Ekonomide 2016 böyle geçti
Türkiye ve dünya ekonomik olarak oldukça hareketli bir yılı geride bırakıyor. 15 temmuz darbe girişimi, Brexit ve ABD'de yapılan başkanlık seçimleri yılın en önemli olayları olarak kayıtlara geçti.
Türkiye ve dünya ekonomik olarak oldukça hareketli bir yılı
geride bırakıyor. 15 temmuz darbe girişimi, Brexit ve ABD'de
yapılan başkanlık seçimleri yılın en önemli olayları olarak
kayıtlara geçti.
2016 yılı ekonomide Türkiye açısından aşağı ve yukarı yönlü
hareketlerin sık görüldüğü bir yıl olarak geçti. Küresel alanda ise
İngiltere'nin Brexit kararı sonrasında sterlin/dolar paritesi
tarihin en yakın seviyesine ulaştı.
2016 yılında Türkiye'de yaşanan ekonomik gelişmeler şu şekilde
gerçekleşti:
OCAK
Rusya Federasyonu 15 Ocak'ta, bazı Türk şirketlerinin yaptırım
kararlarından muaf tutulmasına yönelik tasarı yayımladı.
19 Ocak tarihinde TCMB aylık Para Politikası Kurulu toplantısı
sonucunda faiz oranlarını değiştirmediğini açıkladı.
IMF Dünya Ekonomik Görünüm Raporunda, Türkiye'ye ilişkin herhangi
bir değerlendirmeye yer vermedi. Gelişen ülke grubuna yönelik
büyüme beklentilerini de 2016 için yüzde 4,5'ten yüzde 4,3'e ve
2017 için yüzde 4,9'dan 4,7'ye indirdi.
IMF Başkanı Christine Lagarde, 22 Ocak'ta kurumun başkanlığına
yeniden aday olduğunu açıkladı.
TCMB, 26 Ocak'ta yüzde 5 olarak hedeflenen 2015 enflasyonunun yüzde
8,81 çıkması nedeniyle hükümete açık mektup gönderdi.
FED 27 Ocak'ta faiz oranını değiştirmediğini açıkladı.
.....
ŞUBAT
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP), 8 Şubat'ta
dünyanın en hızlı büyüyen 'türev ürünler piyasası' olduğu
açıklandı.
FED Başkanı Janet Yellen'in Kongrede 10 Şubat'ya yaptığı sunumda,
finansal koşulların ekonomik büyümeyi daha az desteklediğine işaret
etmesi ve para politikasının hiçbir şekilde önceden hazırlanmış
patikada olmadığını vurgulaması bankanın faiz artırım sürecine
ilişkin belirsizlikleri gündeme getirdi.
OECD, 18 Şubat'ta küresel ekonominin 2016'da son beş yılın en zayıf
büyüme performansını kaydedeceği öngörüyle, küresel ekonomik büyüme
tahminini 0,3 puan düşürdü ve yüzde 3'e çekti. Ayrıca, Brüksel'de
düzenlenen AB Liderler Zirvesinde Brexit'e ilişkin referandum
önerileri, sığınmacı krizi, terörle mücadele ve Rusya'ya
yaptırımların uzatılması gibi konular ele alındı ve İngiltere'nin
AB'de kalması için anlaşmaya varıldı.
19 Şubat'ta IMF Başkanlığı'na yeniden Christine Lagarde
seçildi.
TCMB, 23 Şubat'taki toplantısında faiz oranlarında değişiklik
yapmadı.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, 26
Şubat'ta Türkiye'nin kredi notu ve not görünümünü değiştirmediğini
açıkladı. Kuruluş son değerlendirmesinde kredi notunu 'BBB-' not
görünümünü de olan 'durağan'da bırakmıştı.
Borsa İstanbul endeksi Şubat ayında yüzde 3,2 değer kazandı. Dolar,
TL karşısında Şubat ayında 3 lira sınırını test etti.
.....
MART
FED 16 Mart'ta faiz oranlarında değişikliğe gitmedi. Banka
yetkililerinin 2016 için öngördüğü 4 faiz artırım beklentisi 2'ye
düştü.
TCMB 24 Mart'ta Para Politikaları Kurulu toplantısı sonucu faiz
koridoru üst bandını yüzde 10,75'ten yüzde 10,50'ye düşürdü. Merkez
Bankası böylece, 24 Şubat 2015'ten 13 ay sonra faizlerde indirime
gitmiş oldu.
31 Mart'ta Türkiye ekonomisinin 2015'te yüzde 4 büyüdüğü açıklandı.
Böylece Türkiye ekonomisi, 2015'in son çeyreğinde yakalanan yüzde
5,7'lik gayrisafi yurt içi hasıla artışıyla üst üste 25 çeyrek
büyüdü.
BIST 100 endeksi ise yükselişini 3'üncü aya taşıyarak 83 bin puanın
üzerine çıktı.
.....
NİSAN
Standard & Poors, 6 Nisan'da Türkiye'nin kredi not görünümünü
'negatif'ten 'durağan'a çevirdi.
Moody's, 8 Nisan'da olası değerlendirme takviminde yer alan Türkiye
kredi notu değerlendirmesini pas geçti.
IMF, 12 Nisan'da 2016 küresel ekonomik büyüme tahminini yüzde
3,4'ten yüzde 3,2'ye çekti. Kuruluş tahminini Türkiye için ise
yüzde 3,2'den yüzde 3,8'e yükseltti
19 Nisan'da TCMB Başkanı Erdem Başçı'nın, yerine Murat Çetinkaya
geldi.
20 Nisan'da Murat Çetinkaya'nın ilk kez başkanlık yaptığı PPK
toplantısında, faiz koridoru üst bandı 50 baz puan düşürülerek
yüzde 10a çekildi.
FED, iktisadi faaliyetin yavaşladığına işaret ederek, faiz
oranlarını değiştirmedi.
.....
MAYIS
TCMB, 24 Mayıs tarihli PPK toplantısı sonrasında faiz koridoru üst
bandını yüzde 10'dan yüzde 9,5'e indirdi.
.....
HAZİRAN
Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 4,8 büyüdü. Türkiye
ekonomisi, bu büyüme oranıyla Avrupa ekonomileri arasında ilk
sıraya yerleşti.
FED, 15 Haziran'da politika faizini, iş gücü piyasasındaki
yavaşlamayı gerekçe göstererek beklendiği gibi sabit tutma kararı
aldı.
TCMB 21 Haziran'da küresel oynaklıklarda yaşanan artışa karşın
politika araçlarının ekonominin şoklara karşı dayanıklılığını
artırdığını belirterek faiz koridoru üst bandını yüzde 9,50'den
yüzde 9'a çekti.
23 Haziran'da Brexit gerçekleşti. Birleşik Krallık'ta yapılan
referandumdan İngiltere'nin AB'den ayrılması kararı çıktı.
Gelişmenin etkisiyle İngiliz sterlini dolar karşısında tarihi düşük
seviyeye geriledi.
.....
TEMMUZ
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütünün (OECD) Türkiye Ekonomik
İnceleme Raporu'nda Türkiye ile ilgili 2016 ve 2017 büyüme
beklentileri değişmedi.
15 Temmuz'da Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) darbe girişimi
gerçekleştirdi. Kalkışma, milletin karşı çıkmasıyla başarısız
sonuçlandı.
FETÖ'nün darbe girişiminin ardından 17 Temmuz'da TCMB'den yapılan
duyuruda, finansal piyasaların etkin işleyişinin sürdürülmesi
amacıyla bazı tedbirler alındığı, bankalara gerekli likiditenin
limitsiz olarak sağlanacağı, gün içi likidite imkanının komisyon
oranının sıfır olarak uygulanacağı belirtildi.
Moody's, 18 Temmuz'da Türkiye'nin kredi notunu negatif izlemeye
aldığını açıkladı.
TCMB PPK toplantısı sonrasında 19 Temmuz'da faiz indirimlerine
devam etti. Koridorun üst bandını yüzde 9'dan yüzde 8,75'e
çekti.
IMF Brexit'in küresel ekonomi üzerinde yarattığı belirsizlikleri
gerekçe göstererek 2016 ve 2017 yıllarına ilişkin küresel büyüme
tahminini 0,1'er puan düşürdüğünü açıkladı.
20 Temmuz'da Türkiyede olağanüstü hal (OHAL) kararı alındı.
S&P, Türkiyenin kredi notunu 'BB+'dan 'BB'ye düşürdü, not
görünümünü ise 'negatif' olarak belirledi.
FED, 27 Temmuz'da faiz oranlarında değişikliğe gitmedi.
.....
AĞUSTOS
İngiltere Merkez Bankasından (BoE), 4 Ağustos'ta Brexit sonrası
banka politika faizini 7 yıl aradan sonra ilk kez düşürerek yüzde
0,25'e çekti,
Moody's, 5 Ağustos'ta takviminde yer alan Türkiye'ye yönelik
değerlendirme yapmadı.
Fitch Ratings 19 Ağustos tarihinde Türkiye'nin kredi notunu
'yatırım yapılabilir' seviyede olan 'BBB-' olarak teyit etti. Not
görünümünü 'durağan'dan 'negatif'e çevirdi.
TCMB 23 Ağustos toplantısında faiz koridoru üst bandını 25 baz puan
daha düşürerek yüzde 8,5'e çektiğini açıkladı.
.....
EYLÜL
Rusya ile Türkiye arasındaki sorunların aşılmasının ardından ilk
charter seferi gerçekleşti.
Türkiye ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 3,1 büyüdü.
TCMB, 22 Eylül'de PPK toplantısı sonrasında faiz indirimlerini
sürdürdü. Marjinal fonlama oranı yüzde 8,50'den yüzde 8,25'e
çekildi. Öte yandan faiz koridoru genişliği de 100 baz puana
gerileyerek "tarihin en dar faiz koridoru"
görüldü.
Moodys, 23 Eylül'de Türkiyenin kredi notunu bir basamak indirerek
'Baa3'ten 'Ba1'e çekti, not görünümünü 'durağan' olarak belirledi.
Böylece Türkiye'nin kredi notu yatırım yapılabilir seviyenin altına
indi.
Cezayir'de düzenlenen gayri resmi OPEC toplantısında üye ülkeler
petrol üretimini kısma konusunda anlaşmaya vardı.
.....
EKİM
İngiltere Başbakanı Theresa May, 2 Ekim'de Brexit sürecini
başlatacak Lizbon Anlaşması'nın 50'nci maddesinin 2017 yılı Mart
ayı sonuna kadar devreye sokulacağını açıkladı.
2017-2019 dönemini kapsayan 'Orta Vadeli Program' (OVP) 4 Ekim
tarihinde revizyona gidildi. Buna göre; 2016 büyüme oranı tahmini
yüzde 4,5'ten yüzde 3,2'ye, enflasyon yıl sonu hedefinde de
değişikliğe gidilmeyerek yüzde 7,5'te bırakıldı.
Türkiye ile Rusya arasında 9 Ekim'de ortak yatırım fonu kurulmasına
ilişkin ortak bildiri imzalandı.
TCMB, 20 Ekim'deki toplantısındafaiz oranlarını değiştirmedi. Banka
böylece,Mart ayından itibaren devam eden faiz indirimleri 7 ay
sonra durdu.
.....
KASIM
İngiltere'de Brexit sürecine Mart 2017'den itibaren başlanacağının
açıklamasına rağmen İngiltere Yüksek Mahkemesi 3 Kasım'da sürece
ilişkin atılacak adımların milletvekillerinin oyuna sunulması
gerektiğini açıkladı.
Standard & Poors, 4 Kasım'da Türkiye'nin kredi notu olan 'BB'yi
teyit ettiğini açıkladı. Ayrıca not görünümünü de 'negatif'ten
'durağan'a yükseltti,
ABD Başkanlık seçimlerini 9 Kasım'da Cumhuriyetçi Parti adayı
Donald Trump'ın kazandığı açıklandı.
TCMB 12 Kasım tarihinde banka nezdinde Türk lirası cinsinden tesis
edilen zorunlu karşılıklara ödenen faiz oranlarının, 1 Ocak 2017den
itibaren üç ayda bir ödeneceği ve bir hafta vadeli repo ihale faiz
oranının 400 baz puan eksiği olarak belirleneceği açıkladı. Ayrıca,
1 Ocak 2017den itibaren geçerli olmak üzere kredi kartı
işlemlerinde uygulanacak aylık azami faiz oranlarını Türk lirası
için yüzde 1,84, yabancı para için yüzde 1,47, aylık azami gecikme
faiz oranlarını ise Türk lirası için yüzde 2,34, yabancı para için
yüzde 1,97 olacağını bildirdi.
TCMB, 24 Kasım'daki toplantısında faiz koridorunun üst bandında 25
baz puan, 1 hafta vadeli repo ihale faiz oranında 50 baz puan
arttırdı. Ayrıca, yabancı para cinsi zorunlu karşılık oranlarını
tüm vade dilimlerinde 50 baz puan aşağı çekti.
OPEC, 30 Kasım'da petrol üretim seviyesini günlük 1,2 milyon varil
düşürme kararı aldığını açıkladı.
.....
ARALIK
Moodys, Türkiyenin kredi notu gözden geçirme tarihini takvimden
çıkardı.
TCMB Başkanı Murat Çetinkaya 6 Aralık'ta 2017 Yılında Para ve Kur
Politikası toplantısında döviz kurunun iktisadi temellerden
belirgin şekilde kopması, finansal istikrara dair risk oluşması
gibi durumlarda TCMB'nin kayıtsız kalmayacağı mesajını verdi.
7 Aralık'ta İtalya Başbakanı Matteo Renzi istifa etti.
TÜİK, ulusal hesaplar konusunda AB yönetmeliklerine uygun olarak
yapılan revizyon çalışmalarını tamamladı. Buna göre Türkiye
ekonomisi, yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 1,8 küçüldü. Ekonominin 27
çeyrek süren büyüme serisi böylece kesintiye uğramış oldu.
Türkiyede geçen yıla ilişkin kişi başına Gayrisafi Yurtiçi Hasıla
(GSYH), cari fiyatlarla 29 bin 885 lira, dolar cinsinden 11 bin 14
dolar olarak revize edildi.
TCMB, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 8de, faiz
koridorunun üst bandını yüzde 8,50'de ve faiz koridorunun alt
bandını yüzde 7,25'te sabit tuttu.
(İHA)