Devletin desteğiyle sayıları 10 bine çıktı
Kızılırmak Deltası'nda manda sayısı, devlet desteğiyle 3 binden 10 bine çıktı.
Kızılırmak Deltası'nda manda sayısı, devlet desteğiyle 3 binden
10 bine çıktı.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) verilerine göre; Samsun, 19 bin
896 adet manda ile Türkiye genelinde 1. sırada yer alıyor.
Samsun'da ise manda sayısının yarıdan fazlası Kızılırmak
Deltası'nda bulunuyor. Son 10 yılda yapılan teşviklerle manda
sayısı 3 binden 10 bine yükseldi. 56 bin hektar alana sahip Kuş
Cenneti mandalara da doğal bir yaşam alanı sunuyor. Kuş
Cenneti'ndeki, verimli otlaklar ve sulak yerlerde yaşamaları manda
sayısının artmasının nedenlerinden olarak görülüyor. Kızılırmak
Deltası Kuş Cenneti'nde hayvancılık faaliyetler ile doğal yaşam
arasındaki etkileşim konusunda çalışmalar yürüttüklerini belirten
Kızılırmak Deltası Sulak Alan ve Kuş Cenneti Alan Başkanı Doç. Dr.
Mustafa Güler, deltadaki ekosisteme mandaların katkısı olduğunu
kaydetti. Mandaların Kuş Cenneti'nde rahat bir şekilde yaşadığını
belirten manda sahipleri, manda sayısının arttığını dile
getirdi.
"AZALAN İLGİ SON YILLARDA YENİDEN ARTTI"
Manda sayısının arttığını vurgulayan manda yetiştiricisi Bayram
Sözen, "Kızılırmak Deltası'nda manda nesli tükenmek
üzereydi. Devlet projeleriyle ilgi gören manda çoğalmaya başladı.
Biz burada deltadan yararlanıyoruz. Mandanın bakımı burada kolay
olduğu için manda daha fazla tercih ediliyor. Manda sulak araziyi
sevdiği için 5-6 deltada gezebiliyor. Bu bakımını kolaylaştırıyor.
Benim 2010'da 20-30 tane mandan varken şimdi 150 tane mandam var.
Manda sayısı artıyor. Manda dayanıklı, etiyle sütüyle kaliteli bir
hayvan. Mandaya karşı azalan ilgi son yıllarda yeniden
arttı" dedi.
"MANDA POPÜLASYONU ALANIN AYRILMAZ BİR
PARÇASI"
Kızılırmak Deltası'nın Türkiye'deki en fazla manda popülasyonunu
bünyesinde barındıran bir yer olduğunu belirten Kızılırmak Deltası
Sulak Alan ve Kuş Cenneti Alan Başkanı Doç. Dr. Mustafa Güler,
"Kuş Cenneti dediğimiz alanda ise yaklaşık olarak 10 bin
civarında manda olduğunu biliyoruz. Geçen yıl yaptığımız bir
çalışmada 5 bin 500 mandanın sulak alan içerisinde 6 ay boyunca
bulunduğunu biliyoruz. Manda sayısında bölgede genel olarak 1995
yılından 2008 yılına kadar olan sürede ciddi bir azalma olmuş. 10
bin mandadan 2 bin mandaya kadar düşülmüş. 2008 yılından sonra
devletin desteğiyle mandacılık gelişiyor ve manda sayısında artış
oluyor. 2008 ile 2018 arasında 3 bin manda sayısından 10 bin manda
sayısına ulaşmış durumdayız. Bu yıl henüz manda sayısı için bir
çalışma yapmadık. Nisan ayı gibi mandalar alana çıkacak o zaman
yine sayıyla ilgili bir çalışma yapacağız. Kızılırmak Deltası şu an
UNESCO sürecinde. UNESCO sürecinde belli aşamalar ve değerlendirme
süreci var. UNESCO, geçen yıl Aralık ayında buradaki bütün
canlıların olduğu detaylı bir rapor istedi bizden. Bizim yapmamız
gereken bütün doğal varlıkların birbiriyle etkileşimini ortaya
koymak. Burada hayvancılık faaliyetleri ile doğal arasındaki
ilişkiye tam hakim değiliz. Bu ilişki özellikle mandalar açısından
pozitif yönde. Mandacılık faaliyetleri bölgedeki doğal yaşamı
destekliyor. Bu ulusal ve uluslararası birçok çalışmada bizim
tespit ettiğimiz bir nokta. Fakat buradaki ilişkinin ne yönde
olduğunu yapacağımız çalışmalar sonrasında belli olacak. Biz
bölgedeki bütün hayvancılık faaliyetlerle doğal yaşam arasındaki
etkileşimi ortaya koymak için bir dizi somut çalışmalar ortaya
koymayı öngörüyoruz. Buradaki manda popülasyonu alanın ayrılmaz bir
parçası. Mandacılık faaliyeti bölge ve ülke ekonomisi için ciddi
bir kaynak. Sulak alan ekosisteminin sürdürülebilirliği açısından
mandacılığın bir çok konuda katkısı var" diye konuştu.
Samsun'un 19 Mayıs ve Bafra ilçelerini de kapsayan, içinde 7 göl
bulunan 56 bin hektarlık delta, Türkiye'de tespit edilen 486 kuş
türünden 356'sına ev sahipliği yapıyor. Deltada; 554 bitki türü, 35
balık türü, 42 memeli türü, 12 amfibi türü bulunuyor. Kuş
Cenneti'nde kış döneminde yıllık ortalama 150 bin kuş popülasyonu
gözlemleniyor. Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, alanının 22 bin
hektarı 1998 yılında Ramsar alanı ilan edildi. Türkiye'nin en büyük
deltalarından biri olan Kızılırmak Deltası, UNESCO Dünya Kültür
Mirası Geçici Listesi'nde bulunuyor.