Dövizle kira dönemi resmen bitti!
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Karar'da yeni değişiklikler yapılmasını öngören Tebliği, Resmi Gazete'de yayımlandı. Döviz ve TL cinsinden yapılacak sözleşmelere ilişkin yeni düzenlemeler getirildi. Buna göre TL'ye çevrilecek sözleşmelerde; dolar 3,77'den, euro ise 4,55'ten hesaplanacak.
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin
Tebliğ'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ, Resmi Gazete'de
yayımlandı. Söz konusu Tebliğin, döviz cinsinden ve dövize endeksli
sözleşmelerin TL'ye çevrilmesindeki esasları içeren 8'inci
maddesinde değişikliğe gidildi.
Buna göre, Türkiye'de yerleşik kişiler kendi aralarında
akdedecekleri; konusu yurt içinde yer alan gayrimenkuller olan,
konut ve çatılı iş yeri dahil gayrimenkul satış ve kiralama
sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan
diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli
olarak kararlaştıramayacak.
Vatandaşlık bağı bulunmayan kişiler istisna
sayılacak
Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan
Türkiye'de yerleşik kişiler veya Türkiye'de ve yurt dışında
yerleşik kişiler; alıcı veya kiracı olarak taraf oldukları
gayrimenkul satış ve gayrimenkul kiralama sözleşmelerinde, sözleşme
bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme
yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırabilecek.
Kültür Bakanlığı'nca belgeli otel ve pansiyonlar döviz
cinsinden kiralanabilecek
Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli konaklama tesislerinin
işletilmesi amacıyla kiralanmasıyla ilgili gayrimenkul kiralama
sözleşmelerinde, sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan
diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli
olarak kararlaştırılabilecek.
Düzenleme, gümrüksüz satış mağazalarının kiralanmasına ilişkin
gayrimenkul kiralama sözleşmelerinde, sözleşme bedelinin ve bu
sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz
cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılmasını mümkün
hale getiriyor.
Türkiye'de yerleşik kişiler kendi aralarında akdedecekleri; yurt
dışında ifa edilecekler ile gemi adamlarının taraf oldukları
dışında kalan iş sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu
sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz
cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramayacak.
Türkiye'de yerleşik kişiler kendi aralarında akdedecekleri; yabancı
ülke vatandaşlarının dahil oldukları hizmet sözleşmeleri, ihracat,
transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz
kazandırıcı hizmet ve faaliyetler kapsamında yapılan hizmet
sözleşmeleri, yurt dışında gerçekleştirecek faaliyetler kapsamında
yapılan hizmet sözleşmeleri, Türkiye'de başlayıp yurt dışında
sonlanan, yurt dışında başlayıp Türkiye'de sonlanan veya yurt
dışında başlayıp yurt dışında sonlanan hizmet sözleşmeleri dışında
kalan danışmanlık, aracılık ve taşımacılık dahil hizmet
sözleşmelerinde, sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan
diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli
olarak kararlaştıramayacak.
Döviz cinsinden maliyet içeren eser sözleşmelerinde, sözleşme
bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri
döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırılabilecek.
Menkul satış ve kiralama sözleşmeleri
Taşıt satış ve kiralama sözleşmeleri dışında kalan menkul satış ve
kiralama sözleşmelerinde sözleşme bedelin ve bu sözleşmelerden
kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize
endeksli olarak kararlaştırılabilecek.
Yurt dışında üretilen donanım ve yazılımlara istisna
getirildi
Tebliğle birlikte, bilişim teknolojileri kapsamında yurt dışında
üretilen yazılımlara ilişkin satış sözleşmeleri ile yurt dışında
üretilen donanım ve yazılımlara ilişkin lisans ve hizmet
sözleşmelerinde sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan
diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli
olarak kararlaştırması mümkün hale geldi.
Gemilere ilişkin finansal kiralama (leasing) sözleşmelerinde,
sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme
yükümlülüklerin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırılması mümkündür. Finansal kiralama (leasing)
sözleşmelerine ilişkin bedellerin de döviz cinsinden
kararlaştırılması mümkün olacak.
Türkiye Cumhuriyeti ile vatandaşlık bağı bulunmayan Türkiye'de
yerleşik kişilerin taraf olduğu iş sözleşmelerinde, sözleşme bedeli
ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz
cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılabilecek.
Kamu kurum ve kuruluşlarının veya Türk Silahlı Kuvvetlerini
Güçlendirme Vakfı şirketlerinin taraf olduğu gayrimenkul satış ve
gayrimenkul kiralama dışında kalan sözleşmelerde, sözleşme bedeli
ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz
cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılabilecek.
Kamu kurum ve kuruluşlarının taraf olduğu döviz cinsinden veya
dövize endeksli ihaleler, sözleşmeler ve milletlerarası
antlaşmaların ifası kapsamında gerçekleştirilecek olan projeler
dahilinde; yükleniciler veya görevli şirketlerin ve bunların
sözleşme imzaladığı tarafların üçüncü taraflarla akdedeceği veya
bahsi geçen projeler çerçevesinde akdedilecek, gayrimenkul satış
sözleşmeleri ve iş sözleşmeleri dışında kalan sözleşmelerde,
sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme
yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırılabilecek.
Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun
kapsamında gerçekleştirilen işlemlere ilişkin olarak yapılan
sözleşmelerde; sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan
diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli
olarak kararlaştırılabilecek. Bu işlemlerle ilgili olarak
bankaların taraf olduğu sözleşmelerde de sözleşme bedelinin ve bu
sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerin döviz
cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün
olacak.
Sermaye piyasası araçlarına istisna
Sermaye piyasası araçlarının (yabancı sermaye piyasası araçları ve
depo sertifikaları ile yabancı yatırım fonu payları da dahil olmak
üzere), döviz cinsinden oluşturulması, ihracı, alım satımı ve
yapılan işlemlere ilişkin yükümlülüklerin döviz cinsinden
kararlaştırılması mümkün olacak.
Dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye'de bulunan; şube, temsilcilik,
ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve
üzerinde pay sahipliklerinin veya ortak kontrol ve/veya kontrolüne
sahip bulunduğu şirketler ile serbest bölgedeki faaliyetleri
kapsamında serbest bölgelerdeki şirketlerin işveren veya hizmet
alan olarak taraf olduğu iş ve hizmet sözleşmelerinde, sözleşme
bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri
döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırılabilecek.
Türkiye'de yerleşik ticari havayolu işletmeleri, hava taşıma
araçlarına, motorlarına ve bunların aksam ve parçalarına yönelik
teknik bakım hizmeti veren şirketler, havalimanlarında yer
hizmetleri yapmak üzere çalışma ruhsatı alan veya yetkilendirilen
kamu ya da özel hukuk tüzel kişiliği statüsündeki kuruluşlar ve söz
konusu kuruluşların kurdukları işletme ve şirketlerle doğrudan veya
dolaylı olarak sermayelerinde en az yüzde elli hisse oranına sahip
olduğu ortaklıkların; Türkiye'de yerleşik kişilerle döviz cinsinden
veya dövize endeksli bedeller içeren gayrimenkul satış, gayrimenkul
kiralama ve iş sözleşmeleri haricindeki sözleşmeleri akdetmeleri
mümkün olacak.
Sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme
yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırılamayan sözleşmeler kapsamında düzenlenecek kıymetli
evraklarda yer alan bedeller, döviz cinsinden veya dövize endeksli
olarak belirlenemeyecek. Ancak, değişikliğin yürürlüğe girdiği
tarihten önce düzenlenen ve dolaşıma giren bu kapsamdaki kıymetli
evraklar istisna sayılacak.
Türkiye'de yerleşik kişilerin yurt dışındaki; şube, temsilcilik,
ofis, irtibat bürosu, işlettiği veya yönettiği fonlar, doğrudan
veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin
bulunduğu şirketler Türkiye'de yerleşik olarak değerlendirilecek.
Ancak, sözleşmenin yurt dışında ifa edilmesi durumunda istisna
kapsamında değerlendirilecek.
Sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme
yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırılması mümkün olmayan sözleşmelerde yer alan bedellerin
taraflarca Türk parası olarak yeniden belirlenmesi zorunlu
olacak.
Anlaşmazlık halinde 2 Ocak 2018 kuru esas
alınacak
Döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması
mümkün olmayan sözleşmelerde yer alan bedeller taraflarca Türk
Lirası yeniden belirlenirken mutabakata varılamazsa; 2 Ocak 2018
tarihinden önce akdedilen sözleşmelerdeki Döviz bedelinin TL'ye
çevrilmesinde, 2 Ocak'taki Merkez Bankası efektif satış kuru esas
alınacak. Taraflar anlaşırsa, farklı bedeller üzerinden de TL'ye
geçiş yapabilecekler. Yeni belirlenen bedeller, her yıl Türkiye
İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) tüketici fiyat endeksindeki (TÜFE)
artışa göre güncellenecek.
Kira bedelinde anlaşılamazsa TÜFE oranları esas
alınacak
Düzenlemeleri içeren 8'inci maddenin yürürlüğe girdiği tarihten
önce akdedilen konut ve çatılı iş yeri kira sözleşmelerinde döviz
veya dövize endeksli olarak belirlenen bedeller iki yıllık süre
için Türk lirası olarak belirlenecek. Ancak, Türk lirası olarak
belirlemenin yapıldığı kira yılının sonundan itibaren bir yıl
geçerli olmak üzere; Türk lirası olarak belirlenecek kira bedelinde
mutabakata varılamazsa, belirleme tarihinden belirlemenin yapıldığı
kira yılının sonuna kadar TÜİK'in her ay için belirlediği (TÜFE)
aylık değişim oranları esas alınarak artırılması yoluyla
belirlenecek.
Bir sonraki kira yılı Türk lirası bedeli belirlenirken taraflarca
mutabakat sağlanamaması durumunda ise önceki kira yılında geçerli
olan kira bedelinin (TÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak
artırılması yoluyla belirlenecek ve belirlenen Türk lirası
cinsinden kira bedeli, iki yıllık sürenin sonuna kadar geçerli
olacak.