NASA: Tonga’daki yanardağ stratosfere eşi görülmemiş miktarda su buharı püskürttü
Pasifik Okyanusu'nda bulunan ada ülkesi Tonga'da ocak ayında meydana gelen volkanik patlamanın, atmosfere 58 bin olimpik havuzu dolduracak su buharının püskürtülmesine neden olduğu belirtildi.
NASA’dan yapılan yazılı açıklamada, NASA’nın su buharı ve ozon da dahil olmak üzere atmosferik gazları ölçen Aura uydusundaki Mikrodalga Limb Siren (MLS) cihazının yaptığı tespite göre Ocak’ta Tonga’da meydana gelen yanardağ patlamasıyla atmosfere gönderilen büyük miktarda su buharının Dünya yüzeyini geçici olarak ısıtmasına neden olabileceği belirtildi.
Açıklamaya göre, Pasifik Okyanusu’nda Tonga’da Hunga Tonga-Hunga Ha’apai yanardağı 15 Ocak’ta patladığında dünyanın dört bir yanına hızla yayılan bir tsunami gönderdi ve dünyayı iki kez çevreleyen bir ses patlamasına neden oldu. Söz konusu yanardağ patlamasıyla 58 binden fazla olimpik yüzme havuzunu doldurmaya yetecek kadar büyük bir su buharı bulutu Dünya’nın stratosferine püskürtüldü ve bu büyük miktarda su buharı, Dünya’nın küresel ortalama sıcaklığını geçici olarak etkileyebilir.
“DAHA ÖNCE HİÇ BÖYLE BİR ŞEY GÖRMEMİŞTİK”
Tonga yanardağının, Dünya yüzeyinden yaklaşık 12 ila 53 kilometrede
bulunan atmosfer tabakası stratosfere gönderdiği su buharı
miktarını inceleyen yeni bir araştırmaya öncülük eden NASA’nın
Güney Kaliforniya’da bulunan Jet Propulsion Laboratuvarı’nda
atmosfer bilimcisi olan Luis Millan, “Daha önce hiç böyle bir şey
görmemiştik” dedi. Geophysical Research Letters (Jeofizik Araştırma
Mektupları) akademik dergisinde yayınlanan araştırmada Millan ve
meslektaşları Tonga’daki patlamanın, Dünya’nın stratosferine
yaklaşık 146 teragram (1 teragram 1 trilyon grama eşit) su buharı
gönderdiğini tahmin ediyor. Bu miktarın da atmosfer tabakasında
zaten mevcut olan suyun yüzde 10’una eşit olduğu ifade
ediliyor.
SU BUHARI STRATOSFERDE BİRKAÇ YIL KALABİLİR
Volkanik patlamaların nadiren stratosfere büyük miktarda su
gönderdiği belirtilen açıklamada, NASA’nın ölçümleri yaptığı 18
yılda, 2008’de Alaska’daki Kasatochi olayı ve 2015’te Şili’deki
Calbuco patlaması olmak üzere yalnızca 2 patlamanın daha bu kadar
yüksek irtifalara kayda değer miktarda su buharı gönderdiği ifade
edildi. Bu olayların Tonga’ya kıyasla önemsiz kaldığı ve önceki her
iki patlamadan gelen su buharının hızla dağıldığı ancak Tonga
yanardağı tarafından gönderilen su buharının ise stratosferde
birkaç yıl kalabileceği belirtildi. Ayrıca açıklamada, su buharı
ısıyı hapsettiği için patlamadan kaynaklanan büyük miktarlardaki su
buharının küçük, geçici bir ısınma etkisine sahip olabileceği ancak
iklim değişikliği koşullarını daha da kötüleştirmesinin
beklenmediğine yer verildi.