Mısır ve İsrail Filistinlilere “tam özerklik” verilmesi konusunda anlaşmış!
Mısır yönetimi tarafından 40 yıl sonra açıklanan Mısır-İsrail Camp David Anlaşması’nın gizli ek belgelerinde Mısır ve İsrail’in Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nde Filistinlilere “tam özerklik” verilmesi konusunda anlaştığının ortaya çıkması Mısır’da gündem oldu.
Mısırlı uzmanlar, zamanın Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat
tarafından yapılan ve çok eleştirilen Camp David'in Filistinliler
lehine önemli maddeler içerdiğinin bunun ancak bugünlerde
görülebildiğini, İsrail yönetiminin bölge ve uluslararası arenada
yaşanan gelişmeleri ve Arap ülkelerinin zaafını kendi lehine
çevirdiğini söylüyor.
İsrail'in anlaşma tarihinden sonraki 5 yıl içinde başlaması gereken
"tam özerkliği" Filistinlilere vermediğini hatırlatan uzmanlar,
Enver Sedat'ın bir suikast sonucu öldürülmesi ve haliyle Sedat'ın
yokluğunu da İsrail yönetimlerinin kullandığını düşünüyor.
İsrail'in yapmış olduğu anlaşmaları ihlal etmesinin artık normal
karşılanır hale geldiğini, geçen 40 yıl içerisinde İsrail'in iki
önemli gelişmeden faydalandığını ifade eden uzmanlar, bunlardan
ilkinin Irak-İran savaşı, Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesi ve ardından
ABD'nin Irak işgali gibi bölgesel kırılmalar, diğerinin ise
Sovyetler Birliği'nin dağılması, dünyanın tek kutuplu hale gelmesi
ve yeni dünya sistemin başındaki ABD yönetimlerinin İsrail'e
desteğini artırarak sürdürmesi olduğunu belirtiyor.
ÖNEMLİ KAZANIMLAR
Mısır devlet kurumu El Ahram Stratejik Araştırmalar Merkezi
uzmanlarından Kerem Said, İsrail'e komşu ülkeler olarak bilinen
Suriye, Mısır, Ürdün ve Filistin gibi ülkelerin yönetimlerinin dahi
görüş birliğine varamayışı, Körfez ülkelerinin kendi içindeki
çekişmeler ve Ortadoğu'da yaşanan gerginlikler nedeniyle Arap
Birliği'nin İsrail'e yaptırım gücünün zayıfladığını düşünüyor.
"Dünya'da kamuoyu oluşturabilmek için ABD'de güçlü bir lobi
çalışması yapılması gerektiğini ifade eden Said, şunları
söyledi:
"İsrail'in ABD'deki lobi faaliyetlerinin Arap ülkelerinden daha
fazla ve güçlü olduğunu herkes biliyor. Ayrıca Arap ülkeleri, ABD
ile iyi ilişkilerini bozmak istemedikleri için Filistin meselesine
gereken ağırlığı vermemiş ve ABD yönetimine baskı uygulayamamıştır.
Camp David hâlâ tartışılan bir anlaşmadır. Ancak Enver Sedat, söz
konusu anlaşma ile Mısır'ın 1967'de kaybettiği topraklarını geri
almış ve aynı zamanda Filistinliler için de önemli kazanımlar elde
etmiştir."
Mısır-İsrail ilişkileri uzmanı Dr. Samih Abbas, özerklik
meselesinin hayata geçirilmesi konusunda Arap ülkelerinin yanı sıra
Filistin tarafının tutumunun da etkili olduğunu, Arap ülkelerinin
"özerklik" meselesini kabul etmekte zorlandıklarını, Filistinli
taraflara da bunu kabul etmemeleri yönünde baskı uyguladıklarını
ifade etti.
Mısır yönetimi, geçen perşembe günü, ABD ara buluculuğunda 1978
yılında gerçekleştirilen Mısır ile İsrail arasındaki Camp David
Anlaşması'nın gizli belgelerini 40 yıl sonra kamuoyuna
açıklamıştı.
CAMP DAVİD ANLAŞMASI
Camp David Anlaşması, Mısır devlet başkanı Enver Sedat ile İsrail
başbakanı Menahem Begin arasında, 12 gün süren gizli pazarlıkların
ardından Camp David'de 17 Eylül 1978'de, zamanın ABD başkanı Jimmy
Carter gözetiminde gerçekleştirildi.
Bu anlaşma ile ilk kez bir Arap ülkesi İsrail'i resmen tanımış ve
ele geçirdiği topraklar üzerindeki varlığını meşru olarak kabul
etmişti.
Söz konusu anlaşmanın imzalanması Mısır içindeki muhalefet ve Arap
ülkelerinin tepkisini çekmiş, Arap ülkelerinin çoğu Mısır ile
ilişkilerini kesmiş iki yıl sonra da 6 Ekim 1981 tarihinde Enver
Sedat düzenlenen bir suikast sonucunda öldürülmüştü.
Mısırlı siyaset bilimciler, zamanında Enver Sedat'a tepki gösteren
ülkelerin liderlerinin bugün İsrail ile iyi ilişkiler kurmak için
yarıştıklarını değerlendirerek, "Sedat ileri görüşlüymüş"
ifadelerini kullandı.