YÖK 100 alanda 2 bin kişiye doktora bursu verecek
Yükseköğretim Kurulu Başkanı (YÖK) M. A. Yekta Saraç, "Ülkemizin öncelikli alanlarına yönelik 100 alanda 2 bin doktoralı insan kaynağının yetiştirilmesi amaçlanıyor. Bu insan kaynaklarının istihdamı ise sadece akademiye yönelik olmayıp, özellikle kamunun ve özel sektörün de gelişimi odaklı süreçlerine de katkı sağlayacak" dedi.
Yükseköğretim Kurulu Başkanı (YÖK) M. A. Yekta Saraç,
"Ülkemizin öncelikli alanlarına yönelik 100 alanda 2 bin
doktoralı insan kaynağının yetiştirilmesi amaçlanıyor. Bu insan
kaynaklarının istihdamı ise sadece akademiye yönelik olmayıp,
özellikle kamunun ve özel sektörün de gelişimi odaklı süreçlerine
de katkı sağlayacak" dedi.
YÖK Başkanı Saraç, Türk yükseköğretiminde doktora eğitimi alanında
ilk kez verilecek olan "100 / 2000" doktora
bursları projesinin detaylarını basın mensuplarıyla paylaştı.
Küresel rekabet ortamında ülkelerin pozisyonları ve güçleri
konusunda bunların belirlenmesinde yükseköğretim odaklı süreçleri
ve yükseköğretimlerin niteliklerinin de bu konuyla ilişkili
olduğunu belirten Saraç, "Bu kapsamda birçok ülkede
yükesköğretim odaklı rekabete açık ve özellikle araştırmacı insan
kaynağının geliştirilmesine yönelik bazı programlar geçtiğimiz
yıllarda konulmuş ve ciddi bir şekilde hızlı bir şekilde
sürdürülmekte. Almanya'da, Çin'de, Kore'de, Japonya'da, Tayvan'da
ve Rusya'da son olarak 5-100 projesi olmak üzere bu bağlamda
projeler var" diye konuştu.
"YÜKSEKÖĞRETİM TARİHİNDE İLK KEZ 'YÖK DOKTORA BURSLARI' ADI
ALTINDA DOKTORA BURSLARI VERECEK"
YÖK Başkanı Saraç, konuşmasına şöyle devam etti:
"Biz kendi ülkemize dönük baktığımızda ülkemizin 2023
yılında dünyanın en büyük 10 ekonomisinden birisi olma hedefi
dikkate alındığında bu hedefe ulaşabilmesi için ancak nitelikli
bilgi üretimi ve özellikle de nitelikli insan kaynağına ihtiyaç
duyduğu ortada. 100/2000 projesi kapsamında YÖK olarak ülkemiz için
öncelikli alanlarında nitelikli bilgi üretmek amaçlı, doktoralı
insan kaynağına olan ihtiyacını karşılamak istiyoruz bu proje
kapsamında. Devlet üniversitelerindeki doktora programlarında
öğrenim gören öğrencileri desteklemek için Başkanlığımız YÖK,
Yükseköğretim tarihinde ilk kez 'YÖK Doktora Bursları' adı altında
doktora bursları verecek."
"ÜLKEMİZİN ÖNCELİKLİ ALANLARINA YÖNELİK 100 ALANDA 2 BİN
DOKTORALI İNSAN KAYNAĞININ YETİŞTİRİLMESİ AMAÇLANIYOR"
Projenin önemine ilişkin Saraç, "Ülkemizin bilim, teknoloji
ve yenilik politikalarında yükseköğretim odaklı hedeflerinin
arasında doktora derecesine sahip insan kaynağını hem sayısal
bakımdan hem de nitelik bakımından artırılması gündemin en önemli
maddelerinden birisi. Ülkemiz bu kapsamdaki durumunun analizini
yaptığımızda doktoralı insan kaynağı oranında bin kişiye 0.4
doktoralı insan kaynağı düşüyor. Bu oran Çin'de, 2.2, ABD'de 1.7,
Avrupa Birliğinde 1.5, Güney Kore'de 1.4, Kanada'da 1.2, Japonya'da
1.1. 100/2000 Programı bu amaca yönelik olarak ülkemizin
ihtiyaçları ve gelişim alanları dikkate alınarak uzun ve katılımcı
bir yaklaşımla tasarlandı. Yurt dışında buna mümasil başkaca
ülkeler tarafından başarıyla sürdürülen projeler incelendi. Bunlar
tahlil edildi ve ülkemize adapte edildi. Bu program kapsamında
ülkemizin öncelikli alanlarına yönelik 100 alanda 2 bin doktoralı
insan kaynağının yetiştirilmesi amaçlanıyor. Bu insan kaynaklarının
istihdamı ise sadece akademiye yönelik olmayıp, özellikle kamunun
ve özel sektörün de gelişimi odaklı süreçlerine de katkı
sağlayacak. Buna yönelik bu alanlar öncelikli alanlar, ülkemizin
ihtiyaç duyduğu alanlar ve üniversite akademi dışında da ihtiyaç
duyulan alanlar. Bunların bir özelliği de interdisipliner
olması" açıklamasında bulundu.
"PROJE 2017 YILI İTİBARİYLE BAŞLAYACAK, VERİLECEK BURS
MİKTARI İSE BİN 550 TL"
"Bu proje, 2017 yılı itibariyle başlayacak olup,
hazırlıklarımızı tamamladık" diyen Saraç, "Bu
kapsamda öğrencilerin bahar döneminden itibaren eğitim almalarının
sağlanmasını planladık. Öğrenciler 4 yıl süreyle yılda 12 ay bursu
alacaklar. Burada dikkat etmemiz gereken ülkenin öncelikli alanları
dedik. Aynı zamanda başarıyı da hedefleyen bir burs programı onun
için 4 yıl süreyle dedik. Yükseköğretim sistemini bütün
katmanlarında başarıya endeksli bir şekilde yeniden
yapılandırıyoruz. Verilecek burs miktarını ise YÖK Genel Kurulunda
bin 550 TL olarak belirledik. Bugün için bu rakamın tatminkar
olduğunu düşünüyoruz. Müteakip seneler enflasyon oranına göre bu
rakamlarda iyileştirmeler olacak" şeklinde konuştu.
"ÖĞRENCİ BAŞVURULARI VE SEÇİMİ YÖK TARAFINDAN DESTEKLENMESİ
UYGUN BULUNAN ÜNİVERSİTELER TARAFINDAN
GERÇEKLEŞTİRİLECEK"
Saraç, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Doktora bursu dediğimizde bu alanlarda doktora yapan
herkese verilebilecek veya müracaat edenlere verilecek bir burs
olarak algılanılmaması lazım. Biz yeni YÖK derken bunun lafta
kalmayan bir söylem olduğunu, uygulamaya yansıdığını birçok kez
söyledik. Şöyle bir usül takip edilecek; YÖK bu tematik alanlarda
çağrı açacak, üniversiteler bu alanlar için yetiştirecekleri
öğrenci sayılarını belirleyerek YÖK'e başvuracak devlet
üniversiteleri. Bu şekilde YÖK başvuruda bulunan üniversiteler
arasında yetkinlik ve nitelik açısından mukayeseler yaparak bir
seçme yapacak. Buradaki amaç üniversitelerimizde ihtisaslaşma
alanları odaklı bir rekabet ortamının oluşması ve
üniversitelerimizin bu kapsamda desteklenmesidir. Bu sıradan bir
burs verme meselesi değildir. Üniversitelerimizde rekabet ortamını
teşvik edici, ülkemizin öncelikli alanlarında ihtiyaç duyduğu
alanlarında insan kaynağı oluşturmayı hedefleyen süreçlerinde
başarıyı sürekli gözeten bir burs programı. Öğrenci başvuruları ve
seçimi, YÖK tarafından desteklenmesi uygun bulunan üniversiteler
tarafından gerçekleştirilecek. Başvuruda bulunan üniversitelerin
yetkinliği YÖK tarafından kabul edilen, bu hususta doktoralı
öğrenci yetiştirme hususundaki yetkinliği tespit edilen ve kabul
edilen üniversiteler bu öğrencileri seçecek. 100/2000 YÖK Doktora
Bursuna ülkemizin vatandaşı olup da herhangi bir işte çalışmayan,
doktora yapmayı hak eden herkes başvurabilecek. Eğer doktora
eğitimine devam ediyorsa öğrenci tez aşamasına geçmemiş olmasını
arayacağız."
"YÜSEKÖĞRETİM TARİHİMİZDE BU BURS TÜRÜ İLK DEFA
GERÇEKLEŞİYOR"
YÖK olarak daha önceden yurt dışına da yönelik doktora bursu
açtıklarını hatırlatan Saraç, şunları kaydetti:
"Fakat o doktora bursunda da ülkemizde uygulanan doktora
burslarından radikal bir şekilde farklılık gösterecek tarzda
kurgulamıştık onu da. Yurt dışında iş garantili demiştik. Bunu
derken şunu kastetmiştik, iki ülkede bunun uygulanmasına başlandı.
Bizim doktora eğitimini ülkemizin kaynaklarıyla burada sürdüren
öğrencilerin o ülkenin eğitiminde, yükseköğretiminde istihdamını,
garanti altına alınmasını karşı ülkeden taahhüt edilmesini
bekliyoruz. Bu hususta da bu süreç başaralı bir şekilde devam
ediyor. YÖK 100/2000 doktora bursunda da bütünüyle doktora
öğrencilerine verilen burs olarak algılanmaması, yükseköğretimde
ülkemizin ihtiyaç duyulan doktoralı insan kaynağı ihtiyacını
oluşturmak için kurgulanan bir sistem olarak algılanılması lazım.
Doktora bursunu hak eden öğrencilerimiz sadece doktora dersleri ve
doktora tezleri süresince bu yükseköğretim kurumlarımızda
bulunmayacaklar, bu alanlarla ilişkili alan çalışması yapmak üzere
dersleri dışında da ilgili hocalarının, ilgili danışmanlarının,
birimlerinin, laboratuvarlarının gerektirdiği zamanlarda belli
mesai saatleri dahilinde üniversitelerimizde bilim üretimine de
katkıda bulunacaklar. Bu insan kaynağı sadece akademiye değil,
endüstrinin de ihtiyaç duyduğu insan kaynağının teminine katkı
sağlayacak boyutta kurguladık bu burs programını. Bu Yüseköğretim
tarihimizde bu burs türü ilk defa gerçekleşiyor. Hedefimiz
nitelikli bilgi üretimini ve nitelikli insan gücü kaynağının
gelişmesini temin etmek. Yükseköğretim tarihinde bir ilk olacak bu
program bizi yükseköğretimi heyecanlandıran bir proje. Önümüzdeki
hafta rektörlerimizle de bu konuyu paylaşacağız. Bu projenini
fonlaması doğrudan YÖK tarafından yapılacak."
Saraç, Bursa akademide çalışmayanların müracaat edebileceğini
söyledi. Saraç, 100/2000 burs alanlarıyla ilgili de bilgi verdi.
Saraç, bu alanlarda çağrıya çıkacaklarını, üniversitelerin bu
çağrıya çıkılan alanlarla ilgili YÖK'e müracaat edeceğini ve
yetkinliklerinin incelenerek karar verileceğini anlattı. Saraç,
burs alanların asistanlarla karıştırılmaması gerektiğini
belirterek, bunların doktora öğrencileri olduğunu vurguladı.
"BU ALANLARI BELİRLERKEN BİR UZMAN HEYETİ
OLUŞTURDUK"
Bu alanların belirlenmesine ilişkin Saraç, alanların birinci
özelliğinin interdisipliner olduğunu ifade ederek,
"Günümüzde alanlar birbirinden kesin duvarlarla ayrılan bir
mahiyet arz etmiyor. İnterdisipliner alanlarda araştırmalar daha
yoğunlaşmaya başladı. Bir mühendislik alanının sosyal bilimlerle de
ilişkili olduğunu görüyoruz. Bu alanları belirlerken bir uzman
heyeti oluşturduk. Uzman heyeti çeşitli üniversitelerden oluşuyor.
Her bir alan için farklı alanlar oluşturuldu. Uzmanlar, heyetler
oluşturdu. Şuna dikkat edildi burada; Türkiye'nin öncelikli
alanları olsun. Uzmanı var Türkiye'de fakat bu uzmanlar yeni açılan
üniversiteler dikkat edildiğinde yetersiz kalıyor. Bizim asıl
baktığımızda dünyanın gittiği yöne doğru onu görebilen bir seçim
yapıldığı görülecek. Bu alanlar belirlenirken ülkenin içinde
bulunduğu sosyal şartlar ve sıkıntılar göz önüne alınarak
belirleniyor. Uluslararası güvenlik ve terör uzmanı maalesef az.
Balkan, Afrika çalışmaları yapan uzmanlarımız çok az. Bizim
planlamamız önümüzdeki sene de sürmesi. Önümüzdeki sene de bunu
devam ettireceğiz. Bir sonraki sene de devam ettireceğiz. Çünkü
burada mesele doktoralı insan kaynağımız diğer ülkelere
baktığımızda ülke nüfusuna göre çok düşük. Biz doktoralı insan
sayısını arttırmalıyız. Ülkemizinde doktoralı insan kaynağında
belki bin bir diye hedef koyması lazım. Bin kişiye bir doktoralı
insan oluşturmak için bir kurgu yapılması lazım" dedi.
BURS ALANLARI
Burs kapsamına giren alanlardan bazıları şöyle:
"Temel Bilimler ve Mühendislik alanları: Bilgi Güvenliği,
Veri Madenciliği ve Veri depolama, Hava ve Uzay Araçları Tasarımı,
İnsansız Sistemler, İnsan Beyni ve Nörobilim, Sürdürülebilir, Etkin
Tarım, Ulaştırma Akıllı Ulaşım Sistemleri, Hidrojen ve Yakıt
pilleri, Güç ve Depolama Teknolojileri, Enerji Depolama ve Enerji
Malzemeleri, Yenilenebilir Enerji Kaynakları/Teknolojileri (Güneş
Enerjisi, Rüzgar Enerjisi, Jeotermal, Hidrogüç), Robotlar ve Akıllı
Sistemler, Enerjik Malzemeler Teknolojileri, Yeni 3 Boyutlu
Eklemeli Üretim, Yeni Nesil Kompozitler ve Çok İşlevli Nanokompozit
Malzemeler, Akıllı Malzemeler, Biyobenzetim, Mikro ve
Nanoteknoloji, Sensör Teknolojileri, Savunma Sistemleri
Entegrasyonu, Savunma Bilişimi, Modelleme ve Simulasyon,
Sürdürülebilir ve Akıllı Kentler, Sürdürülebilir ve Akıllı
Ulaşım.
Sağlık alanı: Moleküler Patoloji, Moleküler Farmakoloji ve İlaç
Araştırmaları, Hastane Enfeksiyonlarını Önleme, Nörofizyoloji,
Odiyoloji, Metabolizma (Obezite, Diyabet ve Ateroskleroz), Tümör
İmmunolojisi, Gen Tedavisi, Kanser Epidemiyoloji, Farmakoekonomi ve
Hasta Güvenliği, Farmasötik Biyoteknoloji ve İlaç Tasarımı, İç
Hastalıkları Hemşireliği, Psikiyatri Hemşireliği, Geriatri
Hemşireliği.
Sosyal Bilimler alanı: Milletlerarası Hukuk, Anayasa Hukuku, İnsan
Hakları Hukuku, Çevre Hukuku, Fikri Mülkiyet Hukuku, Deniz Ticaret
Hukuku, Rekabet Hukuku, Balkan Çalışmaları, Ortadoğu Çalışmaları,
Uzakdoğu Çalışmaları, Afrika Çalışmaları, Aile Psikolojisi, Travma
Psikolojisi, Uluslararası Güvenlik ve Terör, Kentsel Dönüşüm
Çalışmaları, Göç Çalışmaları, İbranice, Çince, Rusça, Okul Öncesi
Eğitim, Özel Eğitim (Yetenekli, Engelli).
Mimarlık, Sanat ve Tasarım alanı: Mimarlık, İç Mimarlık,
Restorasyon."
(İHA)