Dünyanın çevresini ölçtüler
'Yaşadığım Gezegeni Öğreniyorum VI' isimli TÜBİTAK projesi kapsamında 36 ilden 4 bin 300 ortaokul öğrencisi dünyanın çevresini ve boyutlarını ölçtü.
'Yaşadığım Gezegeni Öğreniyorum VI' isimli TÜBİTAK projesi
kapsamında 36 ilden 4 bin 300 ortaokul öğrencisi dünyanın çevresini
ve boyutlarını ölçtü.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Eğitim Fakültesi Fen ve Matematik
Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Kalkan tarafından
yapılan TÜBİTAK 4004-4005 Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları Destekleme
Programı kapsamında 'Yaşadığım Gezegeni Öğreniyorum VI' projesi OMÜ
tarafından da destekleniyor. 2011 yılında Avrupa'da ilk defa
yapılan projenin bu yıl 6'ıncısı düzenleniyor. 36 ilden 4 bin 300
öğrencinin katılımı ile saat 12.05'te Hakkari'den başlayan etkinlik
saat 13.04'te İzmir'de bitiyor. Öğrencilerin bir çubuk ve çubuğun
gölge boyu ile dünyanın çevresini ölçen öğrencilerin, bilime olan
ilgisin artırılması amaçlanıyor. Projeyi örnek alan çeşitli Avrupa
ülkeleri önümüzdeki günlerde benzer projeleri ülkelerinde bilim
şölenleri olarak uygulayacak. Muğla'dan etkinliğe katılan Yönelt
İlkokulu öğrencileri eskiçağ Eratosthenes dönemi kıyafetleri
giyerek ölçümlerini yaptı. Minik öğrenciler ölçümlerini yüzde 1
hatayla gerçekleştirirken, dünyanın da yuvarlak olduğunu gördü.
ERATOSTHENES'İN YÖNTEMİ
Proje ve etkinlik hakkında bilgi veren hakkında bilgi veren Prof.
Dr. Hüseyin Kalkan, "İnsanoğlu var olduğu günden beri
üzerinde yaşadığı dünyayı merak etmiş, onu tanımaya, temel işleyiş
mekanizmasını algılamaya ve kendi yaşamını kolaylaştıracak şekilde
onu kullanmaya çalışmıştır. Bu süreç, doğa bilimlerinin ortaya
çıkmasında ve gelişmesinde en büyük tetikleyici nedenlerden biri
olmuştur. En eski bilim dallarından biri olan astronomi, insanın
kendisini ve çevresini anlama sürecine çok büyük etkisi olmuştur.
Temel bilimler eğitiminin ayrılmaz bir parçası olan astronomi, M.Ö.
4000'lerden başlayarak günümüze değin sürekli olarak doğa-insan
ilişkisinin odağında yer alarak, tarihsel süreç içinde temel
bilimlerin ortaya çıkışında ve gelişiminde lokomotif rolü
oynamıştır. Bu sürecin en önemli aktörlerinden biri olan
Eratosthenes (M.Ö. 276), bir çubuk ve çubuğun oluşturduğu gölge
boyunu kullanarak dünyanın şeklini, boyutlarını ve evrendeki
konumunu, günümüz modern teknikleriyle ölçülen değerlere yakın
sonuçlarla belirlemiştir. Bu felsefeye uygun olarak hazırlanmış
'Yaşadığım Gezegeni Öğreniyorum VI' başlıklı proje, 4004 Doğa
Eğitimi ve Bilim Okulları Destekleme Programı kapsamında TÜBİTAK ve
OMÜ tarafından desteklenmektedir. Proje, ülkemizin her köşesinden
yaklaşık 72 ortaokul öğretmeni ile birlikte bu öğretmenlerin görev
yaptığı okullarda yaklaşık 4 bin 300 öğrencinin katılımıyla büyük
bir bilim şöleni şeklinde gerçekleştirilmiştir. Ayrıca bu büyük
bilim şölenine 30 Temmuz-03 Ağustos 2018 tarihleri arasında OMÜ
gerçekleştirilen Astronomi Modelleriyle Öğretmen Eğitimi başlıklı
TÜBİTAK projesine gönüllü olarak katılan 36 öğretmenimiz sayesinde
projenin yaygın etkisi artmıştır" dedi.
"KAVRANMASI ZOR OLDUĞU DÜŞÜNÜLEN BU YASALARIN ASLINDA ÇOK
BASİT YÖNTEMLERLE KEŞFEDİLMESİNE YARDIMCI OLACAK"
'Yaşadığım Gezegeni Öğreniyorum VI' projesindeki temel amacın
katılımcıların temel astronomi alanında farklı uygulamalı
etkinliklerle bu alandaki bilgilerini geliştirmek, doğaya ve evrene
karşı olan ilgilerini artırmak, temel fen kavramları ile ilgili
öğrenme zorluklarını en aza indirmek, gençlere fen bilimlerini
sevdirerek onları geleceğin Türkiye'sinin bilim insanı adayları
olmaları için cesaretlendirmek ve bu amaçla aynı boylamdaki kuzey
ve güney illerinde yaşayan öğrencilerin doğrudan kendi yapmış
oldukları ölçüm ve gözlemler ile elde ettikleri bilgileri paylaşmak
suretiyle eğitim sisteminde sadece bilgi olarak verilen dünyanın
şekli ve boyutlarıyla ilgili kazanımlara ulaşmalarını sağlamak
olduğunu anlatan Prof. Dr. Kalkan, "Ayrıca bu proje,
etkileşimde bulunduğumuz her nesnenin işleyiş mekanizmasının ve
yasalarının olduğuna dair bir farkındalık oluşturacak ve kavranması
zor olduğu düşünülen bu yasaların aslında çok basit yöntemlerle
keşfedilmesine yardımcı olacaktır. Eratosthenes'in dünyanın
çevresini ölçme yöntemini, ülkemizin yaklaşık aynı boylamda bulunan
kuzey ve güney illerindeki ortaokul öğrencileri ile
gerçekleştirilmiştir. Bu illerden belirlenen ortaokul öğrencileri
aynı anda, kuzey ve güneyde olmak üzere aynı boylamlarda bulunan
iki ilde aynı büyüklükteki bir çubuğun oluşturduğu gölgenin boyunu
ölçmüşlerdir. Bu ölçümlerden elde ettikleri bilgilerle, daha önce
hep ezber olarak öğrendikleri sayısal büyüklük olan dünyanın
çapını, hacmini, yoğunluğunu hesaplayacaklar ve kavramakta zorluk
çektikleri 'dünyanın şeklini' kendi deneyimleri ile öğrenme
olanağına sahip olacaklardır. Proje kapsamındaki katılımcılar,
temel bilimleri kitleselleştirerek bilgiyi paylaşmaları, ortak bir
amaç etrafında birleşmeleri, farklı illerdeki öğrenci grupları
arasında bilimsel olarak ortak arkadaşlıklar oluşturmaları ve
bilimsel heyecanlarını sonraki eğitimlerine taşımaları
amaçlanmaktadır. Bununla birlikte proje çıktılarındaki sonuçlara
bağlı olarak ülkemizin diğer illerine, hatta daha sonra ülkeler
arasında güneşin konumuna bağlı olarak tespit edilecek illerdeki
ortaokul düzeyindeki öğrencilerin bilgiyi uluslararası düzeyde
paylaşarak ortak bir amaç etrafında birleşmeleri
tasarlanmaktadır" diye konuştu.
(İHA)