5 milyon gencin eski borcuna af yok
Seçim öncesinde Genel Sağlık Sigortası nedeniyle gelir testi yaptırmayan ve çoğunluğunu gençlerin oluşturduğu 5 milyon kişinin 7 milyar liraya ulaşan borçlarının silinmesi gündeme geldi. Ancak yapılan düzenlemede geçmiş borçlarının silinmesi ile ilgili bir ifade yer almadı
Vatan yazarı Mert Nayır 'İşte Uzman' isimli köşesinde konuyu
detaylı olarak ele aldı. İşte o yazı...
1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı kanunun en önemli
maddelerinden biri olan Genel sağlık Sigortası uygulaması, altyapı
yetersizliği nedeniyle 2012 yılına kadar bekledi.
1 Ocak 2012 sabahına 75 milyon Vatandaş Genel Sağlık Sigortalısı
(GSS) olarak uyandı. ‘Benim özel sağlık sigortam var, devlet
hastanesinin önünden geçmem, ilacımı kendi paramla alırım' diyenler
dahil Genel Sağlık Sigortası kapsamına alındı.
Eylül ayında bu köşeden yazdık, "Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine
göre toplamda 7 milyon 37 bin 180 kişinin yaklaşık 10 milyar TL GSS
borcu var" dedik. 30 Kasım 2015 tarihine kadar Genel Sağlık
Sigortası'ndan doğan borçların asıllarını ödeyenler faizden
kurtulacak diye belirttik. Ancak, seçim arifesinde beklenen "AF",
yapılandırma başvurusunda beklenen sayıyı getirmedi.
Neden öncelik tanındı?
10 Aralık 2015 tarihinde yayımlanan 64. Hükümet, 2016 Eylem
Planı'nda Genel Sağlık Sigortası bakımından yapılacak düzenlemeler
genç vatandaşlarımıza yönelikti. Genel Sağlık Sigortası kapsamında
yapılan gelir testi sistemi ve buna bağlı Genel Sağlık Sigortası
primi ödemelerinin gözden geçirilmesi bir yıllık planlar arasında
yer alıyordu. Bunun yanı sıra, gençlerin Genel Sağlık Sigortası
primlerinin sıfırlanması, lise ve üniversite mezunu gençlerin Genel
Sağlık Sigortası giderlerinin 2 yıl süreyle gelir testi
yaptırmaksızın ve prim alınmaksızın devlet tarafından karşılanması,
yeni yılın ilk 3 ayında tamamlanacaklar listesi içerisindeydi.
Başbakan Ahmet Davutoğlu, Genel Sağlık Sigortası nedeniyle gelir
testi yaptırmayan ve çoğunluğunu gençlerin oluşturduğu yaklaşık 5
milyon kişiye, seçim öncesi 7 milyar liraya ulaşan borçların
silineceği sözü vermişti.
Zorunlu eğitim sisteminin 4+4+4 olmasından sonra liseyi bitiren
gençlerimiz dolu dolu 18 yaşına girmiş bulunuyor. Genel Sağlık
Sigortası kapsamına girilmesi için 18 yaş, örgün eğitim görmemesi
ve sigortasının olmaması şartları mevcut.
Hal böyle olunca; liseyi bitiren gençlerimiz ilk yılında herhangi
bir yükseköğretim programına yerleşemezler (ek yerleştirmeler dahil
120 gün sonra) ise GSS kapsamına otomatik olarak alınıyor ve gelir
tespiti yaptırmazlar ise en yüksek prim oranında borç tahakkuk
ettiriliyor.
Mağdur duruma düşmeyin
Tabi konumuzun başlangıcında da belirttiğimiz gibi, SGK
uygulamalarından bihaber gençlerimiz, GSS kapsamında olup
olmadıklarını borçlarıyla yüz yüze gelinceye kadar bilmiyorlar.
Öğrendiklerinde ise borçları çoktan 1.000 TL'lerin üzerine çıkmış
ve sağlık aktivasyonları kapatılmış oluyor.
Öğrenim gören gençlerimizin GSS mağduru olmamaları için, lise
öğrenimleri bittikten sonra yükseköğretim programına yerleşmişler
ise öğrenci belgesini bağlı bulunduğu ilçedeki SGK merkezine
iletmeleri gerekiyor. Aksi takdirde SGK öğrenci belgelerini
okulundan temin edemediği öğrenim gören gençlerimize de borç
tahakkuk ettirebiliyor.
Öğrenimleri devam etmeyen ya da herhangi bir yükseköğretim
programına yerleşemeyen gençlerimizin ise öncelikle ilçe
kaymakamlığına giderek "Gelir Tespiti Müracaatı"nda bulunmaları,
gelir tespiti yaptırdıktan sonra SGK merkezine müracaat ederek
gelir seviyelerine göre kendilerine GSS primi tahakkuk ettirmeleri
gerekiyor.
10 Şubat'ta yürürlüğe girdi
6663 sayılı "Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun" 10 Şubat 2016 tarihinde 29620 sayılı Resmi
gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Artık, torba yasa
kavramı devlet geleneği halini aldığından bu kanunu da bir torba
yasa olarak değerlendireceğiz.
Torbanın içinde neler olduğuna bakacak olursak; vergi kanunundan
devlet memurları kanununa, iş kanunundan sosyal sigortalar kanununa
kadar birçok düzenleme mevcut.
64. Hükümet 2016 Eylem Planı'nda Genel Sağlık Sigortası bakımından
yapılacak düzenlemelerden "Gençlerin Genel Sağlık Sigortası
primlerinin sıfırlanması ve lise ve üniversite mezunu gençlerin
Genel Sağlık Sigortası giderlerinin iki yıl süreyle gelir testi
yaptırmaksızın ve prim alınmaksızın devlet tarafından karşılanması"
konusu da bu torbanın içinde. Yeni düzenlemeye göre;
Anne veya babası üzerinden bakılmakla yükümlü olunan kişi
sayılanlardan; 20 yaşını doldurmayan lise ve dengi öğrenimden mezun
olanlar, 25 yaşını doldurmayan yüksek öğrenimden mezun olanlar,
Mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren iki yıl süreyle
gelir tespiti yaptırmaksızın aile içindeki geliri kişi başına düşen
aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az olan vatandaşlar ile
gelir tespiti yapılmaksızın genel sağlık sigortalılığı ya da
bakmakla yükümlü olduğu kişi bulunmayan Türk vatandaşlarından 18
yaşını doldurmamış çocuklar kapsamında Genel Sağlık Sigortalısı
sayılacaktır.
Eski borçlar ne olacak?
Eylem Planı'nda açık bir şekilde "Gençlerin Prim Borçları
Silinecek" cümlesi yer almasına ve Başbakan Davutoğlu'nun
"Gençlerin Genel Sağlık Sigortası prim borçlarını sıfırlıyoruz.
Meslek lisesi ve üniversite öğrencilerinin staj yapmalarını
özendirici tedbirler alıyoruz. Lise veya üniversite mezunu
gençlerimizin Genel Sağlık Sigortası giderlerine destek oluyoruz.
Buna göre primler 2 yıl süreyle gelir testi yapmaksızın ve prim
alınmaksızın devlet tarafından karşılanacak" söylemine karşın
yapılan 6663 sayılı düzenlemede geçmiş dönem borçlarının silinmesi
ile ilgili herhangi bir düzenleme yok.