Cuma açıklanan verilere göre Türkiye'in ilk 6 aylık ihracatında
yüzde 8.2 gerileme olduğunu hatırlatan Zeybekci, ithalatın ise
yüzde 10,9 azaldığını belirtti. Zeybekci, 2015 dış ticaretindeki
gelişmelerin bu şekilde olacağının tahmin edildiğine ve hazırlık
yapıldığına işaret etti.
"DÜNYA TİCARETİ GERİLİYOR"
Tüm dünyanın ihracatında ve ithalatında düşüş yaşandığını belirten
Zeybekci, Mayıs ayı itibarıyla Dünya'daki toplam ihracat hacminin
bir önceki yıla oranla yüzde 13 azaldığını, Ocak-Mayıs döneminde
küresel ihracattaki düşüşün ise yüzde 11,3 olarak gerçekleştiğini
kaydetti.
Zeybekci, küresel ticaretteki bu sancılı evrenin yansımalarının
birçok ülkenin dış ticaret verilerinden de açıkça görüldüğünü
vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Özellikle emtia ihracatçısı ülkeler ihracatlarında önemli
gerilemelerle karşılaştı. 2015'in başlangıcından bu yana geçen
sürede Brezilya'nın toplam ihracatı yüzde 15, Rusya'nın ihracatı
yüzde 29, Avustralya'nın ihracatı yüzde 22 geriledi. Sadece
hammadde ihracatçısı ülkelerde değil diğer birçok ülkenin
ihracatında da gerileme var. ABD'nin ihracatında Dolar tüm dünyada
değer kazanıyor olmasına rağmen 2015 yılının başından itibaren
yüzde 5 oranında bir daralma söz konusu. Avrupa'ya bakıldığında,
yılbaşından bugüne Almanya'nın ihracatı yüzde 14, Fransa'nın yüzde
17, İtalya'nın yüzde 16, İspanya'nın yüzde 16 ve İngiltere'nin
yüzde 12 düştü. Avrupa Birliği'nin (AB) tamamındaki ihracat kaybı
ise yüzde 16. Asya Bölgesi de benzer kötüleşme işaretlerinin
gözlendiği bir diğer bölge. Endonezya'nın ihracatı yüzde 12,
Hindistan'ın yüzde 16. dünya ticaret devi Çin, bu yıl toplam
ihracatını yalnızca yüzde 1 artırabildi. Çin ekonomisinde bu yılın
ilk 6 aylık periyodunun 4 ayında toplam ihracat yıllık bazda
daraldı. Sadece 2 ayda yıllık ihracat artışı yakalanabildi.
Çin'deki görece iyi bu durumun nedeni ise parasının dolara
sabitlenmiş olması."
Dünya ticaretindeki bu gerilemenin birçok nedeninin olduğuna dikkat
çeken Zeybekci, iki temel faktörün gerilemenin asıl nedeni olduğunu
belirtti. Küresel ticaretin, 2014 yılı ortalarından itibaren petrol
ve diğer hammadde fiyatlarındaki düşüş ile doların diğer paralar
karşı yükselişe geçmesiyle tüm dünyada önemli ölçüde gerilemeye
başladığını vurgulayan Zeybekci, "Doların yükselişi dış
ticaret verilerinin dolar cinsinden açıklanıyor olması açısından
önemli bir faktör. Bütün dünya ülkeleri dış ticaretlerini farklı
paralar ile yapıyor ve açıklıyor. Örneğin birçok Avrupa ülkesi dış
ticaretini euro cinsinden açıklıyor. Japonya yen ile Çin yuan ile
açıklıyor. Fakat daha sonra bunlar Dünya Ticaret Örgütü tarafından
o ayki ortalama değerler ile ABD Dolarına çevriliyor. Bazı Avrupa
ülkeleri incelendiğinde aslında Euro bazında ihracatlarında artış
olduğunu, dolara çevrilince yükselişin yerini gerilemeye
bıraktığını görüyorsunuz. Bizim için de aynı faktör önem arz
ediyor" ifadelerini kullandı.
2015 yılının ilk 6 ayında ihracatın geçen yılın aynı dönemine göre
yüzde 8,2 azalarak 73,5 milyar dolar olduğunu belirten Zeybekci,
"İthalatımız da benzer şekilde geçen yılın aynı dönemine
göre yüzde 10,9 azaldı ve 106,7 milyar dolar oldu. Dış ticaret
açığımızda da bir düşüş söz konusudur. İlk 6 ayda dış ticaret açığı
yüzde 16,3 daraldı ve 33,2 milyar dolara geriledi. Dış ticaret
hacmimiz yüzde 9,8 düşüşle 180,2 milyar dolar oldu. İhracatın
ithalatı karşılama oranı da bu yıl Ocak-Haziran dönemi için yüzde
68,9 seviyesinde gerçekleşti" dedi.
"VERİLERİMİZİ EURO İLE AÇIKLIYOR OLSAYDIK DURUM TERSİ
OLURDU"
Bakan Zeybekci, geçen yıl ilk ayda euro dolar paritesinin
ortalaması 1.37 iken bu yıl 1.12'nin altına gerileyerek yaklaşık
yüzde 19 düştüğünü kaydetti. Sadece bu nedenle ihracatında ciddi
bir gerileme göründüğüne dikkat çeken Zeybekci, "Yalnız bu
miktar bazında gerileme değil. Buna özellikle dikkat edilmesi
gerekiyor. Miktar bazında ihracatımızda artış devam ediyor. Fakat
dolar bazında gerileme görünüyor. Biz dış ticaretimizi örneğin Euro
ile açıklamış olsaydık, ortaya bambaşka bir resim çıkıyor"
dedi.
Dolar bazında 80 milyar dolardan 73.5 milyar dolara gerileme
göründüğünü yineleyen Zeybekci, şunları kaydetti:
"Euro cinsinden hesaplıyor ve açıklıyor olsaydık 58.4
milyar dolardan 65.9 milyar dolara yükseliş olacaktı. Yani yüzde 8
gerileme yerine yüzde 13'e yakın artış olacaktı. İthalatımızda da
benzer bir seyir görüyoruz. 2014'ün ilk 6 ayında 119,8 milyar dolar
olan ithalatımız bu yılın aynı döneminde 106,7 milyar dolara
geriledi. Yine miktar artışlarına rağmen parite kaynaklı bir
gerileme söz konusu. Euro cinsinden hesaplama yapıyor olsaydık 87.4
milyar dolardan 95.7 milyar dolara yükseliş olacaktı. Yani yüzde
10.9 gerileme yerine yüzde 9,5'e yakın artış olacaktı.
Tabii bunları bir mazeret olarak öne çıkartmıyoruz. Amacımız
konunun net olarak anlaşılmasını sağlamak. Yıl genelinde paritedeki
gerilemenin ihracatımızı 12.6 milyar dolar azaltıcı etki yapacak.
Aynı şekilde hammadde fiyatlarındaki gerileme ihracatımızı 10.7
milyar dolar civarında azaltıcı etki yapacak. Her ikisi toplamda 23
milyar dolar ediyor. Biz buna rağmen bu etkileri hafifletici
adımlar atıyoruz. Tabii ki ihracatımızda 23 milyar dolar düşüş
olmayacak. Biz bu etkiyi yüzde 70-80 oranında telafi ediyoruz.
Gerek ticaret heyetleri, gerek ihracat destekleri, gerek Pazar ve
ürün çeşitlendirme çalışmaları ile bu yıl ilk 6 aylık dönemde tam
237 adet ülke/bölgeye ihracat gerçekleştirdik; ihracatçı firma
sayısı Ocak-Haziran itibariyle yüzde 1,7 arttı ve 53 bine
ulaştı."
2015 Ocak-Haziran döneminde euro ile gerçekleştirilen ihracatın
2014 yılı aynı döneme göre yüzde 8,6 artış kaydederek 28,2 milyar
euroya ulaştığını belirten Zeybekci, "Yine euro ile
gerçekleştirilen ithalat aynı dönemde yüzde 14 artışla 30,2 milyar
euro oldu. Ancak, 2014 yılı ikinci yarıdan itibaren değer kaybeden
parite, dolar cinsinden ihracat ve ithalatın değerini düşürüyor.
Ocak-Haziran döneminde ihracatta parite kaynaklı 7,2 milyar dolar,
ithalatta ise 7,8 milyar dolarlık gerileme yaşandı. Tüm bu olumsuz
koşullara rağmen, küresel ihracattaki konumumuzda önemli bir
kayıptan bahsetmek doğru olmaz. 2013 yılsonunda dünya ihracatındaki
payımız binde 9 iken şu anda binde 9,2 seviyesinde. Bu şimdiye dek
ulaşılan en yüksek ikinci değer. Bir başka ifadeyle pazar payımızda
herhangi bir kayıp olmadığı görülüyor. Benzer şekilde en önemli
ticaret partnerimiz AB'nin toplam ithalatında bizim ihracatımızın
payı Mayıs itibariyle yüzde 1,15 düzeyinde. Bu rakam şu ana kadar
yakalanan yüksek ikinci düzey" ifadelerini kullandı.
"YIL SONUNA DOĞRU İYİLEŞME OLACAK"
Dış ticaret camiasına ve kamuoyuna seslenen Zeybekci,
"Ekonomi Bakanlığı olarak yıl sonuna kadar ay ay ne kadar
ihracat ve ithalat yapacağımızı biliyoruz. Sadece Türkiye
ekonomisindeki gelişmeleri değil, tüm dünya ekonomilerini anlık
olarak izliyoruz. Şu ana kadar geçen süreçte elde ettiğimiz
sonuçlar beklentilerimizle birebir uyumlu. Eylül ayından itibaren
paritenin ve hammadde fiyatlarındaki gerilemenin negatif etkisi
tedricen azalmaya başlayacak. Fakat yıl başından itibaren çeşitli
vesileler ile ifade ettiğimiz gibi bu yıl dış ticarette dünyada ve
Türkiye'de gerileme olacak. Bavul ticareti ve serbest bölgelerden
yapılan net ihracatı da eklediğimizde gerçek ihracatımız yıl
sonunda 160 milyar dolar civarında gerçekleşecek. İhracatın
ithalatı karşılama oranı yüzde 70'in üzerinde olacak. Küresel
şartlar her ne olursa olsun, Cumhuriyetimizin 100. kuruluş yıl
dönümü olan 2023 için belirlenmiş 500 milyar dolar mal ihracatı
hedefine ulaşmak için kamu ile reel sektörü ile sivil toplum
kuruluşları ile hep beraber tek yumruk olarak var gücümüzle
çalışmaya devam edeceğiz" açıklamasında bulundu.
(İHA)