Stan Lee hayatını kaybetti
Spider-Man, Fantastic Four, X-Man ve Iron Man gibi ünlü çizgi roman karakterlerini ortaya çıkaran efsane isim Stan Lee, 95 yaşında hayatını kaybetti.
Stan Lee, 95 yaşında hayatını kaybetti. Stan Lee, Spider-Man,
Fantastic Four, X-Man ve Iron Man gibi ünlü çizgiroman
karakterlerini çıkarmıştı.
STAN LEE KİMDİR?
Spider-Man, Fantastic Four, X-Man, Iron Man gibi onlarca efsanevi
çizgiromanın yaratıcısı olan Amerika'lı çizgiroman yazarı, editörü,
yayıncısı ve yapımcısı. Stan Lee ufak bir yayın sektörü olan
çizgiromanın büyümesini, uluslararası bir yapıya kavuşmasını
sağlamanın yanı sıra, çizgiromanlar üzerinde sansür baskısı
oluşturan Comics Code Authority'nin politikalarını değiştirmesini
sağlayarak sektörün gelişmesinde önemli adımlara imza atmıştır.
Stan Lee ya da doğum adıyla Stanley Martin Lieber, 28 Aralık 1922
tarihinde, New York, Amerika'da dünyaya geldi. DeWitt Clinton
Lisesi'nde okuyan Lee, bir yandan da yerel iş yerlerinde ofisboyluk
yapıyor ve gazete dağıtımlarıyla uğraşıyordu. Yaşıtlarına oranla
erken sayılabilecek bir yaşta, 1939 yılında liseden mezun oldu ve
iş hayatına katıldı.
Amcası Robbie Solomon'un yardımı ile, ileride Marvel Comics'in
temelini oluşturacak olan ve Martin Goodman editörlüğünde çalışan
Timely Comics'in pulp eserler çıkartan kısmına giren Lee, buradaki
ilk yıllarında ofisteki ufak işleri yürütse de, 1941 yılında ilk
kez bir çizgiroman ile okuyucuların karşısına çıkma fırsatı buldu;
Captain America. İleriki yıllarda efsane haline gelecek olan
çizgiromanın 3. sayısında kendisine yer edinen Stanley Martim
Lieber; ön adını ikiye bölerek Stan Lee olarak kullanarak ileride
resmi adı olacak lakabını bu eserde ilk defa kullandı. Aynı yılın
sonlarında, tamamen kendisine ait ilk süper kahraman karakterini
yarattı; Destroyer.
1942 yılında Amerikan Ordusu'na katılan Lee, eğitim amaçlı filmler,
sloganlar ve ordu eğitim kitapçıkları hazırladığı askerlik
görevinden 1945 yılında, İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesi
üzerine ayrıldı ve 1947 yılında, Joan Clayton Boocock ile
evlendi.
1950'li yılların başlarında western, bilimkurgu, korku gibi farklı
alanlarda çizgiroman senaryoları yazan Lee, 50'lerin sonlarında DC
editörü Jılius Schwartz'ın Flash ve JLA gibi süperkahraman temelli
eserleri diriltmesi üzerine, Martin Goodman tarafından DC'ye rakip
olacak süper kahraman serileri yaratmakla görevlendirildi.
Kendinden önceki mükemmel fiziksel ve zihinsel kapasiteleri ile
mutlak iyi adamı sembolize eden süper kahraman karakterleri günlük
yaşamın sorunları ile boğuşan insani kişiliklere sahip olan
kahramanlarla değiştirerek okuyucu profilinin yaş ortalamasını
yükseltmeyi başardı.
İLK ESER FANTASTIC FOUR
Lee ve arkadaşı Jack Kirby tarafından yaratılan ilk eser, Fantastic
Four oldu. Fantastic Four'u Hulk, Thor, Iron Man, X-Man, Daredevil,
Spider Man gibi hepsi klasikleşen bir dizi çizgiroman izledi.
Çizgiromanların kapağına klasik olarak yazılan yazar ve çizer
isimleri dışında, çinileyen, renklendiren ve konuşma balonlarını
yazan sektör emekçilerinin de isimlerini ekleyerek sahne
arkasındaki kahramanları okurla buluşturan yazar, ayrıca ileriki
tarihte çıkacak çizgiromanların ve yazarların okuyucuya olan
mesajlarının bulundu yayıncı arasında bir bağ oluşturdu.
1971 yılında, Amerika Sağlık ve Eğitim Enstütüsü, Lee'den
uyuşturucunun zararları ile ilgili bir yapım hazırlamasını istemesi
üzerine, Spider-Man'in üç fasikülünü bu konuya ayırdı. İlk
fasikülün yayınlanmasının ardından, Comics Code adlı kuruluş,
çizgiromanda uyuşturucu madde gösterilemeyeceği nedeniyle,
Amerika'da yayınlanan her çizgiromanda bulunan Comics Code
Authority (CCA) damgasının kullanılmasına izin vermedi. Lee bunun
üzerine serinin devamını CCA etiketi olmadan piyasaya sürdü;
satışların yüksekliği nedeniyle korkuya kapılan CCA ise
politikasını gevşetmek zorunda kaldı.
1980'lerden sonra, Stan Lee artık popüler kültürün kahramanlarından
birisiydi ve Marvel'ın halka dönük yüzü haline gelmişti.
Kaliforniya'ya taşınan Lee, Marvel'ın T.V. şovları ve sinema
uyarlamalarının sorumlusu olarak görev alıyordu, bir yandan da
çizgi roman senaryoları yazma ve editörlük görevlerine devam
ediyordu.
Marvel, 2006 yılında, Lee'nin firmayla çalıştığı 65. yılın şerefine
bir dizi yeni çizgiromanı piyasaya çıkarttı. Lee'nin yarattığı
Spider-Man, Silver Surfer, D.R. Doom gibi klasik karakterleri,
yazarın kendisinin çizgi-karakteri ile birleştiren bu seri büyük
ilgi gördü.
Lee, 1995 yılında Jack Kirby Hall of Fame'e kabul edildi, 2008
yılında ise sinema dünyasının efsanevi isimlerinin yer aldığı
Hollywood Walk of Fame'e adı kazınarak ölümsüzleşti. National Medal
of Arts ve Scream Awards'ın da içinde bulunduğu pek çok ödülün
sahibi olan Lee'nin adına, 2 Ekim 2009 tarihinde, Los Angeles ve
Long Beach şehirlerinde Stan Lee Günleri düzenlendi.
Yazdığı pek çok çizgiromanda kendisini de hikayenin içine,
genellikle arka plan arvel'in pek çok film projesinde de figüran
olarak oynayarak beyaz perdenin izleyicilerine sürprizler
hazırladı.
2007 yılında gerçekleşen Comic-Con International etkinliğinde,
Marvel Legends yazarın aksiyon figürünü piyasaya sunarak
koleksiyonerlere en sevilen yazarlardan birisini koleksiyonlarına
katma şansını sundu.
Seçme Eserleri; Spider Man, The Avangers, Captain America,
Daredevil, The Fantastic Four, Journey into Mystery, Ravage 2099,
The Silver Surfer, Solarman, Strange Tales, The Mighty Thor, The
X-Man.