ABD-Rusya ilişkilerinde 'en gergin' dönem
Obama yönetiminin görev süresinin tamamlanmasına sayılı günler kala ABD'nin 35 Rus diplomatı sınır dışı etme kararının ardından Washington ile Moskova arasındaki en gergin dönemlerden birine girildi.
NEW YORK (AA) - ABD Başkanı Barack Obama'nın görev süresinin
dolmasına sayılı günler kala ABD'nin, başkanlık seçimlerine siber
saldırı düzenlediği iddiaları nedeniyle 35 Rus diplomatı sınır dışı
etme kararının ardından Washington ve Moskova arasında en gergin
dönemlerden biri yaşanıyor.
"Siber güvenlik" ve "siber
saldırılar", Obama döneminde gerginliği tırmandıran en son
gelişme oldu.
Rusya'nın ABD'deki başkanlık seçimlerine müdahale ettiğini iddia
eden ve "misliyle karşılık verileceğini" belirten
ABD yönetimi, Rusya'ya karşı aldığı yaptırım kararlarını açıkladı
ve bu kapsamda başkent Washington ve San Francisco'da görevli 35
Rus diplomatın 72 saat içinde ülkeyi terk etmesi istendi.
ABD'nin Rusya'ya yaptırım kararıyla da iki ülke arasında
halihazırda gergin olan ilişkiler yeni bir boyuta taşındı.
Rusya'nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Vitaly Churkin
ise geçen ekim ayında, Rusya ve ABD arasındaki ilişkilerini
1973'teki Arap-İsrail savaşına benzeterek, ilişkilerin "en
kötü noktada" olduğunu söylemişti.
Başkanlığı 20 Ocak 2017'de Obama'dan devralacak olan ve Rusya
Devlet Başkanı Vladimir Putin ile iyi ilişkiler kurmak ve iş
birliğini artırmak istediğini açıklayan Donald Trump döneminde ise
ABD-Rus ilişkilerinin nasıl şekilleneceği merak ediliyor.
Obama döneminde ABD-Rusya ilişkileri
George W. Bush döneminin "agresif" dış politika
eylemlerinden kaçınan Obama'nın, Moskova ile "sıfırdan
aldığı" ilişkiler, Rusya'nın Ukrayna ve Suriye'deki
eylemleri nedeniyle inişli çıkışlı bir seyir izledi.
Obama, 2009 yılında göreve geldiğinde Rusya ile temiz bir sayfa
açmak istedi ve göreve başlamasının ardından Temmuz 2009'da
Moskova'yı ziyaretinde "ABD güçlü, müreffeh ve barışçıl bir
Rusya istiyor. Bu arzu, Rus halkına ve ortak tarihimize olan
saygımızdan kaynaklanıyor." sözleriyle ılımlı mesajlar
verdi.
İki ülke arasında temiz sayfa açma fikri, dönemin dışişleri
bakanları Hillary Clinton ve Sergey Lavrov arasında somutlaşarak,
Cenevre'de sembolik olarak kırmızı bir tuşa birlikte basma
eylemiyle pekiştirildi.
Uzlaşı dönemi kısa sürdü
Obama yönetimi ile Rusya arasında 2009-2010 yıllarında görece
durağan seyreden ilişkiler, Arap Baharı ile Ortadoğu'da
ayaklanmalarla bozulmaya başladı.
Libya'da Muammer Kaddafi'nin devrilmesine giden süreçte Batılı
ülkelerin müdahalesine sessiz kalan Rusya, Suriye'de Beşşar Esed'in
yanında yer alarak her platformda bu rejime destek verdi.
Esed rejiminin, 2013 yılı ağustos ayında Şam yakınında kimyasal
silah kullandığının ortaya çıkması hem Obama yönetimi hem de Esed
rejimi için Suriye iç savaşında dönüm noktası oldu.
Siber güvenlik
"Siber güvenlik" ya da "siber
savaş", Obama döneminde Rusya ile ilişkileri belirleyen
diğer bir unsur haline geldi.
ABD'deki birçok federal kuruma yapılan siber saldırılarda birçok
kez Rus internet korsanları suçlandı. Putin yönetimi bu iddiaları
reddetse de ABD kamuoyunda Rus korsanların, ABD seçimlerini
etkileyebilecekleri endişesi bile doğdu.
Seçimlerden önce ABD'nin iki büyük partisinden biri olan
Demokratların ulusal komitesinin bilgisayarlarına giren korsanlar,
20 bin civarında elektronik postayı çaldı. Parti içinde istifalara
da yol açan bu olayın ardından ABD istihbaratı, Rus istihbarat
servislerini suçladı.
Başkan adaylarından Hillary Clinton, Donald Trump ile çıktığı
televizyon tartışmalarında bu konuyu gündeme getirip Rusya'nın
seçimleri etkileme imkanı bulması halinde Putin'in kendisi yerine
Trump'ı tercih edeceğini savundu.
Muhabir: Betül Yürük