Domates dibe vurdu
Mersin'in Erdemli ilçesinde, geçtiğimiz hafta 4 lira seviyesinde seyreden domates, kalitesine göre 50 kuruş ile 1,5 lira arasında satılıyor. Geçen yıla göre yaklaşık bir ay geç gerçekleşen hasatla birlikte fiyatlarda ani bir düşüş yaşandı. Üreticiler ürünlerinin henüz yeni çıkmasına rağmen ani düşüşten duydukları kaygıyı dile getirirken, Ankara, İstanbul gibi illerde domatesin tüketiciye uçuk...
Mersin'in Erdemli ilçesinde, geçtiğimiz hafta 4 lira seviyesinde
seyreden domates, kalitesine göre 50 kuruş ile 1,5 lira arasında
satılıyor. Geçen yıla göre yaklaşık bir ay geç gerçekleşen hasatla
birlikte fiyatlarda ani bir düşüş yaşandı. Üreticiler ürünlerinin
henüz yeni çıkmasına rağmen ani düşüşten duydukları kaygıyı dile
getirirken, Ankara, İstanbul gibi illerde domatesin tüketiciye uçuk
fiyatla ulaşmasına da tepki gösterdi.
Erdemli Yaş Sebze Meyve Komisyoncuları Derneği Başkanı Fazıl Koşar,
üreticiyi ve tüketiciyi mağdur etmeyecek yeni bir sisteme ihtiyaç
duyulduğunu belirterek, bu konuda yasal düzenleme beklediklerini
söyledi.
Bu yıl hasadın gecikmeli olarak gerçekleştirildiğini ifade eden
Koşar, "Geçtiğimiz yıllarda nisan ayında elde ettiğimiz
hasadı bu yıl mayıs ayı içerisinde elde etmekteyiz. Bu yüzden
geçtiğimiz aylarda daha öncede belirttiğimiz gibi suni fiyat
artışlarımız olmuştur. Bu suni fiyat artışlarımızın geçici olduğunu
belirtmiştik. Şimdi mayıs ayı içerisinde domates hasadımız arttığı
için fiyatlarımız bu günlerde halimizde bir hafta içerisinde yüzde
yüze yakın bir düşüş yaşamıştır. Ayın birinde 4 lira olan
domatesimiz bugün Erdemli halinde 50 kuruş ile 1,5 lira
arasındadır" dedi.
"ÜRETİCİ DE TÜKETİCİ DE MAĞDUR"
"Biz 50 kuruş, 1 liraya domates satarken, kahrını çeken
üreticilerimiz kışın yatmayan, soba yakan, sellerle uğraşan,
yağmurla uğraşan üreticilerimizin bugünlerde daha yeni çıkan
ürünlerini 50 kuruş ile 1 liraya satması bizi üzmektedir"
diyen Koşar, "Bu mevcut sistemde ne üreticimiz
faydalanabilmekte, ne de gittiği yerde tüketicilerimiz
faydalanmaktadır. Biz burada 50 kuruşa 1 liraya domates satarken,
İstanbul, Ankara'da tüketicilerimiz 8-10 liraya domates
alabilmektedir. İki tarafta bu durumdan memnun değildir. İlgili
bakanlığımız ve hükümetimize rica ediyoruz. Bu sıkıntıların ortadan
kalkması için yasal düzenleme istiyoruz" şeklinde
konuştu.
"1 KİLO DOMATESİN MAALİYETİ 1 LİRA, 1,5 LİRA"
Yasal düzenlemenin nasıl olması gerektiğini dair görüşlerini de
dile getiren Koşar, "Bize göre bu yasal düzenleme üretilen
malların hallere girişinin sağlanıp birinci basamaktan itibaren
denetim altına alınmasıdır. Bugün 1 liraya satılan domates denetim
altına alınmış olsaydı, Ankara'da, İstanbul'da 8-10 liraya
satılamazdı. Müstahsil makbuzları düzenlenerek dışarıdan alınan
mallar istenilen fiyata büyük şehirlerde satılmakta. Oradaki
tüketicimiz de faydalanamıyor bu sistemden, buradaki üreticimiz de
50 kuruşa, 1 liraya domates satarak rezil olmakta. Bugün 1 kilo
domatesin maliyeti 1 lira, 1,5 lira arasındadır" diye
konuştu.
Koşar, şöyle devam etti:
"2012 yılında çıkan hal yasası nedeniyle dışarıda
istenildiği gibi mal alınıp satılabilmektedir. Bu yüzden biz
bilhassa domateste Rusya'dan kaybımız olan pazarımızın başka
ülkelerde telafisinin sağlanılması, üreticilerimize teşviklerin
arttırılması, sürekli olması, tatmin edici olmasını isteyerek,
yasal düzenlemenin yapılarak üreticilerimizin ve tüketicilerimizin
bu mağduriyetinin giderilmesini yetkililerimizden ivedilikle
istiyoruz."
Televi İsteç firması yetkilisi Ali Ersöz de, "1 kilo
domatesin maliyeti 1,5 lira. Biz kaç gün sattık, on beş gün
kardeşim. Şimdi domates 50 kuruşla 1 lira arasında. Yani üretici
kan ağlıyor. Onun için ihracatçıların önünün açılıp, teşviğinin
devamlı verilmesi lazım. Üretici bölgesine gelsinler 50 kuruş, 1
lira. İhracatçılara destek verirse devlet önünü açarsa biz pazarı
kendi kendimize oluştururuz. İhracatçılara destek verilmesi lazım,
kollanması lazım. Bu iç pazar bizim malımızı tüketemez,
ihracatçının olması şart" dedi.
Üretici Abdullah Durak ise, "1 hafta önce 4 lira olan
domatesimiz şu an 50 kuruş, bu durumdan üreticiler de tüketiciler
de memnun değil. 4 liraya satılırken 10 liraya domates alındığından
bahsettiler. Şu anda 50 kuruş, piyasalarda 6 lira" diye
konuştu.
Bazı üreticiler de kendilerinin düşük fiyata ürettiğini ve
tüketicilerin ise yüksek fiyatla ürünü aldıklarını belirterek,
oluşan fiyat farkına tepki gösterdi.
Erdemli'de Suudi Arabistan, İsrail'in yanı sıra Ukrayna ve
Romanya'ya ihraç edilen çakır domatesin fiyatı 1,5 lira seviyesinde
seyrederken, iç piyasaya verilen kırmızı olgun domatesin fiyatı 50
kuruşu gördü. 12 ay domates üretimi gerçekleştirilen Mersin'in
Erdemli ilçesinde yıllara göre domates üretimi 400 bin ton ile 700
bin ton arasında değişiyor. Ancak bu yıl hava şartları dolayısıyla
rekoltenin düşük olması bekleniyor.
(Oktay İnce/İHA)