Babacan: "BDDK gerektiğinde..."
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, "Bankalar ile ilgili konularda tek yetkili kurum BDDK'dır, gerektiğinde gözünü kırpmadan her adımı atar" dedi.
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, "Bankalar ile ilgili
konularda tek yetkili kurum BDDK'dır, gerektiğinde gözünü kırpmadan
her adımı atar" dedi.
Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, İstanbul Finans
Zirvesi'nde, gündemdeki konulara dair açıklamalarda bulundu.
Dünyanın ve Avrupa'nın en gözde kentlerinden biri ve kıtaların,
kültürlerin ve medeniyetlerin buluşma noktası olan İstanbul'un
küresel finans bir merkezi olması için 2009 yılından beri
çalıştıklarını belirten Babacan, İstanbul'un sadece Türkiye için
değil, çok geniş bir coğrafya için merkezi bir rolü olduğunu
vurgulayarak "THY sadece İstanbul'dan dünyanın 105 ayrı
ülkesine sefer yapıyor ve dünyada hiçbir havayolunun bu kadar
noktaya uçması söz konusu değil. Demek ki İstanbul aynı zamanda
lojistik ve ticaret anlamında da önemli merkez oldu. İstanbul'un bu
özelliğinin finans noktasında da vurgulanması bizler için çok
önemli. İstanbul Finans Merkezi deyince bazen birazda farklı
yönlendirmeler sonucu bir gayrimenkul projesini düşünüyoruz.
İstanbul Finans Merkezi bir gayrimenkul projesi olmaktan çok öte
bir konu. İstanbul'un tümünün finans konusunda gelişmesi ve
İstanbul'un tümüyle beraber Türkiye'nin finans konusunda dünyada
söz sahibi olması önemli bir amacımız. Şu anda hükümet olarak 5
yıllık 10. Kalkınma Planı'nın özel dönüşüm programları üzerinde
çalışıyoruz. İlk defa 25 konuda özel dönüşüm programıyla beraber
yayımladığımız bir plan. 25 programında şu anda eylem planlarını
hazırlıyoruz. Yaklaşık bin 200'ün üzerinde bir eylemin 2018'e kadar
takvimlendirilmesini yapıyoruz. İnşallah ekim sonu kasım başı gibi
başbakanımız tarafından açıklanacak bu eylem planı Türkiye'nin
detaylı bir yol haritası olacak. 25 dönüşüm programından bir tanesi
de İstanbul Finans Merkezi ile ilgili programımız" dedi.
Babacan, İstanbul Finans Merkezi ile ilgili takvimi konusunda
kuruluşlar arasında bir mutabakat oluştuğunu da söyledi.
"FAİZSİZ FİNANS MODELİ ÇOK DAHA DAYANIKLI"
İstanbul'un 2023'ün Türkiye'sinde finans ile anılacağını belirten
Babacan, bu yılki zirvenin ana teması olan 'yenilikçi finans'ın
sanayide çok vurguladıkları katma değerin üretilmesi için olmazsa
olmaz gördüklerini belirtti. Bunun finans alanında da
uygulanmasının Türkiye için çok önemli olduğunu vurgulayan babacan
"Faizsiz finans modellerinin Türkiye'de gelişmesi her zaman
arzumuzdur. Katılım bankalarımız da faaliyetlerini göstermekteler.
Kira sertifikası yoluyla da yeni bir enstrümanı piyasalarımıza
kazandırmış olduk. Ülke olarak sukuk enstrümanlarının yaygınlaşması
için çok çaba sarf ettik. Özel sektörümüz de bu işe girmeye
başladı. 2008-2009 krizi gösterdi ki faizsiz finans modeli,
ortaklık kültürüne ve adeta kader ortaklığına dayanan bir finans
kültürü çok daha dayanıklı olmakta. Bunun IMF'nin raporlarıyla da
tescil edildiğini görmekteyiz. Böyle bir dönemde Türkiye'de yeni
yeni başlayan ve gittikçe gelişmesi gereken farklı modellere açık
olduğumuzu ifade ediyorum. Sermaye piyasalarımızın bu konuda
geliştirilmesi büyük önem taşıyor" değerlendirmesinde
bulundu.
"AVRUPA'DA TOPARLANMA YAVAŞ VE KIRILGAN"
Küresel ekonomik görünümle ilgili açıklamalarda da bulunan Babacan
şunları söyledi: "ABD'nin krizden çıkış hızının daha iyi
olduğunu görüyoruz. Nispeten sürdürülebilir ve diğer ülkelerin
biraz üzerinde bir büyüme tablosu söz konusu. Ancak bunun sonucu
olarak ABD Merkez Bankası'nın (Fed) atmış olduğu ve atacak
adımları. Biraz normalleşme var ama bunun yanında parasal
sıkılaştırmanın başlayacağı bir döneme doğru yürüyoruz. Bu dolar ve
ABD ekonomi açısından geçerli bir tablo. Öte yandan Avrupa'ya
baktığımızda toparlanma yavaş ve kırılgan. Ülkeden ülkeye çok
değişiyor. OECD'nin dün yayımlanan tahminlere göre Avro bölgesinin
bu yılki büyüme hızı yüzde 1'in de altında kalıyor. Avro bölgesinde
büyük ülkelerinde içinde olduğu 18 ülkeyi topluyorsunuz ve büyüme
hızı yüzde 1'i bulmuyor. Üstelik deflasyon riski belirmiş durumda.
Her ne kadar bu risk ölçülebilir ve sınırlı olsa da yine de Avrupa
Merkez Bankası'nın (ECB) atmış olduğu adımlar bu riskin dikkate
alınması gereken bir risk olduğunu da bizlere söylüyor. Önümüzdeki
dönemde Avrupa'nın çok yavaş ve kırılgan toparlanmaya cevap olarak
ECB'nin daha aktif olduğu bir tabloyu göreceğiz. Umut ediyoruz ki
ECB'nin bu genişleyici adımları Fed'in sınırlayıcı adımlarını
dengeleyebilmekte önemli bir rol oynar. Türkiye için bu
önemli".
"GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER SIKINTILI DÖNEMLERLE İLGİLİ DAHA
TECRÜBELİ"
Geçen yılından bu yana gelişmekte olan ülkelerle ilgili olumsuz bir
yayın furyasının başladığını belirten Babacan, "Bunların
hiçbirinin doğru olmadığı ortaya çıkmış durumda. Gelişmekte olan
ülkeler 1990'lara göre çok daha farklı ekonomik yapıya sahipler.
Gelişmekte olan ülkelerin artık kamu borç stoğu düşük, bankacılık
sistemleri çok daha sağlam, rezervleri çok daha yüksek, üstelik
gelişmekte olan ülkelerin pek çoğunda esnek kur rejimleri var.
Esnek kur rejimleri piyasaların hareketli olduğu dönemde çok önemli
koruyucu fonksiyon yerine getiriyor. Bunların hepsini beraberce
düşünüp değerlendirmemiz önem taşımaktadır. Gelişmekte olan ülkeler
açısından gelecek 10 yıl büyüme oranlarının ortalamalarının daha
düşük olduğu dönem olacak. Ama gelişmiş ülkelerden daha yüksek
büyüme oranlarını gelişmekte olan ülkelerde görmeye devam edeceğiz.
Dolayısıyla yatırımcılar, 'Ben büyümek istiyorum, ben getiri
istiyorum, ben nereye yatırım yapayım?' diye şöyle bir etrafa
baktığında büyüme, hareket, dinamizm isteyen yatırımcıların yine
gelişmekte olan ülkeleri tercih etmeye devam edeceklerini
göreceğiz. Son bir yıllık dönem gelişmekte olan ülkelerin sıkıntılı
dönemler konusunda çok daha iyi tecrübeye sahip olduğunu
gösterdi" dedi.
"BİZİM BEĞENMEDİĞİMİZ BÜYÜME RAKAMLARI AVRUPA'NIN
GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİNİ ÇOK ÜZERİNDE"
Babacan, "Türkiye'nin geçen yıl itibariyle 820 milyar
dolara ulaşmış bir milli geliri ve satın alma gücü paritesine göre
endekslenip bakıldığında 19 bin dolara ulaşmış kişi başına düşen
milli geliri bulunuyor. Bu artık bizi Dünya Bankası
sınıflandırmasında üst orta gelir ülke grubuna çoktan koymuş
durumda ve ümit ediyoruz ki birkaç yıla kadar yüksek gelir ülke
grubuna Türkiye girmiş olacak" dedi.
Türkiye'nin büyümesinin özel sektör odaklı olduğuna dikkat çeken
Babacan, "Türkiye'nin 12 yıllık dönemine bakıldığında
büyüme, enflasyon ve cari açık ile mücadeleyi beraberce
gerçekleştirebilen bir ülkeyiz.
Türkiye özellikle Avrupa'daki gelişmekte olan ülkeler içinde en
yüksek performansı gösteren ülke. Bizim çok da memnun olmadığımız
yüzde 3-4 büyüme rakamlarıyla değerlendirildiğinde Avrupa'nın
gelişmekte olan ülkelerinin çok üzerindedir. Avrupa'nın en hızlı
büyüyen ülkesiyiz, geçen sene öyleydik, bu sene de muhtemelen öyle
olacağız. Tabii ki arzu ettiğimiz büyüme rakamları, ekonomik
dinamizm Türkiye için önemli ama bundan sonraki dönemde büyüme
kaynağının yapısal reformlar eliyle olmalı. Sürdürülebilir, kalıcı,
kaliteli bir büyüme istiyorsak her alanda yapısal reformlara devam
etmemiz gerekiyor" dedi.
ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMİN ÖNCELİKLERİ
Başbakan Yardımcısı Babacan sözlerine şöyle devam etti:
"Önümüzdeki dönemde temel önceliğimiz cari açık ve
enflasyonun düşürülmesi olacak. Her iki gösterge de yüksek. Bunun
kararlılıkla aşağı doğru düşürülmesi gerekiyor. Bunu yaparken de
büyüme ve istihdamı korumak ve daha iyiye götürmek önemli. Bunun
beraberce gerçekleşmesi yapısal reformlarla olacak. Çareyi daha
kısa vadeli 3-5 aylık yerlerde arayabilirsiniz ama kalıcı olarak
bunu sağlamak istiyorsanız yapısal reformlara eğilmeniz gerekecek.
Gelecek dönemde imalat sanayi temel önceliklerimizden biri olacak.
İmalat derken daha yüksek teknoloji, katma değer, Ar-Ge'ye dayanan
markalaşmanın gündemimizde olması, eğitim temel bir alanımız ve
hızla iyileştirmemiz gereken bir alan. Enerji ile ilgili temel
sorunlarımız var. Enerji ile ilgili temel adımlarımızı atmamız
önümüzdeki dönemin önemli gündem maddeleridir. Kuşkusuz yargı
alanlarındaki reformların devam etmesi ve Türkiye'nin hukuk devleti
olma yolundaki verdiği mücadelenin kararlılıkla sürmesi önümüzdeki
dönemin başlıklarından olacak".
"BDDK GÖZÜNÜ KIRPMADAN KARAR VERİR"
Konuşmasının ardından soruları cevaplayan Başbakan Yardımcısı
Babacan, Bank Asya'nın durumu ile ilgili sorulara "BDDK
bankalar için bağımsız karar verir. Bankalar için kaynağı belirsiz
söylentiler çıkabilir. Bunlar kasıtlıdır. Gerekli olan konularda
BDDK gözünü kırpmadan karar verir" cevabını verdi. Ali
Babacan, şunları kaydetti:"BDDK, Bankacılık Kanunu'na göre
hareket eder. Kanundaki maddeler de çok açıktır. Bugüne kadar
olduğu gibi bundan sonra da BDDK, kurallar içerisinde, banka banka
ne gerekiyorsa kuşkusuz yapacaktır. Herhangi bir banka ile ilgili
hangi adımın atılıp, hangi adımın atılmayacağı kararı da BDDK'nın
bağımsızca vereceği bir karardır. Bankacılıkla ilgili bazen,
kaynağı belirsiz bilgiler ortalıkta dolaşabilir. Bunların önemli
bir kısmı da kasıtlıdır. Bunu Gezi olaylarında da yaşadık.
Bugünlerde de yalan yanlış bir sürü bilgi ortalığa saçılabilir.
Bankacılıkla ilgili bütün bilgileri yetkili kişi ve kurumlardan
almak gerekir. BDDK da herhangi bir banka ile alakalı bir şey
söyleyecekse bunu ya Başkan çıkar söyler ya da web sitesinde bir
duyuru olarak söyler. Dolayısıyla bu sektörle ilgili söylentiler,
şunlar, bunlar dikkate alınmaması gereken hususlardır"
Sektörün yurt dışından sağladığı kredilerin önemine işaret eden
Babacan, bu konudaki risklerin minimal düzeyde olduğunu dile
getirdi. Geçen sene yüzde 8 olan cari açığın bu sene yüzde 6 veya
biraz altında beklendiğini anımsatan Babacan, "Bu ne demek?
Milli gelirimizin yüzde 2'si kadar daha az finansmana ihtiyacımız
olacak demek. Dolayısıyla bankalarımızın da yurt dışından finansman
ihtiyacı yüzde 8'lik cari açığa göre daha düşük olacak. Bütün
bunlar tartışılır ama hiç kimse merak etmesin ki biz bunları zaten
bu kuruluşlardan aylar, yıllar önce görüyoruz ve gerekli adımları
da gerektiği zaman atıyoruz. Ama tek bir banka ile alakalı
konularda BDDK yetkilidir, kurallar içerisinde gerektiği zaman
gerekli adımı gözünü kırpmadan atar" dedi.
"KREDİ KARTINA TAKSİTTE 'KÜÇÜK' DÜZENLEMELER
OLABİLİR"
Tüketici kredilerine ilişkin düzenlemeler ve kredi kartına taksit
sınırlaması ile ilgili bir soru üzerine Babacan , "Tüketici
kredileri veya borçlanıp harcama açısından gelinen nokta arzu
ettiğimiz bir noktadayız. Arzu edilen bir noktaya gelmişken bunun
yeniden farklı bir noktaya gitmesini istemiyoruz. Buna karşın
sektör bazlı bazı küçük rötuşlar yapılabiliriz. Örneğin kuyumculuk
sektöründe 4 taksit uygulanması konusunda ilgili tüm kurumlar
arasında ortak bir görüş oluştu. Böyle çok küçük düzenlemeler
olabilir ama onun dışında çok geniş çaplı gevşetme yönünde bir
tedbir asla gündemimizde değil. O zaman ne olur? Bir sene öncesine
döneriz. Bir sene öncesinin problemlerini tekrar önümüzde buluruz.
Dolayısıyla doğru bir iş yaptıysak doğruda ısrar etmek mutlaka
önemli olacaktır" dedi.
"KREDİ DERECELENDİRME KURULUŞLARI TÜRKİYE'Yİ OBJEKTİF
DEĞERLENDİRMELİ"
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Gerekirse kredi
derecelendirme kuruluşları ile ilişkimizi keseriz"
açıklaması ile ilgili soruya Babacan, kredi derecelendirme
kuruluşlarının Türkiye'nin nabzını yerinde tutması gerektiğini
belirterek "Kredi derecelendirme kuruluşları Türkiye'yi
objektif şekilde değerlendirmeli. Kredi derecelendirme
kuruluşlarından beklentimiz Türkiye'yi daha geniş ekiplerle
değerlendirmeleri. Yatırımcılar kedi derecelendirme kuruluşlarının
Türkiye'ye hak ettiği kredi notunu almadığını düşünüyor"
dedi. Babacan, sözlerine şöyle devam etti: "Çoğu zaman bu
kuruluşlar yılda birkaç defa yaptıkları Türkiye ziyaretlerinde 2-3
kişilik ekiple Türkiye'nin nabzını tutmaya çalışıyorlar. Öte yandan
Türkiye'ye milyarlarca dolar yatırım yapan çok sayıda yatırımcı
var. Büyük çapta yatırım yapanların çoğunun zaten kendi
değerlendirme ekipleri var. Kredi derecelendirme kuruluşunun 2-3
kişilik ekibi belki çalışma yapıyor ama diğerleri 10 kişi araziye
geliyorlar, yüzlerce kişiyle görüşüyorlar. Ülkeyi derinlemesine
kavrıyorlar. Ondan sonra yatırım kararlarını veriyorlar.
Dolayısıyla bizim bu kuruluşlardan beklentimiz ülkeyi daha iyi
anlamaları, daha geniş ekiplerle ve daha derinlemesine analizlerle
Türkiye'nin gerçeklerini öğrenip kredi notlarını vermeleri ve ona
göre yatırımcılara bu bilgileri ulaştırmaları."
"TARIM ÜRÜNLERİ PİYASASI YAKINDAN İZLENECEK"
Gıda enflasyonunu ile ilgili soruyu ise Başbakan Yardımcısı
Bacbacan şöyle cevapladı: "Geçen hafta pazartesi
gerçekleştirilen Ekonomi Koordinasyon Kurulu toplantısında, Gıda,
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşarının başkanlığında tarım
ürünleri ile ilgili bir komite kurulması kararı aldık. Komite çok
yakında Başbakanlık Genelgesi ile resmen kurulacak. Komitede ilgili
diğer bakanlıkların müsteşarları ve kurum yetkililerinin de
bulunacak. Komite tarım ürünleri piyasasını yakından
izleyecek".
BÜYÜME RAKAMLARI
Ekonomik büyüme tahmininde revizyon olup olmayacağına yönelik soru
üzerine Babacan, geçen yılı yüzde 4,1'lik gerçekleşmeyle
beklentilerden daha yüksek büyüme ile kapattık. Yılın ilk
çeyreğinde tahminlerin üstünde 4,4'lük büyüme yakalandı ikinci
çeyrekte daha düşük büyüme rakamı görüldü. İlk yarının tamamına
baktığınızda tablo çok da iç karartıcı değil. Bu yılın tamamıyla
ilgili beklentimiz olumlu. Çok geniş bir aralık vermek gerekirse
3-4 aralığı oldukça emniyetli bir aralık olarak görülmekte. Orta
Vadeli Programımızla beraber kesinleşmiş son tahminimizi resmen
duyurmuş olacağız. Onu duyurmadan önce benim daha nokta atışı bir
tahmin vermeme çok da doğru olmaz. Konsensüs rakamına ya da farklı
uluslararası kuruluşlarının, piyasa analistlerinin yaptığı
çalışmalara bakıldığında 3-3,5 arasındaki rakamları daha sık
görüyorsunuz. Büyümenin daha yüksek rakamlar yerine 3'lü rakamlarla
ifade edilmesinde ihracat pazarlarındaki düşük performans önemli
bir etken oldu. Özellikle Irak'taki gelişmeler ve güvenlikle ilgili
sıkıntılar ihracatın aksamasına neden oldu, Avrupa ekonomilerinin
beklenenden düşük performansı da bir başka etken oldu".
ÖZEL SEKTÖR YATIRIMLARI
Babacan, özel sektör yatırımlarının yavaşlaması konusundaki soruyu
yanıtlarken, özel sektör yatırımlarının çok önemli olduğunu, en çok
sevindikleri dönemlerin büyümenin özel sektör yatırımlarıyla
gerçekleştiği dönemler olduğunu söyledi. Büyümenin tüketim ve
yatırım harcamalarından kaynaklandığına işaret eden Babacan,
yatırım için yapılan harcamaların hem bugünün hem de geleceğin
büyümesinin temelinin atılması açısından önemli olduğunu vurguladı.
Babacan, "Son 1 yılda bu konuda maalesef arzu ettiğimiz
tabloyu görmüyoruz. Yatırım harcamalarında, özellikle
makine-teçhizat yatırım harcamalarında arzu ettiğimiz rakamları
görmüyoruz. İmalat sanayine daha çok yatırımın olması önümüzdeki
dönemde temel önceliklerimizden olacak. Bu sadece teşvik
politikasıyla mümkün değil. Bu, ekonominin tüm sektörlerinde
rasyonel kazancın oluşmasıyla mümkün" diye konuştu.
"KÜÇÜK KALEM OYNATMALARLA OLUŞAN ÖLÇÜSÜZ RANTLAR
VAR"
İnşaat sektörü ile ilgili soruyu Babacan "İnşaat sektörü
de desteklediğimiz çok önemli bir sektörümüzdür. Gelişmiş ülkelerde
dahi milli gelirin yüzde 8'i inşaat sektöründen gelir ama bir
inşaat sektörünün kendi kuralları içerisinde düzenleme ve
denetlemelerle çalışması, bir de kısa vadeli küçük kalem
oynatmalarla oluşan ölçüsüz rantlar var. Bu ölçüsüz rantların
oluşmasıyla ilgili eleştirilerimiz var. Ölçüsüz rantların daha
kontrollü, fırsat eşitliğine dayanan ve şeffaf şekilde yönetilmesi
gerekiyor. Böyle olmalı ki hangi sektöre yatırım yapayım
denildiğinde sektörler arasında kararlar daha sağlıklı
verilebilsin. Aksi halde çok kolay ve bir gecede bir kalem
değişikliğiyle, mevzuat değişikliğiyle sağlanan rantların olduğu
bir alan varken, ister istemez sanayi gibi uzun vadeli, çok emek,
ciddi fedakarlık isteyen bir sektöre ilgi düşebiliyor. Bunu yeniden
dengelememiz gerekiyor" şeklinde cevapladı.
Son olarak Babacan, faizin yatırımcı, hele hele borçlanarak yatırım
yapanlar için maliyet unsuru olduğunu, bunun da yatırımlar üzerinde
etkisinin bulunduğunu ifade etti. Babacan, bunun yanında yatırım
kararları verilirken sadece faize bakılmadığını, en önemli unsurun
güven olduğunu dile getirdi. Babacan, ülkenin demokrasisine,
ekonomisine güven varsa, öngörülebilirlik varsa yatırım
kararlarının büyük ölçüde verileceğini söyledi. Babacan,
"Bizim asıl amacımız önümüzdeki dönemde Hazine'nin
borçlanma faizlerinin, yatırımcıların kredi kullanırkenki faizlerin
düşük oranlara inmesi olacak. Faizler çeşit çeşit ama piyasayı asıl
etkileyen Hazine'nin 2, 5, 10 yıllık borçlanma faizleri ya da
sanayicimizin, iş dünyamızın iş yaparken kullandığı kredilerin
faizleridir. Bunu da zaten BDDK ve Merkez Bankasının
düzenlemeleriyle kredileri sanayi ve KOBİ'lere yönlendirecek
adımları attık. Önümüzdeki dönemde gerekirse buna benzer adımlar
başka enstrümanlar kullanılarak atılabilir. Yatırımı, sanayiyi daha
cazip hale getirebilmek için makro ihtiyati tedbirleri de daha
güçlü şekilde kullanabiliriz" dedi.
(İHA)